2HAVO - H5 - Lezen - Kritisch lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Kritisch lezen

2HAVO / 2VWO - H5 - Begrijpend lezen

Bron: metronieuws.nl, op 23 januari 2017

Bron: nos.nl, op 23 januari 2017

Twee krantenkoppen over hetzelfde nieuws. Wat valt je op?

Tekst 1: Speciale pas zorgt voor groen licht

[1] Je bent al laat voor school en dan staan alle verkeerslichten ook nog eens op rood. Daar komt binnenkort hopelijk verandering in: de Technische Universiteit Delft werkt aan een pas die het licht op groen laat springen.

[2] ‘De FastWay is een soort voorrangskaart’, legt hoogleraar Arne Peil uit. ‘Als je hem voor een scanner bij een verkeerslicht houdt, springt het licht meteen op groen.’ Peil ontwikkelde het systeem in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. ‘Het ministerie vindt dat je de verkeersstroom moet kunnen beïnvloeden. Mensen met haast hebben daar best iets voor over. Daarom kost het gebruik van de pas geld: € 2,50 per keer dat je het licht op groen laat springen.’

[3] Voorlopig werkt het systeem alleen voor fietsers en voetgangers, omdat je de FastWay nog met de hand voor de scanner moet houden. Komende week begint de testperiode door heel Nederland. Er wordt nog gezocht naar proefpersonen die willen deelnemen en 7Days helpt mee. Iets voor jou misschien? Meld je dan uiterlijk vrijdag aanstaande aan op [e-mail]. Je krijgt dan een gratis pas met € 25 tegoed. Op de bijbehorende app kun je zien waar de aangesloten verkeerslichten staan.

Naar: Sytse Wilman, www.sevendays.nl, op 30 maart 2016

GELOOF JE DEZE TEKST? WAAROM WEL OF NIET?

Nee. 

• lijkt sympathiek maar is niet waarschijnlijk
• ruzie in het verkeer, fraude
• publicatiedatum: 30 maart (bijna 1 april)
• naam van hoogleraar: Arne Peil --> een april

KRITISCH LEZEN

Via televisie, radio, kranten, tijdschriften en vooral internet kun je snel en makkelijk informatie vinden. Maar die is niet altijd betrouwbaar.

Soms klopt de informatie niet, doordat de auteur niet deskundig genoeg is. Ook kan de informatie in een tekst verouderd zijn. Zo is een artikel van vijf jaar geleden over elektrische auto’s inmiddels al lang ingehaald door nieuwe ontwikkelingen.

Verder kan het voorkomen dat een tekst niet objectief is of dat er informatie wordt weggelaten, omdat de auteur daar belang bij heeft. Denk aan artikelen in roddelbladen of reclamefolders. In een advertentie voor ijsjes staat bijvoorbeeld ‘als beste getest’, maar er wordt niet vermeld dat aan de test maar een paar mensen meededen en dat het verschil met andere ijsjes minimaal was.

Je moet een tekst dus kritisch lezen.

Stel bij het kritisch lezen van een tekst het volgende vast:

• Is de auteur deskundig en onpartijdig? Geeft de tekst informatie over bijvoorbeeld zijn opleiding of zijn beroep?
  
• Wat is de bron van de tekst? Met andere woorden: waar(in) is de tekst gepubliceerd?
  
• Zijn de mensen die geïnterviewd worden, betrouwbaar en deskundig? Komen er voor- én tegenstanders aan het woord?

• Is de informatie in de tekst niet verouderd / nog actueel?
  
• Klopt het wat de auteur zegt? Laat hij geen belangrijke dingen weg?
  
• Gebruikt de auteur sterke argumenten of kun je er makkelijk iets tegen inbrengen?

Betrouwbaar of niet betrouwbaar?

Een verhaal over een bekend voetbalechtpaar in Story

1. betrouwbaar
2. niet betrouwbaar

Betrouwbaar of niet betrouwbaar?

Een artikel over slaapproblemen in Quest

1. betrouwbaar
2. niet betrouwbaar

Betrouwbaar of niet betrouwbaar?

Een artikel over tablets op www.consumentenbond.nl

1. betrouwbaar
2. niet betrouwbaar

Betrouwbaar of niet betrouwbaar?

Een patiëntenfolder van een academisch ziekenhuis over allergieën

1. betrouwbaar
2. niet betrouwbaar

Betrouwbaar of niet betrouwbaar?

Een interview met de directeur van een bedrijf in het bedrijfsblad

1. betrouwbaar
2. niet betrouwbaar

Betrouwbaar of niet betrouwbaar?

Een reclame voor een trilplaattrainer op www.telsell.com

1. betrouwbaar
2. niet betrouwbaar

Betrouwbaar of niet betrouwbaar?

Een tekst over de inhoud van een boek op de achterflap

1. betrouwbaar
2. niet betrouwbaar

Betrouwbaar of niet betrouwbaar?

Een tekst over een afslankmiddel in een folder van de drogist

1. betrouwbaar
2. niet betrouwbaar

Open nu je boek en ga naar hoofdstuk 5 - Lezen.