Eerste Wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

De Eerste wereldoorlog

Kenmerkende Aspecten:

• Het voeren van twee wereldoorlogen
• De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie
• Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij de oorlogvoering. 

Machtsbalans

Vóór +- 1871 was de machtsbalans in Europa stabiel, de verschillende landen wisten wat ze aan elkaar hadden

Het Duitse gebied vóór 1871

 Europa rond 1900

Waardoor raakte de machtsbalans in Europa vanaf 1871 verstoord?

Duitsland: midden in Europa

Na winst Frans-Duitse oorlog in 1871: Duitsland één groot (modern, geïndustrialiseerd) land, midden in Europa

= bedreiging voor omliggende landen + rancune Frankrijk

--> machtsbalans verstoord

Bondgenootschappen

Pogingen de machtsbalans te herstellen:

• Triple Entente (Fr, GB, Rusland)
• Triple Alliantie (Du, It, O-H)

Hoe leidden de bondgenootschappen er uiteindelijk juist toe dat er een wereldoorlog ontstond?

WOI

Oorzaken: 

- bondgenootschappen

- militarisme

- nationalisme

Aanleiding:

Moord op kroonprins O-H

Westfront WOI

Lijn met de minste stipjes: front 1914

Onon-derbroken lijn: front in 1918

Een beroemd boek over WOI heet 'Van het westelijk front geen nieuws'. Leg uit dat deze titel goed gekozen is.

Verloop WOI

Oostfront: bewegingsoorlog, tot wapenstilstand met Rusland (maart 1918)

Westfront: loopgravenoorlog met massale sterfte, maar weinig beweging

De loopgravenoorlog wordt ook wel omschreven als een 'uitputtingsoorlog'. Waarom is dat een goede benaming?

Uitputtingsoorlog

Grote impact op de betrokken landen:

- massale dienstplicht & sterfte jonge mannen

- (voedsel)schaarste

- inzet massavernietigingswapens

Op welke manier probeerden de oorlogvoerende partijen hun bevolking actief bij de oorlog te betrekken en het moreel hoog te houden?

In WOI

Actief gebruik:

• moderne propaganda (posters, films)
• moderne communicatiemiddelen (telegraaf, telefoon)

Met welke vrede eindigt WOI?

Einde WOI

In 1918

Geallieerden: nieuwe steun VS

Centralen: opstanden en onrust

--> Duitse regering neemt initiatief tot wapenstilstand en vrede (van Versailles)