Thema 6, week 3 Les 12 woordenboek gebruiken

• Taal
• Basisschool
• Groep 5,7

waarvoor gebruik
je een woordenboek?

lesdoel

Ik weet hoe ik een woordenboek gebruik en ik weet wat de basisvorm is van een woord.

De man is gearresteerd.

Basisvorm: arresteren

Zoek het woord ondanks op.

Wat betekent dit woord?

Zoek het woord lans op.

Wat betekent dit woord?

Wat kun je opzoeken in het woordenboek? 

a. de betekenis van een woord een woord kan meerdere betekenissen hebben, dan moet je goed kijken welke betekenis past bij het woord dat jij zoekt. De verschillende betekenissen zijn dan genummerd. 

b. de spelling van een woord

c. uitdrukkingen, zegswijzen en spreekwoorden (natuurlijk staat er dan ook bij wat ze betekenen)

bijvoorbeeld: bek (de ~ (m); -ken 1. mond van een dier 2. (grof) mond van een mens; breek me de bek niet open!: (uitdr) daar zou ik heel wat over kunnen vertellen!

d. betekenis van afkortingen (in sommige woordenboeken staan ze aan het begin van de letter. 

Wat betekent de afkorting z.s.m. ?

Hoe moet je het woord hartaanval afbreken?

Gegevens tussen haakjes

Achter het trefwoord staan tussen haakjes altijd enkele gegevens.

- welk lidwoord er bij een zelfstandig naamwoord hoort (de of het)

- wat het meervoud is (-en of -s)

- wat het verkleinwoord is (-pje, -tje, -etje)

- wat het voor soort woord is (bijv: Bijv.nw.)

-

een voorbeeldje

Basisvorm

Staat in het woordenboek

Voorbeeld

• bij werkwoord: hele werkwoord
• lopen
  

Afgeleide vorm

Staat niet in het woordenboek

Voorbeeld

• loop, loopt, liep
  

Basisvorm

Staat in het woordenboek

Voorbeeld

• bij zelfst. naamwoord: enkelvoud
• kind

Afgeleide vorm

Staat niet in het woordenboek

Voorbeeld

• kinderen
  

Basisvorm

Staat in het woordenboek

Voorbeeld

• bij bijv. naamwoord: zonder -e
• klein

Afgeleide vorm

Staat niet in het woordenboek

Voorbeeld

• kleine
  

Basisvorm

Staat in het woordenboek

Voorbeeld

• bij verkleinwoord: zonder -tje, -pje, -je, -etje
• appel

Afgeleide vorm

Staat niet in het woordenboek

Voorbeeld

• appeltje
  

Nu jij!

Klaar voor de quiz?

Wat is de basisvorm van "broeken".


"Deze broeken zijn weer schoon."

1. broeken
2. broekje
3. Het woord "broeken" heeft geen basisvorm.
4. broek

Wat is de basisvorm van "haal".


"Ik haal een schaal uit de kast."

1. haal
2. halen
3. gehaald
4. haalt

Wat is de basisvorm van "bordje".


"Ik was het bordje af."

1. borden
2. bordje
3. bord
4. kopje

Wat is de basisvorm van "rode".


"Wij eten rode aardbeien."

1. rode
2. rood
3. roden
4. roodje

Welk woord in onderstaande zin is een afgeleid woord?

"Wij krijgen een jong poesje."

1. wij
2. krijgen
3. jong
4. poesje

Welk woord in onderstaande zin is een afgeleid woord?

"Vind jij limonade lekker?"

1. vind
2. ik zie alleen maar basisvormen.
3. limonade
4. lekker

Wat is de basisvorm van het onderstreepte woord?

1. Iemand die iets koopt
2. Een metaalsoort
3. Een groot blaasinstrument

Welk woord past het best onder de vlek?
Zoek de woorden op!

1. de echt
2. het decor
3. het betoog
4. de shock

TAAL

 Thema 6, week 3, Les 12

OPGAVE 3

OPGAVE 2

10 X PLUSSEN