BS 7: Transplantaties en bloedtransfusies MAX

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

BS 7: Transplantaties en bloedtransfusies 

Je lichaam wordt beschermd tegen ziekten door:

1. Bloedcellen en antistoffen
2. Huid
3. Huid, bloedcellen en antistoffen

Antigenen of antistoffen?
...... zijn specifiek gericht op één bepaalde ziekteverwekker.

1. antigenen
2. antistoffen

Wat wordt er ingespoten met een vaccin bij actieve immunisatie?

1. Antistoffen
2. Antigenen
3. Antistoffen en antigenen
4. Antibiotica

Actieve

Actieve

Wat is Corona?

1. Virus
2. Bacterie
3. Schimmel

Als je besmet bent met het coronavirus, maken je witte bloedcellen:

1. antigenen
2. antistoffen
3. antigenen en antistoffen

Leerdoelen

* Je kunt de problemen beschrijven die het afweersysteem veroorzaakt bij 

   transplantaties en auto-immuunziekten

* Je kunt de rol van bloedfactoren bij bloedtransfusies en de rol van de 

    resusfactor bij zwangerschap beschrijven.

Transplantatie

Een transplantatie is het vervangen van een aangetast weefsel of orgaan. 

Omdat deze organen andere eiwitten bevatten kan het zijn dat je lichaam ze ziet als lichaamsvreemde stof (antigenen)

 

Er is dan gevaar voor een afstotingsreactie: Je gaat antistoffen maken tegen de eiwitten op het nieuwe orgaan.

Donor

Om de kans op een afstotingsreactie zo klein mogelijk te maken gaan ze op zoek naar een een persoon (donor) die veel overeenkomstige eiwitten heeft. 

Bij voorkeur iemand uit je familie.

Auto-immuun reactie

Je lichaam kan ook antistoffen gaan maken tegen je eigen eiwitten, omdat hij ze niet meer herkent : Auto-immuunziekte 

Bij een bepaalde vorm van Reuma

herkent je lichaam de eiwitten op het 

gewrichtskapsel niet meer, en gaat

deze aanvallen.

BLOEDGROEPEN

Er zijn verschillende bloedgroepen: A, B, AB en O

Welke bloedgroep je hebt is erfelijk bepaald

De bloedgroep wordt bepaald door welke bloedfactor er aanwezig is op de rode bloedcellen.

BLOEDPLASMA

Bevat antistoffen tegen bloedfactoren die niet op de rode bloedcellen voorkomen

Bloedgroepen en transfusies

1

2

Bloedgroep bepalen

P heeft dus bloedgroep A

Q heeft bloed groep B

R heeft bloedgroep AB

S heeft bloedgroep 0

Welke bloedgroep kan alle bloedgroepen ontvangen?

1. Bloedgroep A
2. Bloedgroep B
3. Bloedgroep AB
4. Bloedgroep O

Aan welke bloedgroep kan O geven

1. A
2. B
3. AB
4. Alle bloedgroepen

Iemand heeft bloedgroep AB.
Deze persoon kan donor zijn voor mensen met de bloedgroepen...

1. A
2. B
3. AB
4. 0

Welke bloedgroep kan aan alle bloedgroepen bloed doneren?

1. bloedgroep AB
2. bloedgroep A
3. bloedgroep B
4. bloedgroep 0

Rodney heeft een bloedtransfusie nodig. Zijn bloedgroep is bloedgroep A. Welke
bloedgroep mag het transfusiebloed hebben?

1. alleen bloedgroep A
2. bloedgroepen A en O
3. alleen bloedgroep O
4. bloedgroepen B en O

Resusfactor

RESUSFACTOR (resusantigeen)

5e bloedgroep

85% heeft op de rodebloedcellen de resusfactor (Rh+)

=

resuspositief

RESUSFACTOR (resusantigeen)

5e bloedgroep

Resusnegatief (Rh-) hebben dus geen resusfactor

=

zij kunnen antiresus maken

 (antistof tegen de resusfactor)

Resusfactor

• Los van de bloedfactoren kan er ook een resusfactor (resusantigeen) op je bloedcellen aanwezig zijn

Resus-negatief

Iemand die resusnegatief is en resuspositieve bloedcellen ontvangt ontwikkelt een afweerreactie en gaat antiresus aanmaken.

Dit bloed zal ook gaan klonteren.

Bij een bloedtransfusie kun je dus geen resus-pos bloed aan een resus-neg persoon geven.

Resus-baby

Een resus negatieve moeder is zwanger van een resuspositieve baby.

Tijdens de bevalling kan er een klein beetje bloed lekken van het kind naar de moeder. 

Het lichaam van de moeder reageert hierop door Anti-resus te gaan maken

!!!