Grammatica: persoonsvorm en onderwerp

• NT2
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Grammatica

De persoonsvorm

Het onderwerp

Doelen

1) Je kunt de persoonsvorm (pv) in een zin vinden.

2) Je kunt het onderwerp (ond) in een zin vinden.

3) Je kunt vertellen hoe je de persoonsvorm en

     het onderwerp kunt vinden.

Doelen  1) Je kunt de persoonsvorm (pv) in een zin vinden.

2) Je kunt vertellen hoe je de persoonsvorm (pv) kunt vinden.

Een werkwoord (ww) geeft aan dat iemand iets doet, dat er iets gebeurt. Een deel van de werkwoorden is makkelijk te herkennen. Beeld uit:

slapen, staan, voetballen, zitten, lezen, appen, opletten.

Een deel van de werkwoorden is minder makkelijk te herkennen:

zijn, hebben, mogen, willen, kunnen, zullen, moeten.

Doelen  1) Je kunt de persoonsvorm (pv) in een zin vinden.

2) Je kunt vertellen hoe je de persoonsvorm (pv) kunt vinden.

De persoonsvorm is het werkwoord dat bij het onderwerp hoort.

Er zijn drie manieren om de persoonsvorm (pv) te vinden.

Doelen  1) Je kunt de persoonsvorm (pv) in een zin vinden.

2) Je kunt vertellen hoe je de persoonsvorm (pv) kunt vinden.

1) De eerste manier

Je verandert de zin in een vraag.

Het werkwoord dat vooraan komt, is de persoonsvorm (pv).

Doelen  1) Je kunt de persoonsvorm (pv) in een zin vinden.

2) Je kunt vertellen hoe je de persoonsvorm (pv) kunt vinden.

Voorbeelden

De leerling eet een pizza.  Je verandert de zin in een vraag.

Eet de leerling een pizza? Eet staat nu vooraan. Eet is de pv

De leerling gaat eten.       Je verandert de zin in een vraag.

Gaat de leerling eten?      Gaat staat nu vooraan. Gaat is

                                             de pv.

Doelen  1) je kunt de persoonsvorm (pv) in een zin vinden.

2) Je kunt vertellen hoe je de persoonsvorm (pv) kunt vinden.

2) De tweede manier

Je verandert de tijd van de zin.

Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm (pv).

Doelen 1) Je kunt de persoonsvorm (pv) in een zin vinden.

2) Je kunt vertellen hoe je de persoonsvorm (pv) kunt vinden.

Voorbeelden

Hij eet een pizza.                     Je zet de zin in de verleden tijd.

Hij at een pizza.                       Eet verandert in at. Eet is de pv.

Hij gaat een pizza eten.          Je zet de zin in de verleden tijd. 

Hij ging een pizza eten.          Gaat verandert in ging. Gaat is de pv.

Doelen  1) je kunt de persoonsvorm (pv) vinden in een zin.

2) Je kunt vertellen hoe je de persoonsvorm (pv) kunt vinden.

3) De derde manier

Je verandert de zin van enkelvoud (1) naar 

meervoud (2 of meer).

De persoonsvorm verandert.

Doelen 1) Je kunt de persoonsvorm (pv) in een zin vinden.

2) Je kunt vertellen hoe je de persoonsvorm (pv) kunt vinden.

Voorbeelden

De jongen eet pizza.                   Je zet de zin in het meervoud.

De jongens eten pizza.               De jongen verandert in de jongens.

                                                      Eet verandert in eten. Eet is de pv.

Jij wilt pizza eten.                        Je zet de zin in het meervoud.

Jullie willen pizza eten.              Jij verandert in jullie.

                                                      Wilt verandert in willen. Wilt is de pv.

Doelen  1) je kunt de persoonsvorm (pv) in een zin vinden.

2) Je kunt vertellen hoe je de persoonsvorm (pv) kunt vinden.

Opgaven

Er komen vier opgaven.

1) Zoek in elke zin de persoonsvorm.

2) Typ de persoonsvorm.

3) Bedenk hoe je de persoonsvorm hebt gevonden. 

Wat is de persoonsvorm (pv)?

Het meisje danst de hele avond.

Wat is de persoonsvorm (pv)?

De leerlingen praten in de pauze.

Wat is de persoonsvorm (pv)?

Het meisje wil de hele avond dansen.

Wat is de persoonsvorm (pv)?

De leerlingen zijn in de pauze aan het praten.

Doelen 1) Je kunt het onderwerp in een zin vinden.

2) Je kunt vertellen hoe je het onderwerp kunt vinden.

Het onderwerp (ond)

Je vindt het onderwerp door de onderstaande vraag te stellen.

wie of wat + persoonsvorm

Doelen  1) Je kunt het onderwerp (ond) in een zin vinden.

2) Je kunt vertellen hoe je het onderwerp (ond) kunt vinden.

De man leest een dik boek. 

1) Je zoekt de pv. De pv is leest.

2) Wie of wat leest? De man. Het onderwerp is de man.

Het dikke boek ligt op tafel.

1) Je zoekt de pv. De pv is ligt.

2) Wie of wat ligt? Het dikke boek. 

Het onderwerp is het dikke boek.

Doelen  1) je kunt het onderwerp (ond) in een zin vinden.

2) Je kunt vertellen hoe je het onderwerp (ond) kunt vinden.

Opgaven

Er komen acht opgaven.

1) Zoek in elke zin de persoonsvorm.

2) Zoek daarna het onderwerp.

3) Typ het onderwerp.

3) Bedenk hoe je het onderwerp hebt gevonden. 

Wat is het onderwerp (ond)?

De leerlingen wonen drie weken in Purmerend.

Wat is het onderwerp (ond)?

Ze gaan vandaag met de bus naar de ISK.

Wat is het onderwerp (ond)?

De bushalte staat dichtbij hun huis.

Wat is het onderwerp (ond)?

Bus 301 stopt bij de bushalte.

Wat is het onderwerp (ond)?

De rode bus komt eraan.

Wat is het onderwerp (ond)?

Stappen de mensen in de bus?

Wat is het onderwerp (ond)?

De docent van BIW fietst elke dag naar school.

Wat is het onderwerp (ond)?

De leerling uit China loopt elke dag naar de ISK.

Doelen  1) Je kunt de persoonsvorm

en het onderwerp vinden in een zin. 

2) Je kunt vertellen hoe je ze kunt vinden.

Opgaven

Er komen acht opgaven.

1) Lees de zin.

2) Kijk goed naar het woord/de woorden in de vraag.

3) Is het de persoonsvorm of het onderwerp?

4) Klik op de persoonsvorm of het onderwerp.

Ze kopen een broodje. Wat is 'ze'?

1. de persoonsvorm
2. het onderwerp

Ze eten een broodje. Wat is 'eten'?

1. de persoonsvorm
2. het onderwerp

Het broodje is goedkoop. Wat is 'is'?

1. de persoonsvorm
2. het onderwerp

Het broodje is gezond. Wat is 'het broodje'?

1. de persoonsvorm
2. het onderwerp

Vindt Martin het broodje lekker? Wat is 'vindt'?

1. de persoonsvorm
2. het onderwerp

Hij vindt het broodje heel lekker. Wat is 'hij'?

1. de persoonsvorm
2. het onderwerp

Drinkt de leerling elke dag thee? Wat is 'drinkt'?

1. de persoonsvorm
2. het onderwerp

. Voetbalt de leerling elke pauze? Wat is 'voetbalt'?

1. de persoonsvorm
2. het onderwerp

Doelen 1) Je kunt de persoonsvorm en het onderwerp vinden in een zin. 2) Je kunt vertellen hoe je ze kunt vinden.

Heb je nog vragen?

Terugkijken naar de doelen

1) Je kunt de persoonsvorm vinden in een zin.

2) Je kunt het onderwerp vinden in een zin.

3) Je kunt vertellen hoe je het onderwerp en de persoonsvorm kunt vinden.

1) Hoe kun je de persoonsvorm in een zin vinden? Er zijn drie manieren. Welke manieren zijn dat?

2) Hoe kun je het onderwerp in de zin vinden?

Denk hier een halve minuut in stilte over na.

Terugkijken naar de doelen

1) Hoe kun je de persoonsvorm in een zin vinden? Er zijn drie manieren. Welke manieren zijn dat?

2) Hoe kun je het onderwerp in de zin vinden?

Denk hier een halve minuut in stilte over na.

Bespreek het met de klasgenoot naast je. Je hebt één minuut de tijd.

Ik kan de persoonsvorm in een zin vinden.

1. Ja, ik kan het.
2. Ik heb nog een beetje hulp nodig.
3. Ik heb nog veel hulp nodig.

Ik kan het onderwerp in een zin vinden.

1. Ja, ik kan het.
2. Ik heb nog een beetje hulp nodig.
3. Ik heb nog veel hulp nodig.