Tandheelkunde endo les 4

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

Tandheelkunde

Endodontologie

Periode 5

Les 4

Programma

Lesweek 1: Introductieweek.

Lesweek 2: De pulpa, het wortelkanaal, functies, taak van de pulpa.

Lesweek 3: Pathologie van de pulpa en peri-apicale aandoeningen.

Lesweek 4: Diagnose en endodontische opening.

Lesweek 5: Endodontische behandeling: preparatie en reiniging van het wortelkanaal.

Lesweek 6: Endodontische behandeling: afsluiten van het wortelkanaal.

Lesweek 7: Bijzondere endodontische behandelingen.

Lesweek 8:Chirurgische endodontie.

Lesweek 9: Toets.

Lesdoelen

• Je weet wat het doel is van preparatie van het wortelkanaal.
• Je kent de methoden voor preparatie van het wortelkanaal.
• Je kent de instrumenten die gebruikt worden voor preparatie van het wortelkanaal.

Terugkoppeling vorige les

• Ingeleverde vragen zijn uitgewerkt in quizvragen.
• Deze maken we met de hele klas. 
• Zijn er vooraf vragen?

Wat betekent DETI?

Wat betekent het als een element een DETI score B heeft?

1. Dan is het een makkelijke wortelkanaalbehandeling
2. Dan is het een moeilijke wortelkanaalbehandeling

Hoe noem je de test wanneer de tandarts op een element tikt om te kijken of het vitaal of avitaal is?

1. Koudetest
2. Elektronische pulpatester
3. Thermische sensibiliteitstest
4. Percussietest

Wat is een proefverdoving?

Welk instrument gebruikt de tandarts om de wortelkanaalingangen makkelijker te kunnen vinden?

1. Een dunne vijl
2. Een microscoop
3. Een rechte sonde
4. Een loepbril

1

2

3

4

5

6

7

8

Solofoto maken

Verdoving geven

Opening maken met airrotor en rechte diamantboor

Opening pulpakamer maken met groen hoekstuk en excaveerboor

Dak pulpakamer verwijderen en wanden afwerken met niet-kopslijpende boor

Ingang wortelkanaal opzoeken

Rubberdam aanbrengen

Ingang wortelkanaal wijder maken met gates glidden drill

Reiniging en vormgeving wortelkanalen

• Als het element endodontisch geopend is, kan de reiniging en vormgeving van de wortelkanalen beginnen. 
• Doel: alle resten pulpaweefsel verwijderen en aanwezige micro-organismen onschadelijk maken.
• Vormgeving is belangrijk om een goede kanaalvulling te kunnen maken.

Het wortelkanaal kun je op de volgende manier reinigen en vormgeven:

1. Met handinstrumenten
2. Met mechanisch aangedreven instrumenten
3. Met allebei

Reinigen en vormgeven wortelkanalen

• De wortelkanalen kunnen met handinstrumenten en met mechanisch aangedreven instrumenten in een hoekstuk worden gereinigd en vormgegeven.
• Er zijn diverse systemen voor.
• Belangrijk is dat de vijlen/ruimers op volgorde van dun naar dik gebruikt worden en dat de lengte instelbaar is omdat wortelkanalen verschillende lengten en dikten hebben. 

Instrumenten wortelkanaalbehandeling

• De dikte van de instrumenten wordt aangegeven met kleuren, nummers of groefjes.
• Deze codering is internationaal.
• Deze codering noem je: ISO-classificatie.
• Voorbeeld: een vijl met dikte 15 is altijd wit.
• De instrumenten worden bewaard in een endobox. 

Opdracht

• Opdracht endobox.
• De docent deelt deze uit of je maakt hem via het word bestand, deze staat op It's learning. 
• Er staan ook instrumenten op die je misschien nog niet kent. Doe dan een gokje!

Vijlen op lengte instellen

• Wortelkanalen hebben niet allemaal dezelfde lengte.
• Er moet wel tot de maximale lengte gevijld worden om alle bacteriën en pulparesten te verwijderen.
• Met een rond schijfje van rubber kun je een vijl instellen op de juiste lengte. Deze zijn vaak geel.
• Dit doe je door middel van een meetblok. 

Waarmee wordt tijdens de wortelkanaalbehandeling gespoeld?

1. natriumhypochloriet
2. chloorhexidine
3. fysiologisch zout
4. gedemineraliseerd water

Spoelen

• Het spoelen tijdens een wortelkanaalbehandeling noem je ook wel irrigeren.
• Dit spoelen gebeurt met 6% oplossing natriumhypochloriet (NaOCl). 
• Het spoelen is heel erg belangrijk!
• Het desinfecteert de pulpaholte en het lost weefselresten op (chemische effecten).
• Het spoelt de pulparesten, vijlsel, pus en bloed weg (mechanische effecten).

Waarom wordt er tijdens een wortelkanaalbehandeling zoveel gespoeld?

Irrigeren

• Natriumhyochloriet verliest zijn werking bij contact met dood weefsel.
• Daarom moet de vloeistof telkens ververst worden in het wortelkanaal.
• Naast spoelen met een gewone spoelspuit kun je ook ultrasoon spoelen.
• Dit gebeurt met een dunne trillende naald.
• Deze manier versterkt het resultaat.
• Naast NaOCl kan er ook gespoeld worden met chloorhexidine of EDTA.

Opdracht

• Onderzoek in duo's de step-back, step-down en de mechanische methode voor het prepareren van het wortelkanaal.
  
• Noteer wat de verschillen zijn.
  
• Noteer wat de overeenkomsten zijn.
  
• Welke methode wordt meestal toegepast?
  
• Welke methode herken je van je stage?
  
• Tijd: ongeveer 15 minuten.
  
• Bespreken: klassikaal
  

Step-back methode

• Beginfoto, referentiepunt en voorlopige lengte bepalen.
  
• Definitieve lengte bepalen.
  
• Starten met dunste vijl, steeds iets dikkere vijl.
  
• Tussendoor spoelen met NaOCL.
  
• Als apicale deel schoon is, iedere dikkere vijl steeds 0,5mm korter instellen tot gehele wortelkanaal is geprepareerd.
  
• Laatste vijl is de hoofdvijl.
  

Step-down methode

• Eerst met een dikkere vijl tot een aantal millimeters voor de wortelpunt.
  
• Daarna met steeds dunnere vijlen tot aan de definitieve lengte.
  
• Wordt ook wel crown-down methode genoemd.
  

Mechanische preparatie

• Roterende vijlen in een endo hoekstuk.
• Vorm van de kanalen wordt hierdoor conisch.
• Dit noem je ook wel getaperd. 

Hoe wordt de definitieve lengte van een wortelkanaal bepaald?

1. Op de gok
2. Met een röntgenfoto
3. Met een elektronische lengtemeter
4. Kan alledrie

Lengte wortelkanaal bepalen

• Vaak wordt een inschatting gemaakt via het meten op een röntgenfoto.  
• Elektronisch: door middel van een haakje in de mondhoek van de patiënt en een haakje om de vijl.
• Er wordt gemeten vanaf een referentiepunt, meestal een knobbel tot aan de wortelpunt.
• De piepjes geven aan hoe diep de vijl in het wortelkanaal zit. Op het scherm kun je dat ook zien.

Hoe wordt een wortelkanaal drooggemaakt nadat de preparatie klaar is?

Wortelkanaal droogmaken

• Als de preparatie en vormgeving af is dan moeten de wortelkanalen drooggemaakt worden.
• Dit gebeurt met dunne papieren stokjes.
• Deze noem je paper points.
• Ook paper points hebben de ISO kleurcodering.
• Het doel is om al het vocht uit het wortelkanaal te krijgen zodat er geen bacteriën achterblijven en de vulling goed blijft zitten. 

Huiswerk

• Lezen uit het boek Tandheelkundige kennis voor tandartsassistenten hoofdstuk 6.5.1 (blz. 188 t/m 191).
• Maak ook van deze tekst weer 5 vragen (zonder antwoorden) over onderwerpen die jij lastig vindt. 
• Maak de vragen zelf en niet AI!!!
• Lever ze uiterlijk vrijdag 27 september in op It's Learning.

Heb je alles uit deze les begrepen?

😒🙁😐🙂😃