3.1 De atmosfeer: een omhulsel van gas

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

3.1 De stralingsbalans van de aarde 

Welke uitspraak klopt?

1. Het weer en het klimaat zijn hetzelfde
2. Het weer is de gemiddelde toestand van het klimaat over een lange periode voor een groot gebied
3. Het klimaat is de gemiddelde toestand van het weer over een periode van 30 jaar voor een gebied
4. Het klimaat is de gemiddelde toestand van het weer over een periode van 10 jaar voor een gebied

De dunne laag om de aarde heen heet ...

1. het zwaartekrachtsveld
2. de atmosfeer
3. het heelal
4. de troposfeer

Wat is het middelpunt van het ons planetenstelsel?

1. de zon
2. de maan
3. de aarde
4. mars

True or false: Het broeikaseffect is alleen maar slecht voor de planeet

1. true
2. false

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan je:

• Het verschil opnoemen tussen het weer en het klimaat.
• De belangrijkste onderdelen van de mondiale stralingsbalans toelichten.
• Je kennis over de mondiale stralingsbalans gebruiken om te beredeneren waardoor instraling en uitstraling ruimtelijk verschillen. 

iPads dicht.
 Stuk uitleg, maak aantekeningen!

De zon = belangrijkste energiebron  voor het leven op aarde en de motor voor het weer. 

Atmosfeer = relatief dun laagje om onze aarde heen

• Bestaat uit gassen
• Door zwaartekracht verdwijnt het niet
  Het weer speelt zich af in de onderste ong. 10km van de atmosfeer 
• 
  
• 
  

De stralingsbalans 

= hoeveelheid zonnestraling die de aarde bereikt en de hoeveelheid die de atmosfeer weer verlaat. 

Samen tekenen!

Begrippen: Langgolvige straling, kortgolvige straling, albedo

Het broeikaseffect

Broeikaseffect:

Het tegenhouden van warmtestraling door broeikasgassen.

Versterkt broeikaseffect:

Fossiele brandstoffen verbranden -> Toename koolstofdioxide in de dampkring

Er blijft meer warmte hangen op aarde. 

Stralingsbalans

De hoeveelheid straling op een gebied is afhankelijk van:

1) breedteligging

2) albedo

3) verschil land/zee

1) Breedteligging

Waar is het warmer?

Waarom is het hier warmer

1. Breedteligging (welke breedte t.o.v. de evenaar)

Algemene regel =

Hoe dichter bij de evenaar, hoe rechter de zonnestralen. 

2) Albedo

weerkaatsing van zonlicht verschilt per gebied.

Bos = donker = absorbeert warmte en straalt het dan weer uit 

IJs = licht = weerkaatst warmte 

Wit versus zwart shirt: wie heeft het warmer in de zomer?

2. Albedo 

Algemene regel = Hoe witter het oppervlak, hoe meer zonlicht het terugkaatst.

3) Land/zee

Regel: 

Water wordt langzamer warm/koud dan land. 

Ookal is het buiten 35 graden, dan is het zeewater in NL nog steeds koud

3. Land/zee

Algemene regel = Water wordt langzamer warm/koud dan land.

Vooruitblik 

Stralingsbalans

De warmte van de evenaar wordt via wind en water getransporteerd (§3.2)

Check?

Een berg is 1000 m hoog. De temperatuur aan de basis van de berg is 26 graden. wat is de temperatuur aan de top van de berg

1. 10
2. 16
3. 20
4. 30

Wat houdt een stralingsbalans (= energiebalans) in?

Wat is het verschil tussen het natuurlijk broeikaseffect en het versterkt broeikaseffect?

Van welke 3 factoren is de hoeveelheid straling op een bepaald gebied afhankelijk?

Welke gebied op aarde ontvangt de meest zonstraling?

Welke gebied op aarde weerkaatst de meest zonstraling?

Aan de slag! 

Maak: Opdracht 1-2-3-5 van §3.1

Lees: §3.2