Stralingsbalans

De atmosfeer
Systeem aarde hoofdstuk 3
Paragraaf 1
1 / 31
volgende
Slide 1: Tekstslide
AardrijkskundeMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

In deze les zitten 31 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

De atmosfeer
Systeem aarde hoofdstuk 3
Paragraaf 1

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoelen 
Wat is het verschil tussen weer en klimaat? 
Wat is de samenstelling en opbouw van de atmosfeer? 
Waardoor zijn er variaties in de stralingsbalans? 

Slide 2 - Tekstslide

Wat gaan we vandaag doen?
Lessonup over de stralingsbalans (inclusief filmpjes/vragen) -> 30 minuten

Maken opdrachten --> rest van de les

Slide 3 - Tekstslide

Wat is het verschil tussen weer en klimaat?

Slide 4 - Open vraag

Noem de 4 sferen van het systeem aarde

Slide 5 - Woordweb

De 4 sferen van het systeem aarde
Atmosfeer
Hydrosfeer
Lithosfeer
Biosfeer

Slide 6 - Sleepvraag

wat is de stralingsbalans?

Slide 7 - Tekstslide

Welk gas komt het meest voor in de aardse atmosfeer?

A
stikstof
B
zuurstof
C
waterstof
D
Koolstofdioxide

Slide 8 - Quizvraag

Onderzoek het verband tussen hoogte en luchtdruk. Noteer dit verband.

Slide 9 - Open vraag

Atmosfeer

Slide 10 - Tekstslide

>600km








Ozongas (verwarming)

80% vd gassen(stikstof & zuurstof)
1km 6gradenC kouder alleen in troposfeer
Dampkring

Slide 11 - Tekstslide

atmosfeerlaag die de ozonlaag bevat
door interactie van zonnewind met hogere atmosfeer
atmosfeerlaag met weersfenomenen en het leven
gas dat schadelijk UV tegenhoudt
het ISS bevindt zich in deze atmosfeerlaag
meest voorkomende gas in de troposfeer
Stratosfeer
Troposfeer
stikstof
ozon
thermosfeer
Poollicht

Slide 12 - Sleepvraag

Stralingsbalans
De balans tussen inkomende en uitgaande straling

Zonnestralen bereiken de atmosfeer
- daar worden ze deels teruggekaatst, deel geabsorbeerd

Zonnestralen bereiken het aardoppervlak
- daar worden ze deels teruggekaatst, deels geabsorbeerd

Slide 13 - Tekstslide

Slide 14 - Video

Slide 15 - Tekstslide

Zon is belangrijkste bron van energie




Stralingsbalans = inkomende en uitgaande energie 

Slide 16 - Tekstslide

De stralingsbalans
De zonnestralen die de aarde van de zon ontvangt zijn kortgolvige stralen, die energie omzetten in licht en warmte.
Meer dan de helft van de kortgolvige stralen worden gereflecteerd door de atmosfeer en door het aardoppervlak
Dit heet het albedo-effect. De albedo van de aarde is het weerkaatsingsvermogen.
De albedo heeft ook te maken met warmte. Je ziet dat goed aan het zwarte asfalt dat warmte vasthoudt.

Slide 17 - Tekstslide

De stralingsbalans
Omdat grote stukken van de aarde veel licht reflecteren (water, ijskappen, wolken) heeft de aarde een relatief grote albedo (30-35%).
Door menselijk ingrijpen (bijvoorbeeld de grootschalige boskap) wijzigt de albedo van de aarde.

Slide 18 - Tekstslide

De stralingsbalans
Het verschil tussen de inkomende zonnestraling en de uitgaande aardse straling noemen we de stralingsbalans van de aarde.
Over het geheel genomen is de verhouding tussen inkomende en uitgaande straling in balans. Als dat niet het geval zou zijn, zou de aarde voortdurend warmer of kouder worden.
De aarde geeft meer straling af dan het ontvangt maar dit tekort wordt gecompenseerd door het broeikaseffect.

Slide 19 - Tekstslide

Welke kleur T-shirt draag je het liefst tijdens een hittegolf (tenzij je een goth bent of mevrouw vd Rijt)?
A
Zwart
B
Wit
C
Grijs
D
Groen

Slide 20 - Quizvraag

stralingsbalans
op lange termijn stabiel
op korte termijn grote verschillen door: 
  • dag/nacht
  • seizoenen
  • breedtegraad
  • albedo

Slide 21 - Tekstslide

Het broeikaseffect
Broeikasgassen -> gassen die warmte vasthouden.
Koolstofdioxide, methaan, distikstofmonoxide of lachgas en ozon. Maar vergeet waterdamp niet!!
Deze gassen zorgen voor het natuurlijke broeikaseffect. Zonder dit broeikaseffect zou het op onze planeet te koud zijn om te overleven,

Slide 22 - Tekstslide

Broeikaseffect
Vertraagde uitstraling door (absorptie van langgolvige) uitgestraalde warmte (IR) door deeltjes in de troposfeer. (waterdamp, CO2 en andere gassen)
(zonder het broeikaseffect zou de temp op aarde -16 grC zijn)

Slide 23 - Tekstslide

Processen die een rol spelen bij de warmtebalans
1. Breedteligging
(hoe hoger de breedte, hoe minder energie)
2. Albedo 
(hoe meer weerkaatsing, hoe minder opwarming)
3. Gesteldheid oppervlak
(variaties bij land groter dan bij water)

Slide 24 - Tekstslide

Slide 25 - Video

Het albedo-effect

Slide 26 - Tekstslide

Hoe zou de stralingsbalans van de aarde veranderen als er geen wolken zouden zijn?
A
De stralingsbalans wordt positief dus de temperatuur neemt toe
B
De stralingsbalans wordt negatief dus de temperatuur neemt af
C
Dit kun je niet halen uit de afbeelding

Slide 27 - Quizvraag

Nu in de les: 
Extra uitleg/vragen stralingsbalans?
-> Stel vragen aan de docent
-> Bekijk zelf de filmpjes:
https://www.youtube.com/watch?v=el7ygWztQqA
https://www.youtube.com/watch?v=gptjf0rRmCM
Maken opdracht 5, 6, 7 en 8 van paragraaf 3.1 -> rest van de les


Slide 28 - Tekstslide

Oefenen:

Slide 29 - Tekstslide

Leerdoelen behaald?
Weet je het verschil tussen weer en klimaat? 
Weet je de samenstelling en opbouw van de atmosfeer? 
Kun je variaties in de stralingsbalans herkennen? 

Slide 30 - Tekstslide

Slide 31 - Tekstslide