Lezen hoofd- en bijzaken mavo 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Hoofd- en bijzaken

Een leestekst bestaat altijd uit hoofdzaken en bijzaken. 

De Hoofdzaak

Is het belangrijkste

Bijzaken 

Geven meer informatie of uitleg

Hoofdzaken

Een tekst heeft een doel: informeren, overtuigen, instrueren of amuseren. 

Niet alle informatie is even belangrijk om dat doel te bereiken. 

Kenmerken hoofdzaken:

• informatie die echt belangrijk voor het tekstdoel is, noem je hoofdzaken
• feiten
• zonder deze informatie kun je de tekst/presentatie niet begrijpen
• je kunt hoofdzaken dus NIET weglaten!

Hoofdzaken

De belangrijkste informatie in een tekst zijn de hoofdzaken.

Deze hoofdzaken komen in een samenvatting te staan.

Bijzaken

• De minder belangrijke informatie in een tekst.
• Ze maken de hoofdzaken in een tekst duidelijker.

Voorbeelden van bijzaken:

• een voorbeeld
• een herhaling
  
• een uitleg

Inleiding

= hoofdzaken

Kern = 

bijzaken.

Slot = hoofdzaak

Hoofdzaken

Belangrijke informatie over het onderwerp van de tekst.

• Inleiding
• Slot
• Kernzinnen
• Signaalwoorden
• Verbanden

Bijzaken

Minder belangrijke informatie, maken de hoofdzaken duidelijker.

• voorbeeld
• herhaling
• uitleg
• cijfers
• details

Het tegenovergestelde van hoofdzaken is bijzaken.
Bijzaken kunnen zijn:

1. voorbeelden
2. belangrijke informatie
3. herhaling
4. uitleg

Wat zijn hoofdzaken?

1. de hoofdgedachte en de kernzin samen
2. Wat in een tekst belangrijk is
3. de inleiding
4. de alinea's

Bijzaak

Hoofdzaak

Voorbeeld

Uitleg bij iets

Kernzin

Belangrijkste onderwerp

Aanvullende  info

Hier gaat de alinea over

Welke zinnen zijn hoofdzaak en welke zinnen zijn bijzaak?

Tekst

Hoofdzaak

Bijzaak

De telefoontas is een idee van Martijn en Nienke Baars, getrouwd en beiden docent in Apeldoorn.

“Leerlingen zijn actiever en hebben meer aandacht voor de les.”

• Zorg dat de leerlingen hun telefoon horizontaal houden.
• Laat de leerlingen de sleepvraag maken.
• Vertel de leerlingen dat de twee zinnen ook beide hoofdzaak of beide bijzaak kunnen zijn.
• Bespreek na waarom ze een zin een hoofd- of bijzaak vonden.

Hoofdzaak

Bijzaak

Voorbeeld

Oorzaken

Gevolgen

Herhaling

Uitleg

De angst voor spinnen heet ook wel spinfobie. Het is een vrees die bij heel veel mensen voorkomt, maar die we eigelijk nooit behandelen. De meeste mensen vinden dat niet nodig; ze hebben er immers niet veel last van. 

Hoofdzaken

Bijzaken

De angst voor spinnen heet ook wel spinfobie.

De meeste mensen vinden dat niet nodig; ze hebben er immers niet veel last van.

Het is een vrees die bij heel veel mensen voorkomt, maar die we eigelijk nooit behandelen.

Hoofdzaak

Bijzaak

voorbeelden

extra uitleg

details

kernzin

opvallende woorden

hoofdgedachte

grappige weetjes

tekstdoel

quotes

hoofdzaak

bijzaak

Mijn toets begint woensdag om 8.30u

Ik doe bijvoorbeeld ook aan tennis

Nederland wordt bestuurd door het kabinet

Naast de begrippen moet je op de toets ook weten wat een hoofdzaak is.

Voor het proefwerk lezen moet je goed oefenen.

Einde van deze les