4.1 en 4.3 Zwangerschap en geboorte

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

4.1 en 4.3 Zwangerschap en geboorte

Welke geslachtshormonen produceren de hormoonklieren hypothalamus en hypofyse?

Welke functies hebben FSH en LH bij een man?

Welke functies hebben de volgende hormonen bij een vrouw?
1. FSH, 2. Oestrogeen, 3. LH en 4. Progesteron

Leerdoelen

• Je kunt de ontwikkeling van zygote tot volgroeide baby toelichten
  
• Je kunt fasen van de geboorte toelichten

Het zwangerschapshormoon

HCG: humaan choriongonadotropine -> gele lichaam blijft nog 3 maanden functioneren/ later placenta

= progesteron! (houdt zwangerschap in stand)

• Baarmoederslijmvlies doorbloed
• Geen menstruatie
• Rem FSH en LH (geen nieuwe follikels en ovulatie)
• Ontwikkeling melkklieren in borsten

=LH

Embryonale ontwikkeling

Zygote: bevruchte eicel

Embryo: 1 - 8 week (alle weefsels en organen worden gevormd)
Foetus: 2 maand -  9  maand (groei!)

Zygote

• Klievingsdelingen: geen cytoplasmagroei
• Morula: klompje cellen
• Blastula: holte/blaasje gevuld met vocht
• Trofoblast: buitenste laag cellen = bescherming, wordt kinderlijk deel placenta (innesteling in BMV)
• Chorion: buitenste vruchtvlies + holte erin
• Placenta: chorionuiteinden die voedingsstoffen/O2 opname en afvalstoffen/CO2 afgifte faciliteren 

• Embryoblast/knop: begin embryo
• Amnionholte: binnenste vruchtvlies + holte erin
• Dooierzak: gevormd uit blastulaholte

Vruchtwater: bescherming, vocht, voortbeweging, antibacterieel, temperatuur

Waar vinden de eerste celdelingen van de zygote meestal plaats? Hoe heten deze eerste delingen?

In de vroege ontwikkelingsfasen van het embryo zijn er drie holten te zien. Welke holten zijn dat?

De amnionholte met vruchtwater komt bij alle gewervelde dieren voor, maar niet bij amfibieën. Verklaar waarom een amfibie geen amnion nodig heeft.

Placenta en navelstreng (Binas 84B)

Binas tabel 86E

Leg maar aan elkaar uit

Celdifferentiatie

Alle cellen van een embryo bevatten hetzelfde DNA, maar in elke cel is slechts een deel van het DNA actief (door plaats in embryo en invloed signaalstoffen door buurcellen)

Apoptose: geprogrammeerde celdood

Apoptose is het proces waarbij geprogrammeerde celdood optreedt. Hierdoor kunnen overbodige en ongewenste weefsels verdwijnen. Wanneer is dit nuttig tijdens de embryonale ontwikkeling?

Stamcellen

Een bevruchtte eicel is nog niet gespecialiseerd en kan nog van alles worden (celtype)

Beenmerg: stamcellen -> bloedcellen (therapie)

Groei van baarmoeder

De geboorte

biologiepagina.nl

Bevalling/ geboorte

Vanaf de zevende maand daalt het kindje in (met het hoofd naar beneden).

Start van de bevalling: 

moeder maakt prostaglandines aan -> samentrekken baarmoederwand (ontsluitingsweeën).

Bevalling/ geboorte

Druk op de baarmoedermond zorgen (via zenuwen) voor stimulering van de hypothalamus. 

Die zet op zijn beurt de hypofyse aan tot het afgeven van oxytocine: extra samentrekkingen baarmoederwand.

Na volledige ontsluiting: persweeën.

Omschrijf de zin "contractie baarmoederwand" in je eigen woorden

Na de geboorte

Na de geboorte

Naweeën zorgen we voor dat ook de placenta, vruchtvliezen en resten navelstreng de baarmoeder uit gaan.

De hypofyse van de moeder maakt prolactine aan -> stimuleert melkproductie.

Het zuigen van de baby aan de borst zorgt voor extra afgifte prolactine en oxytocine -> samentrekken melkklieren dus melkafgifte.

Aan de slag

Maak par. 4.3 nectar online