Par. 1.4 Opkomst van machtige vorsten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Leerdoelen opschrijven

1. In welke twee staten had het parlement veel meer macht dan in andere Europese staten?

Zelfstandig en in stilte

Klaar? Lees par. 1.4 "Opkomst van machtige vorsten" op blz. 23. 

2HV1: 

1. Wat was het absolutisme?

2. Wie was Lodewijk XIV?

3. Waarom liet Lodewijk de adel in Versailles wonen?

4. Op welke wijze wilden de vorsten de macht in de staat verdelen?

5. Welke rechten en plichten hadden in het absolutisme de vorst, het parlement en de onderdanen?

2HV2:

1. Hoe wordt Lodewijk XIV ook wel genoemd en waarom?
2. Wat betekent absolute macht?
3. Waar was Lodewijk bang voor, betreffend de Edelen en hoe loste hij dit op?
4. Op welke wijze wilden de vorsten de macht in de staat verdelen?
5.  Welke rechten en plichten hadden in het absolutisme de vorst, het parlement en de onderdanen?

Leerdoel

1. Wat was het absolutisme?

Op welke wijze wilden de vorsten de macht in de staat verdelen?

2. Welke rechten en plichten hadden in het absolutisme de vorst, het parlement en de onderdanen?

3. In welke twee staten had het parlement veel meer macht dan in andere Europese staten?

Planning (2hv1)

29/09: Par. 1.3 De christelijke Kerk in West-Europa valt uiteen

03/10: Par. 1.3 De christelijke Kerk in West-Europa valt uiteen

06/10: Par. 1.3 De christelijke Kerk in West-Europa valt uiteen

10/10: Par. 1.4 Opkomst van machtige vorsten

13/10: Par. 1.4 Opkomst van machtige vorsten

17/10: Par. 1.4 Opkomst van machtige vorsten

20/10: Historische vaardigheden / voorbereiden toetsweek

Herfstvakantie

31/10: Voorbereiden toetsweek

Toetsweek 1

Toetsweek periode 1:

Hoofdstuk 1

Planning (2hv2)

03/10: Par. 1.3 De christelijke Kerk in West-Europa valt uiteen (Het calvinisme en contra-reformatie)

06/10: Par. 1.3 De christelijke Kerk in West-Europa valt uiteen (Contra-reformatie en barok)

10/10: Par. 1.4 Opkomst van machtige vorsten

13/10: Par. 1.4 Opkomst van machtige vorsten

18/10: : Par. 1.4 Opkomst van machtige vorsten

20/10: Historische vaardigheden/ Voorbereiden toetsweek

Herfstvakantie

01/11: Historische vaardigheden/ Voorbereiden toetsweek

Toetsweek 1

Toetsweek periode 1:

Hoofdstuk 1

Programma (2hv2)

1. Huiswerk bespreken

2. Uitleg par. 1.4

3. Opdrachten maken en bespreken

4. Afsluiten 

Opdracht 8 en 9

Programma (2hv1)

1. Huiswerk bespreken

2. Uitleg par. 1.4

3. Opdrachten maken en bespreken

4. Afsluiten 

Tijd over? Kahoot!

Opdracht Lodewijk XIV in Teams. 

Vorige les...

• Hoe is de absolutisme ontstaan
• De koning hoeft geen verantwoording af te leggen tegenover het parlement.
  
• Onderdanen gehoorzamen hem zonder vragen te stellen!
• Scheiding tussen kerk en staat

Vroegmoderne tijd

Rond 1500 stopt de tijd van de middeleeuwen en begint de vroegmoderne tijd: de periode tussen 1500 - 1800.

Het was een tijd van grote veranderingen.

Het absolutisme ontstaat (1)

• Late Middeleeuwen: de macht van de vorsten nam toe! 
• De paus moest erkennen dat hij niet genoeg macht bezat om de vorsten te kunnen afzetten en/of andere politiek te voeren. 

In de meeste Europese staten ontstond een regering door één man!

Het absolutisme ontstaat

= regeringsvorm, waarin ervan wordt uitgegaan dat de koning door God is aangesteld en alle macht in handen heeft.

De onderdanen moesten hun vorst gehoorzamen zonder vragen te stellen!

In Frankrijk...

Lodewijk XIV: een absoluut heerser!

5 jaar oud: koning van Frankrijk (maar

moeder Anne van Oostenrijk en de minister kardinaal Mazarin regeerde in zijn naam als regentes).

Droit divin

Het goddelijk recht om te regeren. God had de vorst (koning of koningin) aangesteld om over hun onderdanen te regeren. 

"Keep your friends close and your enemies closer"

- Adel in de gaten houden

- Feesten, jachtpartijen, bijeenkomsten.

- De adel was verplicht om bij de wonen.

- Gunsten vragen in de spiegelzaal

- Gunsten krijgen: WAT EEN EER

- Het paleis en het park eromheen hebben de plattegrond van een zon die zijn stralen overal heen zendt. 

- Het paleis bezat 226 woningen en dubbel zoveel appartementen voor een persoon. 

Adel kregen gunsten, giften en belangrijke functies. 

Le Roi Soleil

Zonnekoning

Waarom zon?

L'état, c'est moi!  = De staat, dat ben ik!

Vorsten brengen een scheiding aan tussen Kerk en staat:

de KERK

Tot de 13de eeuw had de paus heel veel macht: hij was gekozen door God en had de macht over de wereld gekregen. 

Vorsten hadden hun macht aan de paus te danken en waren aan hem ondergeschikt.

Vorsten werden gekroond door de paus. 

De paus kon vorsten afzetten.  

 De vorsten:

• Zorgen voor een goed bestuur en vechten tegen de heidenen. 
• Konden afgezet worden door de paus. 
• Katholieke vorsten wilden een scheiding tussen kerk en staat. 

Scheiding tussen kerk en staat

• De paus had alles te zeggen over godsdienstige zaken. 

• De vorsten hadden alles te zeggen over het bestuur van het land, rechtspraak en oorlogsvoering. 

Het absolutisme ontstaat (1)

• Late Middeleeuwen: de macht van de vorsten nam toe! Fransen, Duitse en Engelse vorsten kwamen in conflict met de paus. 

• De paus moest erkennen dat hij niet genoeg macht bezat om de vorsten te kunnen afzetten en/of andere politiek te voeren. 

• In de meeste Europese staten ontstond een regering door één man = absolutisme 

Het absolutisme ontstaat (2)

Absolutisme: regeringsvorm waarin de koning door God is aangesteld en alle macht in handen heeft. 

• De koning hoeft geen verantwoording af te leggen tegenover het parlement. 
• Onderdanen gehoorzamen hem zonder vragen te stellen!

Scheiding tussen kerk en staat

Maar... 

• De vorsten hielden vaak rekening met de wensen van de Kerk. 
• Geestelijken behielden hun taken in het bestuur van het land. 

De macht van het parlement 

• De adel, de geestelijken en de bourgeoisie (de rijke burgers) zaten in het parlement. 

• Met het ontstaan van het absolutisme stelde het parlement steeds minder voor: de vorsten konden zelf beslissen of het parlement bij elkaar kwamen of niet. 

  

•  Alleen in Engeland en de Republiek had het parlement invloed. 
  

In het parlement zitten de vertegenwoordigers van de bevolking of een deel ervan. 

In Engeland

Koning Karel I

Regeerde zonder het parlement

Hierdoor brak er een burgeroorlog uit en de koning werd onthoofd. 

De Republiek der Verenigde Nederlanden

Burgers zetten de koning Filips II af en namen het bestuur zelf in handen. 

Afsluiten

1. In welke twee staten had het parlement veel meer macht dan in andere Europese staten?

Opdracht maken

Werkboek blz. 12, opdracht 12. 

Zelfstandig en in stilte

15 minuten, daarna bespreken

Eerder klaar? Leer de begrippen uit je hoofd!

www.kahoot.it