Economische groei

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

ethiek in de praktijk

vandaag:

Masterclass VU

Het dilemma van vandaag: economische groei...

Masterclass VU

Religie, wat een feest!? Religie in het publieke debat.

Marciecke van den Berg

Bekijk de video op de volgende slide

RELIGIESTRESS:

GELOVEN IN DE MODERNE SAMENLEVING

taal: Nederlands

format college: online colleges klas: 4 en 5 vwo

DATA EN TIJDEN

college 1: dinsdag 16 maart 2021 (13:00-15:30)

college 2: dinsdag 6 april 2021 (13:00-15:30)

college 3: donderdag 22 april 2021 (13:00-15:30)

slotbijeenkomst: donderdag 13 mei 2021 (13:00-15:30)

Lijkt het je een boeiende masterclass? Leg uit waarom wel of niet?

het dilemma van vandaag

economische groei

Stop de economische groei! Ze put niet alleen de planeet, maar ook de mens uit

Onder wetenschappers klinkt de roep om economische groei te stoppen steeds luider, toch is er maar weinig maatschappelijke steun voor. Terwijl groei niet alleen de planeet, maar ook de mens uitput, schrijven Matthias Olthaar en Paul Schenderling in TROUW (24 januari 2021)

In 1973 bracht het Grenzen aan de groei-rapport van de Club van Rome een schokgolf teweeg. Daarna ontstond er in vele landen, waaronder Nederland, een beweging om grenzen te stellen aan economische groei. In de jaren 70 en 80 raakte vrijwel iedereen met deze beweging bekend, onder andere door het boek Hou het klein van E.F. Schumacher en, in eigen land, het concept ‘economie van het genoeg’ van Bob Goudzwaard en Harry de Lange. 

Inmiddels bestaat de beweging al bijna een halve eeuw, maar is de invloed ervan klein gebleven. Er is weliswaar sprake van een herleving van dit gedachtegoed sinds de opkomst van de internationale degrowth-beweging, die er onomwonden voor pleit om te stoppen met groei, of letterlijker gezegd, om te ‘ontgroeien’. Ook deze beweging is sterk geworteld in de wetenschap. Maar desondanks is de bredere maatschappelijke steun voor een ‘groeistop’ nog steeds marginaal. In de Tweede Kamer is er slechts één partij, de Partij voor de Dieren, die ervoor pleit. Hoe kan dat? 

Het ligt in elk geval niet aan de inhoud. Het betoog tegen groei is namelijk grondig onderbouwd. Het kernargument is dat economische groei en ecologisch herstel niet samengaan, omdat economische groei altijd gepaard gaat met een stijgend verbruik van natuurlijke hulpbronnen, zoals grondstoffen, water en schone lucht. Hiervoor zijn ­zowel theoretische als empirische bewijzen.

Het theoretische bewijs is in 2012 door een team van wetenschappers onder leiding van de Duitse onderzoeker Monika Dittrich blootgelegd door middel van geavanceerde computersimulaties van het hulpbronnenverbruik. Deze simulaties laten zien dat zelfs als hulpbronnen in de toekomst veel efficiënter worden ingezet, groei nog steeds zal leiden tot een stijgend verbruik. Het is dus met de huidige kennis onmogelijk om de economie verder te laten groeien zonder de aarde verder te beschadigen. 

Uitputting van de aarde

De empirische aanwijzingen die we hebben, leiden tot exact dezelfde conclusie. In het verleden is groei namelijk nog nooit samengegaan met een daling van het hulpbronnenverbruik. Met andere woorden: in het ver­leden leidde groei altijd tot verdere uit­putting van de aarde. Er is geen enkele reden, noch theoretisch noch empirisch, om aan te nemen dat dit in de toekomst anders zal zijn. 

Bovendien zullen de hulpbronnen één voor één opraken als het verbruik ervan blijft stijgen. Dit stond al in het rapport van de Club van Rome en wordt in de laatste jaren door steeds meer wetenschappers erkend. Zelfs al zou het wenselijk zijn om de economie verder te laten groeien, oneindige groei op een eindige planeet is praktisch onmogelijk. Het is om die reden extra verstandig om te bouwen aan een economie die niet op groei gebaseerd is. 

Maak een keuze

Economische groei met uitputting van de aarde

Economische groei stopt en de aarde wordt niet meer uitgeput

leg je keuze uit

lees het hele artikel via de volgende slide. Het eerste deel heb je al gelezen, je kunt beginnen bij 'het wonder van de techniek'

https:

Wat is de paradox van Jevons?

Wat zeggen de auteurs over de uitputting van de mens door economische groei?

Welke 3 stappen naar een oplossing worden er beschreven? Wat vind je van deze stappen? Wat betekent dit voor de praktijk van je leven? Welke keuzes zou je moeten maken ten opzichte van hoe je nu leeft?

In hoeverre zorgt dit essay ervoor dat je ook daadwerkelijk iets wilt veranderen aan de keuzes die je maakt in dit leven of in de toekomst (je werkende leven)?

Einde les

Huiswerk: deze LessonUp af maken

Casus voorleggen aan experts