Het Griekse Epigram: Een Korte Geschiedenis

• Latijn en Grieks
• Secundair onderwijs

Het Griekse Epigram

Leerdoelen

- ontstaan en de evolutie van het Griekse epigram uitleggen

- voorbeelden geven van Griekse epigrammen dichters 

- die dichters kunnen situeren in tijd en plaats

- lectuur: Λουκίλλιος

Introduceer de leerdoelen van de les aan de studenten. Zorg ervoor dat ze weten wat ze aan het einde van de les zullen leren.

Wat weet je al over het Griekse Epigram?

Kenmerken

- een kort gedicht 

- vaak grappig, satirisch of ironisch 

Geef een korte inleiding over het Griekse Epigram. Leg uit wat het is en waar het vandaan komt.

Oorsprong en ontwikkeling 

1.  een inscriptie op een graf of monument

-> overledene te eren en hun nalatenschap beschrijven 

-> vaak geschreven in elegante poëzie

2. meer humoristische en satirische vorm

-> ideaal middel om politieke of maatschappelijke kwesties aan te kaarten

Leg uit hoe het Griekse Epigram begon en waarvoor het werd gebruikt.

Bekende Griekse Epigrammen

Er zijn veel beroemde Griekse Epigrammen en dichters. 

Enkele voorbeelden zijn Simonides,  Meleager, Leonidas van Tarente, en Antipater van Sidon en Λουκίλλιος.

Geef voorbeelden van beroemde Griekse Epigrammen en dichters. Zorg ervoor dat de studenten deze namen herkennen.

Voorbeeld 1: Simonides

- korte gedichten met een scherp of geestig commentaar

- vaak bedoeld als inscripties op monumenten of grafstenen

- Simonides maakt van het epigram een kunstvorm

- lyrisch en emotioneel, met veel aandacht voor de natuur en de menselijke emoties. 

- stijl: elegant en verfijnd, vol beelden en metaforen.

- ? grondlegger mnemotechniek?

Geef een voorbeeld van een bekende Griekse Epigram dichter en vertel iets over hun werk.

Voorbeeld 1: Simonides

Ἑλλάνων ἀρχαγὸς ἐπεὶ στρατὸν ὤλεσα Μήδων

Παυσανίας Φοίβῳ μνᾶμ᾽ ἀνέθηκα τόδε.

Geef een voorbeeld van een bekende Griekse Epigram dichter en vertel iets over hun werk.

Voorbeeld 1: Simonides

I, Pausanias, the leader of the Greeks, dedicated

this monument to Phoebus, when I destroyed the

army of the Medes.

Geef een voorbeeld van een bekende Griekse Epigram dichter en vertel iets over hun werk.

Voorbeeld 2: Meleager van Gadara

- elegante epigrammen. 

- bekendste werk 'Στέφανος': een verzameling van epigrammen van 46 verschillende dichters (van de eerste lyrici tot aan zijn tijdgenoten).

Geef een voorbeeld van een bekende Griekse Epigram dichter en vertel iets over hun werk.

Voorbeeld 2: Meleager van Gadara

ἁδὺ μέλος, ναὶ Πᾶνα τὸν Ἀρκάδα, πηκτίδι μέλπεις,

Ζηνοφίλα, ναὶ Πᾶν᾽ , ἁδὺ κρέκεις τι μέλος.

ποῖ σε φύγω; πάντῃ με περιστείχουσιν Ἔρωτες,

οὐδ᾽ ὅσον ἀμπνεῦσαι βαιὸν ἐῶσι χρόνον.

ἢ γάρ μοι μορφὰ βάλλει πόθον, ἢ πάλι μοῦσα,

ἢ χάρις, ἢ τί λέγω; πάντα πυρὶ φλέγομαι.

Geef een voorbeeld van een bekende Griekse Epigram dichter en vertel iets over hun werk.

Voorbeeld 2: Meleager van Gadara

The wine-cup is glad: dear Zenophilè’s lip

It boasts to have touched, when she stooped down to sip.

Happy wine-cup! I wish that, with lips joined to mine,

All my soul at a draught she would drink up like wine.

Geef een voorbeeld van een bekende Griekse Epigram dichter en vertel iets over hun werk.

Voorbeeld 3: Leonidas van Tarente

- satirische epigrammen

- onderwerpen: politiek en de samenleving van zijn tijd

Geef een voorbeeld van een bekende Griekse Epigram dichter en vertel iets over hun werk.

Voorbeeld 3: Leonidas van Tarente

Γρῆϋν ἔγημε Φιλῖνος, ὅτ᾽ ἦν νέος: ἡνίκα πρέσβυς,

δωδεκέτιν Παφίῃ δ᾽ ὥριος οὐδέποτε.

τοιγὰρ ἄπαις διέμεινέ ποτε σπείρων ἐς ἄκαρπα:

νῦν δ᾽ ἑτέροις γήμας, ἀμφοτέρων στέρεται

Geef een voorbeeld van een bekende Griekse Epigram dichter en vertel iets over hun werk.

Voorbeeld 3: Leonidas van Tarente

Philinos avait épousé une vieille femme au temps de sa jeunesse; maintenant qu'il est vieux, il prend fillette de douze ans! Jamais en harmonie avec la déesse de Paphos! Aussi est-il demeuré sans enfants; pour avoir semé jadis en terre stérile; et maintenant c'est pour d'autres qu'il a pris femme : doublement frustré!

Geef een voorbeeld van een bekende Griekse Epigram dichter en vertel iets over hun werk.

Voorbeeld 4: Antipater van Sidon

-  grappige epigrammen

- onderwerpen: de stad Athene en de verschillende beroemdheden die daar woonden

Geef een voorbeeld van een bekende Griekse Epigram dichter en vertel iets over hun werk.

Voorbeeld 4: Antipater van Sidon

Ik heb heel lang mijn blik gericht op de immense muren van Babylon, waarop een straat was aangelegd voor karren, ik heb lang gestaard naar het beeld van Zeus in Olympia bij de Alfaeusrivier, ik heb de hangende tuinen en de Colossus van de Zon aanschouwd, ik heb vol bewondering het geweldige werk van de piramiden bekeken en de reusachtige graftombe van Mausolus, maar toen ik het huis van Artemis zag dat oprees tot in de wolken, verloren de andere wonderlijke bouwwerken hun glans en zei ik: 'Kijk toch eens, buiten de Olympus heeft de zon nog nooit zoiets fraais overstraald'.

Geef een voorbeeld van een bekende Griekse Epigram dichter en vertel iets over hun werk.

Voorbeeld 5: Λουκίλλιος

-  ten tijde van Nero!

- humoristisch: stereotiepe personages (dokter, dikzak, ...)

- grote invloed op Martialis

Geef een voorbeeld van een bekende Griekse Epigram dichter en vertel iets over hun werk.

Noem zo veel mogelijk epigrammendichters

Opdracht: Schrijf je eigen Epigram

Schrijf een kort gedicht dat grappig, satirisch of ironisch is. Gebruik het Griekse Epigram als inspiratie. Deel je werk met de klas.

Geef de studenten de opdracht om hun eigen Epigram te schrijven en deel deze met de klas.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.