start thema 3 bloedsomloop, UL 3.1 +3.2 (2VWO)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 2

Planning:

• start thema 3 bloedsomloop
• leerdoel + uitleg 3.1
• opdrachten maken 3.1
• leerdoelen + uitleg 3.2
• huiswerk opgeven + mee aan de slag gaan

Thema 3: De bloedsomloop

Ik ga je nergens toe dwingen, dus als je iets 'te' vindt, gewoon aangeven!! 

of 

wegkijken

of

afplakken met post-its!

Ik gebruik daarom in de les vooraf getekende afbeeldingen.

Leerdoel 3.1

• Ik kan de bestanddelen van bloed noemen met hun kenmerken en functies. 

Waaruit bestaat bloed?

Bloed = transport van

• zuurstof
• voedingsstoffen
• afvalstoffen (bijv. CO2)
• en niet te vergeten; warmte

Samenstelling

• Bloedcellen:
  - Rode bloedcellen
  - Witte bloedcellen
  - Bloedplaatjes

• Bloedplasma 
  - plasma- eiwitten, waaronder fibrinogeen (dat vervult een functie bij de bloedstolling)
  - water      
  - opgeloste stoffen (o.a.mineralen)

FUNCTIES van de bloedcellen;

Rode bloedcellen

Functie:  

• vervoert zuurstof en CO2!!

(Let op: hebben geen CELKERN!!)

Ze bevatten het eiwit hemoglobine, wat een rode kleur heeft.  

Door hemoglobine kunnen de rode bloedcellen gemakkelijk zuurstof opnemen en afgeven. 

Witte bloedcellen

• 
  

Witte bloedcellen

• Hebben wel een celkern.
• Witte bloedcellen maken ziekteverwekkers zoals bacteriën en virussen onschadelijk.
• Opnemen en kapot maken van de ziekteverwekkers; de witte bloedcel gaat hierbij meestal zelf ook dood. 
• De cellen hebben geen vaste vorm, daardoor kunnen ze door kleine openingen in de wand van de kleinste bloedvaten. 

0

Bloedplaatjes

Functie: 

zorgt voor bloedstolling

vorm: 

geen vaste vorm, het zijn delen van uiteengevallen cellen. 

kern?

geen celkern

Bloedstolling

Bloedplaatjes bevatten stoffen waardoor het bloed 

stolt als het buiten de bloedvaten komt. 

• Bij de bloedstolling wordt het eiwit fibrinogeen uit                                                 het bloedplasma omgezet in fibrine. 

• Fibrine vormt een netwerk van draden op de wond 

       waartussen bloedcellen blijven hangen. 

• Als de fibrinedraden indrogen, ontstaat er een korstje.
• Als de wond genezen is, laat het korstje los.  

trombose

Als bloed binnen een bloedvat stolt, ontstaat er een bloedprop in een bloedvat. 

Zo´n bloedprop kan een bloedvat afsluiten, waardoor het bloed niet verder kan stromen. In het hart of de hersenen kan dat erg gevaarlijk zijn. 

Wat is waar over het bloed?

1. Het bloed vervoert voedingsstoffen.
2. Het bloed vervoert afvalstoffen.
3. Het bloed vervoert zuurstof.
4. A,B en C zijn waar.

log nu in op deze lessonup

Hoe heet de bloedcel bij 4?

Hoe heet de bloedcel bij 1?

Sommige soorten slangengif kunnen stolling van bloed in de bloedvaten veroorzaken. Welke bloeddeeltjes hebben te maken met bloedstolling?

1. Witte bloedcellen
2. rode bloedcellen
3. bloedplaatjes

Welke bloeddeeltjes hebben te maken met afweer?

1. Witte bloedcellen
2. rode bloedcellen
3. bloedplaatjes

Wat zorgt er voor de rode kleur in rode bloedcellen?

1. Glucose
2. Koolstofdioxide
3. Glycogeen
4. Hemoglobine

Ga nu aan de slag met:

• maak online van thema 3;
• van basisstof 3.1 
• opdrachten 1 t/m 8;
• waarvan 4 in je werkboek

 3.2 De bloedsomloop: leerdoelen

1 = Ik kan 3 typen bloedvaten noemen met hun kenmerken en functies.

2 = Ik kan in het bloedvatenstelsel van de mens slagaders en aders  

       benoemen. 

3 = Ik kan de kleine en grote bloedsomloop onderscheiden met hun functies. 

Soorten bloedvaten

Slagaders:  Van het hart naar organen (dikke, gespierde wand).

Aders:           Van organen terug naar het hart (dunne wand met kleppen).

Haarvaten: Bij de organen voor de stofwisseling (hele dunne wand/1 cellaag,                           waar stoffen doorheen kunnen).

bloedvaten onder de microscoop

Soorten bloedvaten

Aders: Dunne wand (minder elastisch) met kleppen i.v. m. lagere bloeddruk.

Slagaders:  Dikke wand (gespierd en elastisch) zonder kleppen i.v.m. hoge  

                         bloeddruk. Vaak liggen slagaders dieper in het lichaam. 

Weefsels

De opbouw van slagaders, haarvaten en aders is anders.

De spierpomp wisselt de druk in aders.

Spierpomp

-Aanspannen en ontspannen van spieren (= spierpomp).

-Afwisselend veel en weinig druk op aders.

-Kleppen zorgen dat het bloed in de juiste richting stroomt.

Benoemen 

aders en slagaders

Benoemen aders en slagaders

Slagaders hebben de naam van het orgaan waar het bloed naartoe stroomt.

Aders hebben de naam van het orgaan waar het bloed vanaf voert.

Uitzonderingen hierop zijn de aorta en de poortader. 

Kleine en grote bloedsomloop

Dubbele bloedsomloop

Kleine bloedsomloop: 

hart -->longen --> hart

functie = CO2 afgeven + zuurstof opnemen

Grote bloedsomloop: 

hart --> alle organen --> hart

functies = zuurstof en voedingsstoffen afgeven +

                      CO2 en andere afvalstoffen opnemen

 

Grote en kleine bloedsomloop = de dubbele bloedsomloop:

per omloop stroomt het bloed 2x door het hart.

Aan de slag je huiswerk = 

Maak online van thema 3;

• van basisstof 3.1  - opdrachten 1 t/m 8; waarvan 4 in je werkboek
• van basisstof 3.2 - opdrachten 1 t/m 11; waarvan 5 + 11 in je werkboek;
• Bij 3.2 - opdracht 5 moet in je werkboek met namen + pijlen + kleuren!