Latours argument dat ook niet-levende wezens vitaliteit en handelingsvermogen hebben (PT Latour);
Hayles’ argument dat de mens, ondanks het handelingsvermogen van niet-levende entiteiten, de verantwoordelijkheid behoudt voor het nietmenselijke (PT Hayles)
een uitleg met van Latours argument dat de mens verantwoordelijkheid behoudt voor het nietmenselijke
Slide 6 - Tekstslide
Aan de slag
Latour en de actor-netwerktheorie
socioloog en filosoof
observeerde wetenschappers
beschrijf alleen wat is waar te nemen (intenties dus niet)
Techniek is niet passief, ook niet overheersend, maar mensen en dingen werken samen in een netwerk van 'actoren'
Grens tussen levend en niet-levend vervaagt, omdat beide handelingsvermogen hebben
Bruno Latour (1947-2022)
Slide 7 - Tekstslide
Aan de slag
Latour en de actor-netwerktheorie
Slide 8 - Tekstslide
Aan de slag
Latour en de actor-netwerktheorie
Actor-netwerktheorie (ANT)
elke handeling bestaat uit meerdere elementen die bijdragen aan die handeling (levend en niet-levend)
handelingsvermogen is verdeeld over deze elementen
elementen zijn 'actoren'
Actor-netwerktheorie(ANT): interactie tussen actoren in een netwerk waardoor een handeling plaatsvindt
alles wat iets teweeg brengt, een eigen wil lijkt te hebben, heeft handelinsvermogen
Slide 9 - Tekstslide
Aan de slag
Latour en de actor-netwerktheorie
elke handeling bestaat uit meerdere elementen die bijdragen aan die handeling (levend en niet-levend)
handelingsvermogen is verdeeld over deze elementen
elementen zijn 'actoren'
Actor-netwerktheorie (ANT): interactie tussen actoren in een netwerk waardoor een handeling plaatsvindt
Wat gebeurt er bij een verkeersdrempel als je dat vanuit de actor-netwerktheorie bekijkt?
Slide 10 - Tekstslide
Slide 11 - Video
Aan de slag
Latour en de actor-netwerktheorie
Lees inleiding + 12.1
Leg uit wat het nut of doel is van de actor-netwerktheorie
Lees PT 13 Latour, 'Where are the missing masses?'
Geef een eigen voorbeeld van een niet-levende actor met handelingsvermogen en beschrijf het netwerk, het handelingsprogramma en het anti-handelingsprogramma
Leg uit waarom met Latours ideeën de grens tussen levend en niet-levend vervaagt.
Aan de slag
Slide 12 - Tekstslide
Aan de slag
Latour en de actor-netwerktheorie
Varianten op de Berlijnse sleutel
Slide 13 - Tekstslide
Aan de slag
ET20
Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens Latour en Hayles de grens tussen levend en niet-levend is vervaagd.
Latours argument dat ook niet-levende wezens vitaliteit en handelingsvermogen hebben (PT Latour);
Hayles’ argument dat de mens, ondanks het handelingsvermogen van niet-levende entiteiten, de verantwoordelijkheid behoudt voor het nietmenselijke
een uitleg met van Latours argument dat de mens verantwoordelijkheid behoudt voor het nietmenselijke
Slide 14 - Tekstslide
Aan de slag
Hayles en cognitieve assemblages
Lees 12.2
haal de betekenis van de begrippen ‘niet-bewuste cognitie’, ‘distributie’, ‘cognitieve assemblage’ uit de tekst
Aan de slag
Slide 15 - Tekstslide
Aan de slag
Van Latour naar Hayles
Latour: handelingsvermogen verdeeld over levende en niet-levende dingen
Hayles: denkvermogen verdeeld over levende en niet-levende dingen
Slide 16 - Tekstslide
Aan de slag
Hayles en cognitieve assemblages
Nancy Katherine Hayles (1943)
vooronderstelling: denken/cognitie is bewust
Hayles: denken/cognitie heeft geen bewustzijn nodig! --> niet-bewuste cognitie
handelingsvermogen is verdeeld tussen menselijke en niet-menselijke denkers --> cognitieve assemblage: distributie van denkprocessen tussen menselijke en niet-menselijke denkers
Slide 17 - Tekstslide
Aan de slag
Hayles en cognitieve assemblages
Cognitie tussen mens en techniek verschillen!
Techniek: berekeningscapaciteit en snelle dataverwerking
Mensen: emoties, empathie, kwetsbaarheid
Slide 18 - Tekstslide
Aan de slag
Hayles en ethische implicaties
Cognitie tussen mens en techniek verschillen!
Techniek: berekeningscapaciteit en snelle dataverwerking
Mensen: emoties, empathie, kwetsbaarheid
Dus: morele verantwoordelijkheid blijft bij de mens
Hayles: machines missen menselijke kwetsbaarheid
Slide 19 - Tekstslide
Aan de slag
Latour en ethische implicaties
Ook niet-levende dingen bezitten handelingsvermogen (iets teweeg brengen, hebben een 'wil'
niet-levende dingen zijn actoren, hebben belangen
niet-levende dingen hebben zelf geen stem
Dus:
mens moet rekening houden met welzijn van de natuur
geef de natuur een stem in het parlement der dingen
Slide 20 - Tekstslide
Aan de slag
Latour en ethische implicaties
Dus:
mens moet rekening houden met welzijn van de natuur
geef de natuur een stem in het parlement der dingen