ET20 - Latour en Hayles

ET20 - Latour en Hayles
1 / 22
volgende
Slide 1: Tekstslide
FilosofieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

In deze les zitten 22 slides, met tekstslides en 1 video.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

ET20 - Latour en Hayles

Slide 1 - Tekstslide

Aan de slag
Gefeliciteerd!

Wie en wat ga jij bedanken?
9 juli 2024
11 juli 2024

Slide 2 - Tekstslide

Aan de slag
Dieren en planten hebben denk- en handelingsvermogen
Wat zei Morton over onderscheid tussen handelen en gedrag?
(terugblik)

Slide 3 - Tekstslide

Aan de slag
Dieren en planten hebben denk- en handelingsvermogen
Morton: onderscheid tussen handelen en gedrag is niet vanzelfsprekend. 
Twee vooronderstellingen over de mens kloppen niet:
  • onderscheid geest en lichaam, denken en doen
  • groot vermogen tot vooruitdenken

Dus:
Als wij mensen handelingsvermogen hebben, hebben dieren dat ook!
(terugblik)

Slide 4 - Tekstslide

Kwestie 4 Grensvervagingen

mens, dier, plant
fysiek en niet-fysiek
levend en niet-levend
Haraway (ET19) Grensvervagingen tussen:
Morton en Despret (ET 19)
Latour en Hayles (ET 20)
Barad, Harari, Rasch (ET 21)

Slide 5 - Tekstslide

Aan de slag
ET20
Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens Latour en Hayles de grens tussen levend en niet-levend is vervaagd. 

Daarbij kan ik betrekken:
  • de begrippen ‘actor’, ‘actor-netwerktheorie (ANT)’, ‘handeling (action)’, ‘niet-bewuste cognitie’, ‘distributie’, ‘cognitieve assemblage;
  • Latours argument dat ook niet-levende wezens vitaliteit en handelingsvermogen hebben (PT Latour);
  • Hayles’ argument dat de mens, ondanks het handelingsvermogen van niet-levende entiteiten, de verantwoordelijkheid behoudt voor het nietmenselijke (PT Hayles)
  • een uitleg met van Latours argument dat de mens verantwoordelijkheid behoudt voor het nietmenselijke

Slide 6 - Tekstslide

Aan de slag
Latour en de actor-netwerktheorie

  • socioloog en filosoof
  • observeerde wetenschappers
  • beschrijf alleen wat is waar te nemen (intenties dus niet)
  • Techniek is niet passief, ook niet overheersend, maar mensen en dingen werken samen in een netwerk van 'actoren'
  • Grens tussen levend en niet-levend vervaagt, omdat beide handelingsvermogen hebben
Bruno Latour (1947-2022)

Slide 7 - Tekstslide

Aan de slag
Latour en de actor-netwerktheorie

Slide 8 - Tekstslide

Aan de slag
Latour en de actor-netwerktheorie
Actor-netwerktheorie (ANT)
  • elke handeling bestaat uit meerdere elementen die bijdragen aan die handeling (levend en niet-levend)
  • handelingsvermogen is verdeeld over deze elementen
  • elementen zijn 'actoren'
  • Actor-netwerktheorie (ANT): interactie tussen actoren in een netwerk waardoor een handeling plaatsvindt
alles wat iets teweeg brengt, een eigen wil lijkt te hebben, heeft handelinsvermogen

Slide 9 - Tekstslide

Aan de slag
Latour en de actor-netwerktheorie
  • elke handeling bestaat uit meerdere  elementen die bijdragen aan die handeling (levend en niet-levend)
  • handelingsvermogen is verdeeld over deze elementen
  • elementen zijn 'actoren'
  • Actor-netwerktheorie (ANT): interactie tussen actoren in een netwerk waardoor een handeling plaatsvindt
Wat gebeurt er bij een verkeersdrempel als je dat vanuit de actor-netwerktheorie bekijkt?

Slide 10 - Tekstslide

Slide 11 - Video

Aan de slag
Latour en de actor-netwerktheorie
  • Lees inleiding + 12.1
  • Leg uit wat het nut of doel is van de actor-netwerktheorie 
  • Lees PT 13 Latour, 'Where are the missing masses?'
  • Geef een eigen voorbeeld van een niet-levende actor met handelingsvermogen en beschrijf het netwerk, het handelingsprogramma en het anti-handelingsprogramma
  • Leg uit waarom met Latours ideeën de grens tussen levend en niet-levend vervaagt.
Aan de slag

Slide 12 - Tekstslide

Aan de slag
Latour en de actor-netwerktheorie
Varianten op de Berlijnse sleutel

Slide 13 - Tekstslide

Aan de slag
ET20
Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens Latour en Hayles de grens tussen levend en niet-levend is vervaagd. 

Daarbij kan ik betrekken:
  • de begrippen ‘actor’, ‘actor-netwerktheorie (ANT)’, handeling (action)’, ‘niet-bewuste cognitie’, ‘distributie’, ‘cognitieve assemblage;
  • Latours argument dat ook niet-levende wezens vitaliteit en handelingsvermogen hebben (PT Latour);
  • Hayles’ argument dat de mens, ondanks het handelingsvermogen van niet-levende entiteiten, de verantwoordelijkheid behoudt voor het nietmenselijke 
  • een uitleg met van Latours argument dat de mens verantwoordelijkheid behoudt voor het nietmenselijke

Slide 14 - Tekstslide

Aan de slag
Hayles en cognitieve assemblages
  • Lees 12.2
  • haal de betekenis van de begrippen ‘niet-bewuste cognitie’, ‘distributie’, ‘cognitieve assemblage’ uit de tekst
Aan de slag

Slide 15 - Tekstslide

Aan de slag
Van Latour naar Hayles
Latour: handelingsvermogen verdeeld over levende en niet-levende dingen

Hayles: denkvermogen verdeeld over levende en niet-levende dingen

Slide 16 - Tekstslide

Aan de slag
Hayles en cognitieve assemblages
Nancy Katherine Hayles (1943)
  • vooronderstelling: denken/cognitie is bewust
  • Hayles: denken/cognitie heeft geen bewustzijn nodig! --> niet-bewuste cognitie
  • handelingsvermogen is verdeeld tussen menselijke en niet-menselijke denkers                      --> cognitieve assemblage:                        distributie van denkprocessen tussen menselijke en niet-menselijke denkers

Slide 17 - Tekstslide

Aan de slag
Hayles en cognitieve assemblages
Cognitie tussen mens en techniek verschillen!


  • Techniek: berekeningscapaciteit en snelle dataverwerking
  • Mensen: emoties, empathie, kwetsbaarheid

Slide 18 - Tekstslide

Aan de slag
Hayles en ethische implicaties
Cognitie tussen mens en techniek verschillen!


  • Techniek: berekeningscapaciteit en snelle dataverwerking
  • Mensen: emoties, empathie, kwetsbaarheid
Dus: morele verantwoordelijkheid blijft bij de mens

Hayles: machines missen menselijke kwetsbaarheid

Slide 19 - Tekstslide

Aan de slag
Latour en ethische implicaties
  • Ook niet-levende dingen bezitten handelingsvermogen (iets teweeg brengen, hebben een 'wil'
  • niet-levende dingen zijn actoren, hebben belangen
  • niet-levende dingen hebben zelf geen stem

Dus
  • mens moet rekening houden met welzijn van de natuur
  • geef de natuur een stem in het parlement der dingen


Slide 20 - Tekstslide

Aan de slag
Latour en ethische implicaties
Dus
  • mens moet rekening houden met welzijn van de natuur
  • geef de natuur een stem in het parlement der dingen

Slide 21 - Tekstslide

Aan de slag
actor 
actor-netwerktheorie (ANT) 
handeling (action) /handelingsvermogen
(vitaliteit)
niet-bewuste cognitie
distributie
cognitieve assemblage


Begrippen

Slide 22 - Tekstslide