§3 Naamwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde 

Aan het eind van deze les kan je het naamwoordelijk gezegde in de zin vinden. 

Stappenplan zinsdelen

1. PV (verander de tijd)

2. Zinsdelen (zet strepen tussen de zinsdelen)

3. OW (Wie of wat doet er iets?)

4. WG of NG 

5. LV (Wie of wat + wg +o)

6. MV (aan wie of voor wie + wg + o + lv)

7. BWB (alle vragen behalve wie of wat (Tip: alle zinsdelen die je nog niet hebt benoemd)

PV

Zinsdelen

Onderwerp

Werkwoordelijk gezegde

Lijdend voorwerp

Meewerkend voorwerp

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Kan

je

niet

beter

uitkijken!

Werkwoordelijk gezegde of naamwoordelijk gezegde?

Werkwoordelijk gezegde	Naamwoordelijk gezegde
- Dingen die je kan doen; - ZWW en HWW.	- Gemoedstoestand; - Iets wat je bent; - Bestaat uit werkwoord(en) en een naamwoord; - KWW en HWW.

 Ik fiets
Ik was naar huis gefietst. 

Wij zijn naar huis gefietst.
Wij waren naar huis gefietst. 

Ik ben jarig.
Ik ben blij.
Zij schijnt docente Nederlands te zijn geworden.

HWW en ZWW 

HWW = hulpwerkwoord, helpt het gezegde compleet te maken. Alle ander werkwoorden uit de zin behalve het ZWW en KWW

ZWW = zelfstandig werkwoord. Het belangrijkste werkwoord uit de zin. ZWW hoort bij het werkwoordelijke gezegde. 

Koppelwerkwoord (KWW)

- Hoort bij het naamwoordelijk gezegde; 

- Het koppelwerkwoord koppelt de eigenschap (naamwoordelijk deel) aan het onderwerp; 

- Er zijn negen koppelwerkwoorden: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, [heten, dunken en voorkomen]. 

Koppelwerkwoord

zijn, worden, blijven, 

blijken, lijken, schijnen,

(heten, dunken & voorkomen).

Wat zijn de werkwoorden in de volgende zin:
De bekritiseerde scheidsrechter mag in Nederland blijven fluiten.

De bekritiseerde scheidsrechter mag in Nederland blijven fluiten.

Drie werkwoorden

mag blijven fluiten

Welke van die 3 is het belangrijkst?

Is 'fluiten' een zww-hww-kww?

1. zww
2. hww
3. kww

Naamwoordelijk gezegde

Het naamwoordelijk gezegde (ng) zegt wat iemand of iets is (of wordt, of blijft). 

Het naamwoordelijk gezegde bestaat uit een of meer werkwoorden en een naamwoord. 

VB. Op de 200 meter / wordt / Daphne/ elke week / sneller. 
PV: Wordt
OW: Daphne
WG/NG: NG -> Wordt [sneller] 
Daphne doet niet iets, maar ze is (wordt) iets, namelijk 'sneller'

Naamwoordelijk gezegde

- Het werkwoordelijke deel (ww.deel) bevat alle werkwoorden uit de zin. Een van die werkwoorden is het koppelwerkwoord (kww). 

- Het naamwoordelijk deel (nw.deel) bevat een zelfstandig of bijvoeglijk naamwoord dat een eigenschap van het onderwerp geeft. 

Zo vind je het naamwoordelijk gezegde:  

Stap 1: Wat is het belangrijkste werkwoord uit de zin? Is het een ZWW of een KWW? 

Stap 2: Stel de vraag doet het onderwerp iets? Of is het onderwerp iets? 

Stap 3: Als het onderwerp iets is, stel je de vraag: Wat + persoonsvorm + onderwerp + overige werkwoorden. 

Stap 4: Noteer het naamwoordelijk gezegde: pv + nw.deel + andere werkwoorden. 

Zet het naamwoordelijk deel tussen vierkante haken [...] 

VB 

Robs jongere zus blijkt een goede voetbalster te zijn. 

1. Zijn is het belangrijkste werkwoord = een kww
2. Robs jongere zus is iets.

3. Vraag: Wat blijkt Robs jongere zus te zijn? Antwoord: een goede voetbalster. 

4. NG: Blijkt [een goede voetbalster] te zijn. 

Wat is het belangrijkste werkwoord
uit onderstaande zin?

Mijn hondje wil graag uitgelaten worden.

1. wil
2. uitgelaten
3. worden
4. hondje

Noteer de werkwoorden van de zin hieronder en zet erachter of
het hww-kww-zww is.
Zij blijken niet te luisteren in de les van vandaag.

Mijn hondje wil graag uitgelaten worden.


Is 'uitgelaten' een zww of een kww?

1. zww
2. kww

Nog een belangrijke tip

In zinnen met een naamwoordelijk gezegde zit nooit een lijdend voorwerp!

Zit er een zww in de zin? Dan check je of er een lv is

Zit er een kww in de zin? Dan check je of er een nw deel is.

Wat houdt het werkwoordelijk gezegde in?

1. persoonsvorm
2. persoonsvorm + onderwerp
3. persoonsvorm + voltooid deelwoord
4. alle werkwoorden uit de zin

Wat zijn de 9 KWW?

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

Saskia blijft iedere dag naar school rennen.

De politie vangt de boef.

In 1929 werd Jopie de eerste Miss Holland.

Sturen jullie de uitnodigingen voor het feest op tijd weg?

Lieke Martens is de beste voetbalster ter wereld geworden.

Jan is een lieve jongen

Wat houdt het naamwoordelijk gezegde in?

1. koppelwerkwoord + naamwoordelijk deel
2. koppelwerkwoord
3. koppelwerkwoord + een kernmerk of eigenschap van het onderwerp
4. alle werkwoorden in de zin

Een naamwoordelijk gezegde bevat altijd een koppelwerkwoord

1. juist
2. onjuist

Een naamwoordelijk gezegde heeft altijd een lijdend voorwerp.
Juist of onjuist?

1. Juist
2. Onjuist

Mijn vriend wordt leraar op een basisschool.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Hij is naar huis gegaan.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Mijn zus is vervelend geweest.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Het meisje werd naar school gebracht.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Het gebouw wordt afgebroken.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Wat is het ng in de zin:
Mijn zus is vervelend geweest

De man is gisteren aangekomen op het station van Emmeloord.

1. WG= is aangekomen
2. NG= is gisteren aangekomen
3. NG= is aangekomen

Wat is het gezegde?
Zijn vriend was gisteren ineens ziek geworden.

1. WG= was geworden
2. NG= was gisteren ziek geworden
3. NG= was ineens ziek geworden
4. NG= was ziek geworden

www.cambiumned.nl

apps.noordhoff.nl