11.4 uiterlijk voorspellen

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Startopdracht:

Pak je schrift of een blaadje.

11.4 uiterlijk voorspellen

Leerdoelen 11.4

- Je kunt uitleggen waardoor de kans op een jongen en op een meisje gelijk is.

- Je kunt een kruisingsschema maken.

- Je kunt het uiterlijk van nakomelingen voorspellen.

Homozygoot

Heterozygoot

Dominant

Recessief

Intermediair

2 gelijke genen voor één eigenschap

2 ongelijke genen voor 1 eigenschap

overheersend gen van een paar

onderdrukt gen van een genenpaar

Beide genen zijn even sterk, komen beiden naar voren in fenotype

Hoeveel genen heb je voor iedere erfelijke eigenschap?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Welk gen is dominant in het voorbeeld van de afbeelding?

1. Gen voor stijl haar
2. Gen voor krullend haar

Is het rechtermeisje in het voorbeeld heterozygoot of homozygoot?

1. Heterozygoot
2. Homozygoot

Noteer voor elk gezinslid het genotype, gebruik de letter B en b.

We hebben te maken met intermediaire genen voor schapenvacht. Er zijn 2 genen namelijk Vz voor zwarte vacht en Vw voor witte vacht. Het genotype van schaap Geert is VzVw. Wat is de fenotype van deze schaap?

1. Zwart
2. Wit
3. Grijs
4. Bruin

Geslachtschromosomen

Kruisingsschema maken

Met behulp van een kruisingsschema kun je bepalen hoe de nakomelingen (kinderen) eruit kunnen komen te zien. 

Filmpje voor extra uitleg/herhaling: https://www.youtube.com/watch?v=H2V0tLVnWmM 

Stappenplan kruisingsschema maken

1.  Noteer  van beide ouders de fenotypen.

2. Noteer van beide ouders de genotypen.

3. Bepaal welke allelen kunnen voorkomen in de geslachtscellen (voortplantingscellen). 

4. Vul de mogelijke opties in in het kruisingsschema (mannen horizontaal, vrouwen verticaal). 

Bekijk het filmpje: https://www.youtube.com/watch?v=H2V0tLVnWmM  

Opdracht:

Soms is dwerggroei erfelijk bepaald. Dwerggroei wordt dan bepaald door een dominant gen (A). Kattenembryo’s die homozygoot dominant zijn voor dit gen, sterven voordat ze geboren worden. Twee katten met erfelijk bepaalde dwerggroei krijgen samen nakomelingen.

De katten krijgen veel jongen: doodgeboren jongen, jongen met dwerggroei en 

jongen met een normale groei.

Maak een kruisingsschema (1p) en bepaal de kans op vroegtijdige sterfte van de kattenembryo’s. (1p) 

Maken opdracht 8 op blz. 116

Maken

Eerste 8 minuten in stilte

Zelf bestuderen/doorlezen: 11.4

Maken: opdracht 2 t/m 13

Klaar? Nakijken -> antwoorden staan op itslearning, daarna ander vak of eindexamensite bio

Een vrouw heeft 3 kinderen ze zijn allemaal jongens. Ze is zwanger van nummer 4. Hoeveel kans is er dat ze weer een jongen krijgt.

1. 25%
2. 50%
3. 75%
4. 100%

Leg in je eigen woorden uit waarom je 50% kans hebt op een jongen of meisje.

In de volgende dia's gaan we oefenen!

P1 = homozygoot
P2 = homozygoot
Bruin is dominant over groen

Schrijf de genotype van P1 en P2 op.
P1 =
P2=

P1 = homozygoot
P2 = homozygoot
Bruin is dominant over groen
Schrijf op welke geslachtscellen er kunnen voorkomen.
P1 =
P2 =

P1 heeft bruine ogen genotype AA

P2 heeft groene ogen genotype aa

Sleep de juiste letters naar het kruisingschema:

A

A

a

a

Beide ouders zijn homozygoot, bruin is dominant.
Hoeveel kans is er op nakomelingen met groene ogen?

Tip: gebruik het kruisingsthema van de vorige vraag.

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. 100%

Check leerdoelen

Blz 140

Check leerdoelen

Blz 140