Les 9 - Koning en Parlement (deel I)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Geschiedenis van de Democratische Rechtsstaat in Nederland

H2 De opmars van het parlement

(tot 1848) deel III

Huiswerk

Leren 2.1

Nadat -met behulp van de Fransen- de stadhouder is verjaagd in 1795, komt er een nieuwe staat, namelijk:

1. Koninkrijk Holland
2. Bataafse Republiek
3. Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
4. Bataafse Gemenebest

De broer van de Franse keizer die koning wordt in ons land heette:

1. Willem Napoleon
2. Napoleon Bonaparte
3. Lodewijk Napoleon
4. Guillaume Bonaparte

De veranderingen in het staatsbestel die plaatsvonden in de 'Franse Tijd' kun je grofweg samenvatten als:

1. Van heel democratisch naar redelijk democratisch
2. Van redelijk democratisch naar heel democratisch
3. Steeds democratischer
4. Van redelijk democratisch naar weinig democratisch

Geschiedenis van de Democratische Rechtsstaat in Nederland

H2 De opmars van het parlement

(tot 1848) deel III

Lesdoelen

• Aan het einde van de les moet je:
  
• De veranderingen kunnen uitleggen die plaatsvonden tussen 1813 en 1840 als je kijkt naar het bestuur van ons land.
  
• Kunnen analyseren in hoeverre je dit bestuurssysteem democratisch zou noemen.

• 1813: Napoleons veldtocht in Rusland is mislukt
  
• Zoon van Willem V wordt verzocht de ‘soevereine macht’ op zich te nemen
  
• Landing in Scheveningen in november 1813
  
• 1814 nieuwe constitutie: Nederland blijft een eenheidsstaat
  
• Nederland: constitutionele monarchie
  

Na Waterloo: bij het Congres van Wenen in 1815  nieuwe Europese grenzen vastgelegd

Nederland en België samengevoegd:

• Sterke buffer boven Frankrijk
  
• Willem I wil graag meedoen op Europees toneel
  

Verenigd Koninkrijk:

• Eenheidstaat
  
• Vrijheid godsdienst
  
• Scheiding kerk en staat
  
• Nieuwe grondwet > veel macht koning
  

Tekst

Eerste Kamer

• Edelen, door koning benoemd
  
• Dus geen echte volksvertegenwoordiging
  
• Willem I kon Koninklijk Besluit afkondigen: net zo bindend als een wet
  

Tweede Kamer

• Indirecte verkiezingen (via Provinciale Staten)
  
• Recht van initiatief - koning kon deze negeren
  
• Willem I kon Koninklijk Besluit afkondigen: net zo bindend als een wet
  

Wat voor soort mensen, verwacht je, mochten stemmen voor de (Provinciale Staten en dus voor de) Tweede Kamer?

Willem I

• Advies: Raad van State. (zelf voorzitter en hij benoemde de leden)
  
• Kon beide Kamers ontbinden - nieuwe verkiezingen uitschrijven
  
• Kon ministers benoemen en ontslaan
  
• Ministers: alleen verantwoording aan koning schuldig
  
• Koning bepaalde buitenlands beleid / koloniën / leger / vloot / benoemde rechters
• Conclusie: Koning vrijwel alle macht en geen scheiding van machten

Wat is er nog over van het staatsbestel van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden?

Willem was niet de enige….

 

• Na val Napoleon: ‘restauratie’ in Europa
  
• Vorsten met veel macht bepaalden politiek en dus:  Volkssoevereniteit…? 

Omschrijf de manier van regeren van Willem I in twee woorden

Lesdoelen

• Aan het einde van de les moet je:
  
• De veranderingen kunnen uitleggen die plaatsvonden tussen 1813 en 1840 als je kijkt naar het bestuur van ons land.
  
• Kunnen analyseren in hoeverre je dit bestuurssysteem democratisch zou noemen.

Huiswerk

Leren blz 10

Maak 15