4v-Ecologie-B1-31052021-hk

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Organisatieniveau's

Basisstof 1

Deze les:

- Nog vragen over Evolutie B7 (en eerder) ?

- Start nieuwe thema: 'Ecologie' 

- Herhaling prokaryoten + eukaryoten zit in volgende les (samen met B2 'Organismen' )

Leerdoelen:

- biotische en abiotische factoren kunnen benoemen

- kunnen uitleggen dat de organisatieniveau's binnen de ecologie hun emergente eigenschappen hebben

Wie hebben we hier?

Wat is 'ecologie' ?

Ecologie:

studie van de relaties tussen organismen onderling 

en van organismen met hun omgeving (=milieu)

Relaties tussen organismen:

- wie eet wie?

- wie concurreert/werkt samen met wie?

BIOTISCHE FACTOREN (want: tussen levende organismen)

Relaties met de omgeving:

- welke invloed hebben het klimaat, de bodem, het licht, de temperatuur, de waterkwaliteit, etc. op de organismen

ABIOTISCHE FACTOREN (want: factoren uit levenloze natuur)

Biotische factor

Abiotische factor

Prooien

Mineralen

Atmosfeer

Temperatuur

Symbiose

Ziekteverwekker

Vegetatie om in te schuilen

Rotsspleten om in te schuilen

Leerdoelen:

CHECK: biotische en abiotische factoren kunnen benoemen

- kunnen uitleggen dat de organisatieniveau's binnen de ecologie hun emergente eigenschappen hebben

Organisatieniveau's:

Van klein naar groot:

- molecuul

- cel

(- weefsels & organen )

- individu

- populatie

- levensgemeenschap

- ecosysteem

- biosfeer

Een ecologisch onderzoek naar stekelbaarsjes in een sloot zijn een voorbeeld van het organisatieniveau:

1. individu
2. populatie
3. molecuul
4. levensgemeenschap

Het in kaart brengen van DNA-sporen van organismen in een sloot is een voorbeeld van onderzoek op het organisatieniveau van:

1. populatie
2. levensgemeenschap
3. molecuul
4. ecosysteem

Het in kaart brengen van de stikstofkringloop in de Nederlandse natuur speelt zich af op het organisatieniveau:

1. populatie
2. molecuul
3. ecosysteem
4. biosfeer

Emergente eigenschappen:

Bij elk groter organisatieniveau, kun je weer nieuwe factoren/eigenschappen onderzoeken

Emergente eigenschappen:

Onderzoek naar individuen kan bijv. gaan over leeftijd en geslacht van dieren

Onderzoek naar populaties kan OOK gaan over pop.dichtheid, geboortecijfer, sterftecijfer, etc.

De relaties tussen populaties van verschillende soorten is een emergente eigenschap op het org. niveau van:

1. populatie
2. levensgemeenschap
3. individu
4. biosfeer

Leerdoelen:

CHECK: biotische en abiotische factoren kunnen benoemen

CHECK: kunnen uitleggen dat de organisatieniveau's binnen de ecologie hun emergente eigenschappen hebben

Huiswerk:

Bestuderen Ecologie B1

Maken opdrachten 1 t/m 6 (leuk/makkelijk?: +7)