Het oog

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Maandag 22/3

9:30 - 10:15 

Voortgangsopdracht

10:15- 10:30 

pauze

10:30 - 11:30 

het oog

11:30 - 11:45 

Kraak de code

Voortgangsopdracht

Laptop opgeladen?

Ga naar teams

Wacht op link. 

Start. 

45 minuten.

Het oog

Leerdoelen 

leerdoel 7: Ik kan de organen rondom het oog en de delen van het oog benoemen in een afbeelding.

leerdoel 8: Je kunt de functie van de staafjes en kegeltjes in het netvlies noemen. 

Leerdoel 28: "Ik kan de functie en de bouw van de gele vlek beschrijven"

Leerdoel 34: Ik kan van het oog per onderdeel de kenmerken, functie (werking) beschrijven & uitleggen.

Leerdoel 35: Je kunt uitleggen hoe de pupilreflex verloopt en wat de functie van deze reflex is.

Leerdoel 36: Ik kan in een figuur van het oog de route van het licht aanwijzen en tekenen.

leerdoel 50: "Je kunt uitleggen wat er gebeurt met de lens, lensbandjes en straalvormig lichaam als een ooglens

accommodeert."

leerdoel 51: Ik kan uitleggen hoe je, door het accommoderen van de lens, van dichtbij en veraf scherp kunt zien.

leerdoel 52: Je kunt uitleggen hoe het komt dat kijken met twee ogen een beeld met diepte oplevert.

Oogkassen beschermen de ogen

Wenkbrauwen houden het zweet tegen zodat het niet in de ogen komt

Wimpers beschermen de ogen tegen vuil en fel licht

Oogleden beschermen de ogen tegen vliegjes

Je kan nu vraag 2 van 10 voor bio beantwoorden (keuzecluster C)

Traanvocht maakt je ogen schoon en beschermt je hoornvlies tegen uitdroging. Spoelt oog schoon. 

Traanklieren maken traanvocht

Traanbuizen staan in verbinding met de neusholte

Als je knippert verspreiden de oogleden het traanvocht

Oogwit

Witte gedeelte is het harde oogvlies. 

Gekleurde gedeelte is de iris (of regenboogvlies).

In het midden zit een opening: de pupil (zwarte ronde vlek).

Over de iris en de pupil heen ligt het hoornvlies.  

Leerdoel 7

lens

De lens zit achter de iris  en de pupil.  De ooglens is een belangrijk deel van de beeldvorming op ons netvlies.

hoornvlies

Het hoornvlies  is het doorzichtige deel van de buitenkant van het oog waar het licht door naar binnen valt.

Pupil

De pupil  is de opening van het midden van de iris.  Omdat het in het oog donker is lijkt de pupil zwart. De pupil zit achter het hoornvlies en voor het glasachtig lichaam.

Iris

De iris of het regenboogvlies bepaalt de kleur van de ogen. Het is een ring achter het hoornvlies. De hoeveelheid doorgelaten licht naar het netvlies wordt bepaald door het samentrekken van kringspier in het midden van de iris, wat leidt tot verkleining van de pupil  waardoor er dus minder licht doorgelaten wordt.

Oogspier

Ieder oog heeft 6 verschillende oogspieren. Deze oogspieren zorgen voor de beweging van de ogen. Om scherp en vooral niet dubbel te zien hebben we een goede werking van deze oogspieren nodig.

Harde oogvlies

Het oogwit of sclera is de buitenste witte laag van het oog en bestaat uit stevig bindweefsel. De buitenste laag van het oog wordt ook wel de harde oogrok genoemd. Gaat aan de voorkant van het oog over op het hoornvlies (doorzichtig)

Vaatvlies

Het vaatvlies  bevat veel bloedvaten en pigment. Het zorgt samen met de iris voor een intensieve doorbloeding van het oog. Het vaatvlies ligt tussen hoornvlies en het netvlies. Aan de voorkant gaat het vaatvlies over in de iris (regenboogvlies).

Netvlies

Het netvlies of de retina vormt de binnenbekleding (het lichtgevoelige 'scherm') van ons oog en bestaat uit 10 lagen. Eén van deze lagen bevat de fotoreceptoren (zintuigcellen) die beter bekend zijn als de staafjes en kegeltjes. De prikkels worden hier omgezet in impulsen en gaan via de oogzenuw naar de hersenen. In het midden van het netvlies ligt de gele vlek, daar kun je het scherpst zien. 

Oogzenuw

Is een gevoelszenuw. Hij verbindt het oog met de hersenen. De plaats van het netvlies waar de oogzenuw het oog verlaat, heet de blinde vlek. Hier liggen geen zintuigcellen. 

Glasachtig lichaam

Geleiachtige massa die het oog vult en het netvlies op zijn plaats houdt. 

Leerdoel 7

Leerdoel 34

Je kan nu vraag 2 en 3 van 10 voor bio beantwoorden (keuzecluster A)

Pupilreflex: regelt het aantal licht dat op je zintuigcellen valt. Beschermt zintuigcellen.

kringspieren: pupil wordt klein

Leerdoel 35

Pupilreflex

Kringspieren trekken zich samen: pupil wordt kleiner.

  

Straalsgewijs lopende spieren trekken zich samen: pupil wordt groter

Leerdoel 35

Netvlies

Licht gaat door: hoornvlies, ooglens, glasachtig lichaam - netvlies.

Zintuigcellen zetten prikkel om in impulsen - hersenen

Leerdoel 36

Netvlies

Netvlies bestaat uit 2 lagen:

een laag zintuigcellen en een laag zenuwcellen. 

Leerdoel 8

Zintuigcellen

Kegeltjes

Staafjes

Leerdoel 8

Kegeltjes

Veel licht

Rood, groen, blauw licht. 

Andere kleuren door samenwerken van verschillende  kegeltjes. 

Details (lezen/tv kijken)

Liggen in de gele vlek. 

Scherp kijken: ogen richten zodat beeld in gele vlek valt. 

Leerdoel 8

Leerdoel 28

Staafjes

Weinig licht

Schemering

Grijs en zwart-wit

Geen details

Verspreid over het netvlies, niet in de gele vlek. 

Leerdoel 8

Leerdoel 28

Waar de oogzenuw zit is de blinde vlek, daar zitten geen zintuigcellen

Scherp zien

Lichtstralen die het oog binnenkomen worden gebogen

Lichtbreking door hoornvlies en ooglenzen. 

Bolle lenzen (+) buigen lichtstralen naar elkaar toe.

Omgekeerd en verklein beeld op je netvlies. De hersenen maken hier weer een 'normaal'beeld van. 

Leerdoel 51

Veraf en dichtbij

Ontspannen kringspieren - lens wordt uitgerekt (minder bol). Ver kijken.

Samengetrokken kringspieren- lens wordt boller. Dichtbij kijken.

Het aanpassen van je ooglens aan de afstand noemen we accomoderen

Leerdoel 51

Leerdoel 50

Je kan nu vraag 4 van 10 voor bio beantwoorden (keuzecluster A)

De ogen van de mens staan zes en een halve centimeter uit elkaar. Beide ogen staan voor in het gezicht en niet aan de zijkant zoals bij vele andere dieren. Doordat de ogen voorin het gezicht zitten, is er een grote overlap in het gezichtsveld dat beide ogen zien.

plaatsing van ogen in hoofd:

voorin: overlap gezichtsveld: wel diepte maar totale gezichtsveld is klein. 

zijkant: weinig diepte maar groot gezichtsveld

Stereoscopie (of diepte zien)

Leerdoel 52

Je kan nu vraag 1 en 5 van 10 voor bio beantwoorden (keuzecluster A).

Verschil Roofdieren en Prooidieren

Ogen van nachtdieren

Facetogen insecten

Wat vlinders  zien

Wat mensen zien