T2: Bs 5: Het verteringstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Spijsvertering

Basisstof 5

Programma

• Terugblik
• Uitleg basisstof 5 
• Opdrachten maken
• Huiswerk 
• Evaluatie

Terugblik

Hoeveel calorieën is 1 Kcal?

1. 1
2. 100
3. 10
4. 1000

Caloriën =

1. energie
2. een eenheid van energie
3. energierijke stoffen
4. dikmakende stoffen

Hoeveel KJ is één calorie?

1. 8,4 KJ
2. 4,2 KJ
3. 2,4 KJ
4. 1,5 KJ

1 kcal = 1000 calorieën

Joule is de maat voor energie te nemen

1000 joule

1 kcal = 4,2 kj

Ik heb een vraag van de terugblik

Ja, ik heb een vraag

Nee, ik heb geen vraag.

Leerdoelen

• Je kunt de verschillende onderdelen van het spijsverteringsstelsel in volgorde benoemen en aanwijzen.
• Je kunt uitleggen hoe je slikt en hoe darmperistaltiek werkt.
• Je kunt uitleggen waarom vertering van voedsel nodig is en hoe enzymen hiervoor zorgen.
• Je kunt noemen welke spijsverteringsklieren welke enzymen en spijsverterigssappen maken en welke stoffen erdoor verteerd worden.

wat weet je al van spijsvertering?

Het spijsverteringsstelsel

- Ander woord: maagdarmkanaal

- Doel: Voedsel verwerken zodat voedingsstoffen uit het voedsel in het bloed kunnen worden opgenomen--> dunnedarmwand.

Vertering

In voedingsmiddelen zitten voedingsstoffen.

Vetten, eiwitten en (veel) koolhydraten kunnen niet zomaar opgenomen worden in het bloed. Deze voedingsstoffen moeten verteerd worden.

Vitamines, mineralen en water kunnen wel direct worden opgenomen in het bloed. 

Vertering van deze stoffen is niet nodig.

Welke organen behoren tot het
spijsverteringsstelsel

mondholte/keelholte

1

slokdarm

2

maag

3

maagportier

4

twaalfvingerige darm

5

alvleesklier

6

lever

7

galblaas

8

dunne darm

9

blinde darm

10

dikke darm

11

Endeldarm

12

verteringsstelsel

Opdracht:

Sleep de organen naar de juiste plek in de torso.

Sleep de namen naar de juiste organen (verteringstelsel)

Maag

Nieren

Lever

Dunne darm

Dikke darm

Sleep de namen naar de juiste organen (verteringstelsel)

Maag

Nieren

Lever

Dunne darm

Dikke darm

Sleep de namen naar de juiste organen (verteringstelsel)

Maag

Nieren

Lever

Dunne darm

Dikke darm

Enzymen

- Enzymen zorgen ervoor dat spijsvertering snel verloopt

- Enzym is een stof die een bepaalde chemische reactie versnelt

vertering 

klein maken van voedingstoffen zodat ze kunnen worden opgenomen in het bloed 

enzymen:

• zitten in verteringssappen 
• helpen bij vertering
• voor één soort voedingstof

Verteringssap

Speeksel => verteert zetmeel

                     =>  voedsel makkelijker doorslikken

Maagsap => verteert eiwit

Darmsap => verteert koolhydraat, eiwit, vet

Alvleessap => verteert koolhydraat, eiwit vet

let op: 

gal is geen verteringssap: het verteert niet:

Gal EMULGEERT vetten

Gal maakt van grote vetdruppels kleine vetdruppeltjes.

Die kleine vetdruppeltjes kunnen door bijv. het alveessap  verteerd worden. Daarna kan het verteringsproduct van het 

vet opgenomen worden in het bloed.

De lever produceert gal. De gal wordt in de galblaas opgeslagen (bewaard). 

Als er vet verteerd moet worden, komt er gal vanuit de galblaas bij de voedselbrij waar vet in zit. 

Peristaltische bewegingen en vertering

Voedsel verplaatst zich binnen het lichaam van de ene naar de ander plaats. 

Dat gebeurt o.a. door peristaltische bewegingen.

Ondertussen wordt het voedsel verteerd. 

De voedingsstoffen worden 'kleiner gemaakt'. 

Er ontstaan verteringsproducten. 

Deze kunnen worden opgenomen in het bloed.

In hoeverre denk je dat je de les hebt begrepen?

110

Opdrachten

Je maakt basisstof 5 af. 

Wat niet af is, is huiswerk :)