VWO Zwakke werkwoorden en voltooid deelwoord

• Duits
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Zwakke werkwoorden

Zwakke werkwoorden

...zijn regelmatig

...worden volgens een vast schema vervoegd

Er bestaat ook een handig ezelsbruggetje voor. 

Na deze les

• ken je de regels voor het vervoegen van de zwakke werkwoorden
• kun je met behulp van de regels de zwakke werkwoorden vervoegen
• weet je op welke bijzonderheden je moet letten

Wat is een zwak werkwoord?

• Wanneer je het werkwoord in de verleden tijd zet is er geen klinkerverandering

• Nederlandse zwakke werkwoorden zijn vrijwel altijd ook in het Duits zwak
  

Ezelsbruggetje

Achter de stam van het werkwoord komen de uitgangen:

(FE)    E - ST - T - EN - T - EN

 

Hoe krijg je de stam?

In het Duits krijg je de stam door

van het hele werkwoord

de -en of -n (als er geen 'e' voor staat)
weg te laten

Voorbeelden:
machen > mach;  spielen > spiel;  radeln > radel

Voorbeeld: machen (doen, maken)

(ik)

(hij)

(hij/zij/het)      (wij)

(jullie) 

(zij/u)   

ich

du

er/sie/es

wir

ihr

sie/Sie

mach e              

mach st 

mach t 

mach en

mach t

mach en

Een paar uitzonderingen

Als de stam op een 'd' of 't' eindigt:

dan komt er direct achter de stam bij
du, er/sie/es en ihr een -e voor de uitspraak achter, daarna volgt de normale uitgang

arbeiten (du arbeitest, er arbeitet, ihr arbeitet)

baden (du badest, er badet, ihr badet)

In het Duits kun je geen tt, dt, dst combinaties hebben bij werkwoorden!

Nog 1 klein puntje

Als de stam op een 's'-klank eindigt   (bijv. s, ss, ß, z):

dan komt er bij
du alleen een 't' achter de stam

(Anders zou je twee keer een 's' hebben staan en dat had je waarschijnlijk automatisch al weggelaten, toch?)

Hoe ziet het voltooid deelwoord eruit?

In het Nederlands is dit bij de zwakke werkwoorden vaak ge-/be- ervoor en -t/-d erachter.

In het Duits is dit
ge- + stam + -t

Bijv: machen > gemacht;  spielen > gespielt.

Hoe ziet het voltooid deelwoord eruit?

Werkwoorden die eindigen op -ieren

In het Duits is dit
stam + -t

Bijv: organisieren-organisiert

reagieren - reagiert

spazieren- spaziert.

Hoe ziet het voltooid deelwoord eruit?

Sommige werkwoorden hebben al een voorvoegsel, denk aan:

besuchen, versorgen, beschreiben

In het Duits maak je dan het voltooid deelwoord door:
stam + -t

Bijv: besuchen- besucht

versorgen- versorgt

beschreiben- beschreibt

Hoe ziet het voltooid deelwoord eruit?

Voltooide deelwoorden, staan natuurlijk nooit zomaar in de zin.

Er staat altijd een hulpwerkwoord bij, een vorm van het werkwoord Haben of Sein

Haben                                             Sein                                 

ich habe                                         ich bin

du hast                                           du bist

er, sie, es hat                                 er, sie, es ist

wir haben                                      wir sind

ihr habt                                          ihr seid

sie/Sie haben                                sie/Sie sind

Belangrijk! De meeste  voltooide deelwoorden hebben het werkwoord haben als hulpwerkwoord.

De juiste vervoeging van het werkwoord haben, moet je dus goed kennen!

Vertaal 'hij speelt'

spielen (= spelen)

1. er spielt
2. er spielst
3. du spielst
4. du spielt

Welke twee vervoegingsvormen hebben het hele werkwoord?

1. er/sie/es + wir
2. ich + wir
3. er/sie/es + ihr
4. wir + sie/Sie

Vertaal 'jullie kopen'

kaufen (= kopen)

1. ihr kauft
2. sie kauft
3. er kauft
4. du kauft

Wat is het voltooid deelwoord van 'kaufen'?

1. gekaufen
2. gekauft
3. gekauftet
4. gekaufd

Vertaal 'jij verliest'

verliezen (=verlieren)

1. du verlierenst
2. du verlierst
3. er verliert
4. ich verliere

Vertaal 'jullie wonen

1. ihr wohnet
2. ihr wöhnt
3. ihr wohnt
4. ihr wohnen

Vertaal 'jij heet Thom'

heißen (= heten)

1. er heißt Thom
2. du heißst Thom
3. du heißt Thom
4. er heißst Thom

Vertaal 'jij danst'

tanzen (= dansen)

1. du tanzest
2. du tanzst
3. du tanzt

IDEWIS

Wat is de volgorde van de persoonlijke voornaamwoorden?

Gebruik het woord "IDEWIS" als ezelsbruggetje.

I = ich (ik)

D = du (jij)

E = er/sie/es (hij/zij/het)

W = wir (wij)

I = ihr (jullie)

S = Sie/sie (U/zij)

Wat vind je nog lastig?