[2D] Paragraaf 3.5

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

Wat gaan we vandaag doen?

Opstarten	05 min
NUMO	10 min
Nakijken 3.4	05 min
Uitleg 3.5 deel 1	10 min
Maken opdr. 70 t/m 73	10 min
Uitleg 3.5 deel 2	10 min
Afmaken paragraaf 3.5	15 min
Bespreken opdrachten	05 min

Planning TM2D

Do 8-2:                             Paragraaf 3.4 

Ma 12-2:                         Practicum

Do 15-2:                          Paragraaf 3.5   

Vakantie:                        VAKANTIE!

Ma 26-2:                         Les omrekenen

Do 29-2:                         Practicum voorbereiding/HH-les

Ma 4-3                            SO + Practicum H3

NUMO

werk in stilte aan NUMO

Bespreken opdrachten 

Paragraaf 3.3 opdracht 47 t/m 52 (blz. 129)

3.5 Moleculen

Aan het einde van deze les kun je: 

• de eigenschappen van moleculen noemen
• het verschil tussen een zuivere stof en een mengsel met moleculen uitleggen
• faseovergangen met moleculen beschrijven

3.5 Moleculen

Moleculen, fasen en faseovergangen

• Moleculen zijn erg klein
• Moleculen bewegen
• Bij een hogere temperatuur bewegen moleculen sneller
• Tussen de moleculen zit lege ruimte
• Moleculen trekken elkaar aan als ze dicht tegen elkaar zitten

 Blz. 138

3.5 Moleculen

Gas

• Geen eigen volume, geen eigen vorm
• Moleculen bewegen kriskras door elkaar
• Moleculen trekken elkaar niet aan 
• Tussen moleculen veel lege ruimte 
• Kleine dichtheid
• Makkelijk samen te drukken

 Blz. 138

3.5 Moleculen

Vloeistof

• Eigen volume, geen eigen vorm
• Moleculen bewegen dicht langs elkaar
• Moleculen trekken elkaar  aan 
• Weinig ruimte tussen moleculen 
• Dichtheid groter dan gas
• Moeilijk samen te drukken

 Blz. 139

3.5 Moleculen

Vaste stof

• Eigen volume, eigen vorm
• Moleculen bewegen op een vaste plaats
• Moleculen trekken elkaar sterk aan 
• Weinig ruimte tussen moleculen 
• Dichtheid veel groter dan gas
• Moeilijk samen te drukken

 Blz. 139

3.5 Moleculen

Verdampen en condenseren

• Verdampen als temperatuur stijg ( faseovergang van vloeistof naar gas)
• Condenseren als temperatuur daalt (faseovergang van gas naar vloeistof)

 Blz. 139

3.5 Moleculen

Smelten en stollen

• Smelten als temperatuur stijg ( faseovergang van vaste stof naar vloeistof)
• Stollen als temperatuur daalt (faseovergang van vloeistof naar gas)

 Blz. 139

Aan de slag!

Wat? Maak paragraaf 3.5 opdracht 70 t/m 73 (blz. 141)
Hoe? Werk zelfstandig binnen je groep 
Tijd? 10 min
Hulp? Probeer het samen op te lossen. Lukt het niet? Vraag dan de docent
Resultaat? Je kunt eigenschappen van moleculen in verschillende fasen en faseovergangen noemen

Klaar? Maak opdracht 74

3.5 Moleculen

Moleculen, zuivere stof en mengsel

• Zuivere stof bestaat uit één soort moleculen
• Mengsel bestaat uit twee of meer soorten moleculen

 Blz. 139

Aan de slag!

Wat? Maak paragraaf 3.5 helemaal behalve ster-opdrachten (blz. 141)
Hoe? Werk zelfstandig binnen je groep 
Tijd? Tot einde les
Hulp? Probeer het samen op te lossen. Lukt het niet? Vraag dan de docent
Resultaat? Je weet wat moleculen zijn en hoe zij zich in verschillende fasen gedragen

Klaar? Maak de ster-opdrachten

Ook daarmee klaar? Werk aan NUMO

Af voor de volgende les

Paragraaf 3.5 opdracht 70 t/m 73 en 75 t/m 78 (blz. 141)

Aan de slag!

Wat? Maak 3.3 opdracht 34 t/m 37, 39, 41 t/m 43 en 45 (blz. 127 of online)
Hoe? Werk zelfstandig binnen je team
Tijd? 15 min
Hulp? Probeer het samen op te lossen. Lukt het niet? Vraag dan de docent
Resultaat? Je kunt eigenschappen van vaste stof, vloeistof en gas noemen, uitleggen dat smeltpunt en kookpunt stofeigenschappen zijn en beschrijven hoe de temperatuurschaal van Celsius is opgebouwd

Klaar? Maak opdracht 38, 40 en 44

Practicum

Wat? Voer practicum 2 op blz. 146 uit 
Hoe? Werk zelfstandig binnen je groep 
Tijd? 20 min
Hulp? Probeer het samen op te lossen. Lukt het niet? Vraag dan de docent
Resultaat? Je kunt stoffen herkennen

Klaar? Ruim de materialen op en lees alvast blz. 110

2.4 Kleuren maken 

Kleurfilter

• Kleurfilter laat maar één kleur door en absorbeert (= opnemen) andere kleuren 

Blz. 83

Kleuren zien

2.4 Kleuren maken 

Licht mengen

• Primaire kleuren voor licht (RGB): rood, groen en blauw 
• Hoe meer kleuren je mengt, hoe lichter de mengkleur (dat is dus anders dan bij verf!)

Blz. 83

Kleuren zien

Rood + groen = geel

Rood + blauw = magenta (paars)

Blauw + groen = cyaan (groenblauw)

Rood + groen + blauw = wit

3.3 Faseovergangen

Aan het einde van deze les kun je: 

• Eigenschappen van de fasen vaste stof, vloeistof en gas noemen
• Uitleggen dat smeltpunt en kookpunt stofeigenschappen zijn
• Beschrijven hoe de temperatuurschaal van Celsius is opgebouwd
• De temperatuurlijn gebruiken om de fase van een stof te bepalen