Bestuur van Rome

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Bestuur in Rome 

Programma

wat?	tijd?	hoe?
terugblik	5 minuten	klassikaal
nieuwe stof	15 minuten	klassikaal
zelfstandig werken	20 minuten	individueel

pauze	5 minuten	klassikaal
Filmpje	20 minuten	klassikaal

Terugblik

• wie waren er de baas in Rome?
• wat was het eerste dat de Romeinen deden nadat ze nieuw gebied hadden veroverd?
• waarom  namen veel inwoners van veroverd gebied de Romeinse cultuur over? Hoe heet dit?
• welke Romeinse uitvindingen kennen wij nog?

Leerdoel

aan het eind van deze les:

• ken je het verloop van de Romeinse monarchie naar een republiek
• kun je uitleggen hoe Rome toch weer een monarchie werd

koningstijd

• 500 V.C.: Etruskische koning verjaagd
• Rome werd een republiek
• belangrijkste personen: twee consuls
• na een jaar in het bestuur: plek in de senaat

Consuls

de consuls waren de twee belangrijkste mannen in het bestuur. Zij waren opperbevelhebber van het leger  en maakten de besluiten.  Ze werden democratisch gekozen en hadden een functie van een jaar.

Senaat

wanneer je een jaar lang een bestuurlijke functie hebt gehad, kom je automatisch in de senaat. De senaat geeft adviezen over de besluiten die worden genomen. De Senaat bestond uit rijke en machtige mannen, hun advies werd dus vrijwel altijd opgevolgd.

ontevredenheid

• ondanks dat Rome nu een republiek was: volk nog steeds ontevreden en boos.

• Rome had 3 volksvergaderingen, maar weinig inspraak

• er ontstonden volkstribunen, deze hadden vetorecht 

volkstribunen

een volkstribuun kwam op voor de rechten van het gewone volk. Tijdens een volksvergadering hadden alleen de rijke burgers echt inspraak. Een volkstribuun had het veto-recht: hiermee konden beslissingen van de consul worden tegengehouden

Burgeroorlogen 

steeds vaker streden machtige generaals tegen elkaar: er ontstonden zo verschillende burgeroorlogen. De winnaar noemde zich 'consul zonder collega' of 'dictator'. 

De moord op Julius Caesar 

Caesar versloeg in een burgeroorlog alle andere generaals. Hij benoemde zichzelf in 44 V.C. dictator voor het leven.  Hij leek net een nieuwe koning. Een aantal senatoren, vermoordden hierom Julius Caesar. 

Een nieuwe leider

• na de dood van Caesar ontstonden er opnieuw oorlogen: eerst tussen aanhangers van Caesar en tegenstanders> later tussen aanhangers onderling
• 31 V.C: Octavianus versloeg Marcus Antonius 
• Octavianus: 'heeft de republiek zo gered' 

Octavianus wordt Augustus 

Als dank voor zijn daad krijgt Octavianus:

• eretitel Augustus, toezicht op de schatkist, opperbevelhebber leger, consul, vetorecht en Egypte als privébezit. 
• Augustus werd populair onder het volk
• Feitelijk alle macht 

Rome wordt een keizerrijk 

• uiteindelijk Regeerde Augustus meer dan 40 jaar
• na zijn dood werd de republiek afgeschaft
• Senaat & Volkstribunen bleven bestaan> keizers benoemden eigen mensen om provincies te besturen 

check 

• waarom werd de Etruskische koning afgezet?
• wie hadden er in de Republiek het meeste macht?
• wat was het vetorecht van de Volkstribunen?
• Waarom lukte het Octavianus wel om alleenheerser te worden? 

Aan de slag

Ga nu aan de slag met 10 opdrachten naar keuze van

paragraaf 3.4!

tijd: 20 minuten

Hoe: Eerste 10 minuten alleen en in stilte! 

We gaan net zolang door tot iedereen in 

stilte heeft gewerkt. 

/

De val van het Romeinse Rijk

invallen

• 1e en 2e eeuw: veel invallen van verschillende stammen

• verandering 4e eeuw:  invasies van samenwerkende stammen> verdediging was hier niet sterk genoeg voor

oorzaken 

het West-Romeinse rijk was niet meer zo welvarend. Dit kwam oa door:

1. ernstige pokkenepidemie 

2. oorlogen/invallen

3. onderlinge ruzie tussen verschillende generaals over wie de nieuwe keizer moet worden

Hervormingen

keizer Diocletianus en keizer Constantijn gebruikten hun lange regeerperiode om problemen op te lossen:

1. nieuwe belastingen

2. meer ambtenaren

3. Romeinse Rijk in vieren verdeeld: hoofdsteden liggen dicht bij Grenzen. Vanaf nu een West-Romeinse Rijk & Oost-Romeinse Rijk

Verdediging 

De werking van het voormalige verdedigingssysteem was als volgt:

• Langs de grens stonden kleine wachttorens
• Er stonden forten met hulptroepen
• Er bestonden legerkampen met veldsoldaten

Het was een open systeem. Handelaren konden gebruik maken van de wegen om grenzen over te steken> het was uiteindelijk niet bestemd voor de vele invallen. 

val van het West-Romeinse Rijk

• in 476 N.C. zetten de Germanen de Italiaanse keizer af
• steden werden verlaten en de Stedelijke cultuur vervaagde in het rijk
• begin middeleeuwen  

voortbestaan Oost-Romeinse Rijk

Het Oost-Romeinse Rijk was welvarender dan het Westen. Ze hadden minder last van invallen, omdat ze invallen makkelijker konden afkopen. 

In de 6e eeuw wist keizer Justinianus zelfs delen van het West-Europese rijk te heroveren. Even was het Romeinse Rijk weer herenigd

Constantinopel

• Constantinopel werd de belangrijkste stad van het Romeinse Rijk

• gesticht door Keizer Constantijn  

• Lag op oude Griekse kolonie Byzantion> hierdoor wordt het Oost-Romeinse Rijk ook wel het Byzantijnse Rijk genoemd

Val van Constantinopel