1.7 grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom in deze les!

Pak je leesboek      Leg je                                                     spullen klaar

Geen telefoon         Laptop dicht

Lezen

Leerdoelen

In deze paragraaf leer je:

Ik kan de persoonsvorm benoemen

Ik kan het onderwerp benoemen

Ik kan een zin in zinsdelen verdelen

Dit heet redekundig ontleden

Wat is een zinsdeel?

zinsdeel

Onderdeel van een zin die kan bestaan uit één woord of een paar woorden die bij elkaar horen.

Dat gaan we even oefenen met een opdracht.

Zinnen kun je verdelen in zinsdelen. 

Een voorbeeld van een zinsdeel is de persoonsvorm of het onderwerp.

Een zinsdeel kan uit één woord bestaan, maar ook uit meer woorden.

http://www.taaluitleg.nl/index.php/106-grammatica/uitleg-enkelvoudige-zin-simpel/179-uitleg-zinsdelen-streepjes.html

zinsdeelstrepen

Strepen die je tussen zinsdelen zet om ze te benoemen.

voorbeeld:

De docent | vertelt | elke dag | een verhaal.

Deze zin bestaat uit vier zinsdelen.

Dit is erg belangrijk om een zin goed te kunnen ontleden

zinsdelen heb je nodig!

Met de zinsdelen kun je de delen ook benoemen!

00:24

verdeel de zin in zinsdelen:
de beer loopt in het bos
(zet een streepje tussen de delen)

00:55

verdeel de zin in zinsdelen:
De kat ligt op de stoel
zet streepjes tussen de zinsdelen

01:40

wie doet er hier iets in de zin:
Henkie eet graag een appel.

01:49

Wie doet iets in deze zin?
Een appel eet graag Henkie.

Wat is ook alweer de persoonsvorm?
En hoe vind je de persoonsvorm?

persoonsvorm

Wat raar, er zit het woord persoon in maar het heeft niets met een persoon te maken.

De pv:

• is bijna altijd één woord;

• is een vorm van het werkwoord;

staat in het enkelvoud of in het meervoud (dans – dansen);

• staat in de tegenwoordige tijd of in de verleden tijd (dans – danste).

Hoe vind je de pv?

de zin in een andere tijd zetten: van tegenwoordige tijd naar verleden tijd of andersom: 

De leerling komt niet op tijd → De leerling kwam niet op tijd.

Het werkwoord dat verandert, is de pv. Dit heet de tijdproef.

Hoe vind je de pv nog meer?

Verander de zin van enkelvoud naar meervoud:

 het meisje fietst naar school

de meisjes fietsen naar school

Het werkwoord dat verandert, is de pv.

Ken je nog een manier?

Maak een vraagzin, de pv komt vooraan.

voorbeeld:

Jaap gaat morgen naar school.

Gaat Jaap morgen naar school? ( de pv komt vooraan)

maar let op bij zinnen die al een vraag zijn!

Wat is de persoonsvorm in deze zin:
Alle kinderen vinden de persoonsvorm in deze zin.

1. kinderen
2. vinden
3. persoonsvorm
4. deze

Wat is de persoonsvorm?
- Waarom wandelt Kees de avondvierdaagse?

1. Waarom
2. Er is geen persoonsvorm.
3. wandelt
4. avondvierdaagse

Wat is de pv in de volgende zin
De verkoper verkoopt lekkere appels.

1. De verkoper
2. Verkoopt
3. Lekkere
4. Appels

Welkom in deze les!

Leg je lesboek open bij 1.7 opdracht 11 blz 52

of zoek je huiswerk op op je laptop: 1.7 opdracht 11

huiswerk klaarleggen

Geen telefoon       

Wat is ook alweer het onderwerp en hoe vind je dat?

onderwerp

Het onderwerp (o) geeft aan wie of wat iets doet.

We zeggen ook wel: het is de hoofdrolspeler van de zin.

Hoe vind je het onderwerp?

Het onderwerp is wie iets doet of wat iets doet

Je stelt de vraag wie ( of wat) + pv.

even oefenen

Wat is het onderwerp:

Klas 1P leert het onderwerp vinden.

1. Klas 1
2. leert
3. het onderwerp
4. vinden

Groep 7/8 leert het onderwerp vinden.

Wat is het onderwerp?

1. groep 7/8
2. leert
3. het onderwerp
4. vinden

Wat is het onderwerp?
Zij vinden het erg lelijk.

1. vinden
2. het
3. erg lelijk
4. zij

Wat is het onderwerp in de volgende zin:
Klas TH1A leert het onderwerp vinden.

1. Klas TH1A
2. leert
3. het onderwerp
4. vinden

uitlegfilmpje persoonsvorm en onderwerp

In talent zit ook een uitlegfilmje dat je kunt bekijken.

Hier nog een extra filmpje met uitleg voor als je het nog lastig vindt.

0

Leerdoelen

In deze paragraaf leer je:

Ik kan een zin in zinsdelen verdelen

Ik kan de persoonsvorm benoemen

Ik kan het onderwerp benoemen

Om deze doelen te bereiken ga je oefenen met de volgende opdrachten: