Alles hangt samen

• Science
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Alles hangt samen

Programma

Lesdoelen

Verwondersessie: uitleg.

Workshopsessie: werkdoelen maken. 

Communicatiesessie

Lesdoelen

Aan het einde van deze les kan ik:

• Uitleggen wat een leefomgeving is.
• Levende en niet-levende invloeden die belangrijk zijn voor een organisme benoemen.
• Dieren in drie groepen indelen op basis van wat ze eten.
• De rollen van organismen in de voedselkringloop benoemen.
• Het verschil tussen een voedselketen en een voedsel web herkennen.

Wat is de omgeving van de school?

Elk dier woont ergens...

Elk organisme voelt zich in een bepaalde leefomgeving het beste op zijn plek. Denk aan een vis in de zee of een hert in het bos. 

In die omgeving zijn levende en niet-levende invloeden te vinden. 

Op welke van de 3 plaatjes zie je de leefomgeving ?

Levende factoren

de omstandigheden uit de levende natuur

De groene vis is afhankelijk van verschillende factoren om te kunnen overleven, o.a:

- voldoende voedsel (kleinere vissen, plankton, of andere waterdiertjes)

- roofdieren (grotere dieren die  hem eten)
- ziekteverwekkers waaraan hij kan 
   overlijden

Invloeden van de levende natuur

Niet levende factoren

Omstandigheden uit de niet levende natuur

Naast de biotische factoren is deze vis om te overleven ook afhankelijk van o.a:

- de temperatuur van het water
- de hoeveelheid zuurstof in het water
- de stroming van het water

Dit zijn de abiotische factoren.

Ik heb het tot nu toe begrepen

ja

nee

Ik heb nog een vraag

Samenleven kan op verschillende manieren

• Eten of gegeten worden
• Vechten om hetzelfde
• Niks te maken hebben met elkaar
• Afhankelijk zijn van elkaar

Samen leven kan op verschillende manieren in de natuur.

1. Eten of gegeten worden: het kan zijn dat het ene organisme het andere organisme eet. De buffel wordt bijvoorbeeld gegeten door de hyena en de leeuw.

2. Vechten om hetzelfde: soms eten organismen hetzelfde voedsel of leven ze in dezelfde holletjes. Je zag in de video bijvoorbeeld een strijd om voedsel tussen leeuw en hyena.

3. Niks te maken met elkaar: op de savanne leven ook stokstaartjes. Die hebben met de buffels bijvoorbeeld niets te maken. Er zijn veel organismen die niet direct iets met elkaar te maken hebben.

4. Afhankelijk zijn: koereigers zijn afhankelijk van buffels. Ze eten hun keutels. Daar heeft de buffel geen last van, dus die vindt het prima.

Koereigers zijn afhankelijk van buffels en andere grote graseters.

Relaties tussen organismen

• Concurrentie: vechten om hetzelfde
  
• Predatie: gegeten worden
• Symbiose betekent letterlijk: samen-leven

Een vos die een konijn eet, is een voorbeeld van...

1. Symbiose
2. Predatie
3. Concurrentie
4. Abiotische factor

Symbiose tussen een krokodilwachter & een krokodil

Noem een voorbeeld van concurrentie?

Ik heb het tot nu toe begrepen

ja

nee

Ik heb een vraag

Gebit: kiezen

knipkies

Ik heb het tot nu toe begrepen

😒🙁😐🙂😃

Voedselketen 

schakel = deel van een voedselketen.

De eerste schakel van een voedselketen is altijd een plant.

De tweede schakel is altijd een planteneter. 

De derde schakel is altijd een vleeseter 

Maak de voedselketen!

Vos

Muis

Plant

Voedselweb

In een voedselweb komen meerdere voedselketens voor.

Voedselketen

Voedselweb

Ik heb dit onderdeel begrepen..

ja

nee

Ik heb een vraag

Oké nu echt het laatste onderwerp voor vandaag! 

Kringlopen

Workshopsessie

Je maakt je werkdoelen van week 1:

• Organismen leven samen
• Voedselrelaties
• Kringlopen

Wat niet af is, is huiswerk :) 

Lesdoelen

Aan het einde van deze les kan ik:

• Uitleggen wat een leefomgeving is.
• Levende en niet-levende invloeden die belangrijk zijn voor een organisme benoemen.
• Dieren in drie groepen indelen op basis van wat ze eten.
• De rollen van organismen in de voedselkringloop benoemen.
• Het verschil tussen een voedselketen en een voedsel web herkennen.