les 3 KA 11: van een agrarische-urbane cultuur naar een zelfvoorzienende agrarische cultuur

1 / 47

Slide 1: Tekstslide

GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 47 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 6 videos.

Lesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat leert jou deze afbeelding over 'de verspreiding van het christendom in heel Europa'?

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

KA 11: van een agrarische-urbane cultuur naar een zelfvoorzienende agrarische cultuur

Hofstelsel en horigheid

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 5 - Video

Deze slide heeft geen instructies

welkom!

1. intro

2. hofstelsel

3. aan het werk

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 7 - Video

Deze slide heeft geen instructies

vraag van vandaag

Waarom en hoe vond er een overgang plaats van een agrarisch-urbane samenleving naar een agrarische samenleving?

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Belang van het onderwerp

Door diverse oorzaken verdween het Romeinse gezag.
Mensen sloegen op de vlucht voor veiligheid. (Dat verschijnsel zie je nog steeds, denk aan Ukraine.)

gevolgen:

- steden liepen leeg

- reizen moeilijk en onveilig

- geen handel

- geldeconomie verdween

-> landbouw stedelijke samenleving verdween

-> landbouw belangrijkste middel van bestaan

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hofstelsel en horigheid

Kenmerkend aspect 11:

De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarische-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid.

(van een agrarische-urbane cultuur naar een zelfvoorzienende agrarische cultuur)

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

ontstaan van horigheid

(het toebehoren van een boer aan het land van een heer)

door:

- wegvallen centraal bestuur

- wegvallen bescherming (overheid/leger)

- wegvallen steden

- wegvallen handel en nijverheid

-> boeren zoeken bescherming bij een heer

de overheid bood geen bescherming en rondtrekkende bendes hadden vrij spel. Boeren zagen zich gedwongen bescherming te zoeken bij een heer. In ruil daarvoor gingen ze verplichtingen aan.

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

1. Wat is het grootste verschil tussen jouw tekening en de tekening op het bord?

2. Wat zou een historische verklaring voor dat verschil zijn?

3. De heer wil wel wat terug voor het gebruik van zijn land en de bescherming die hij biedt. Kijk op de tekening. Wat zou hij kunnen vragen?

Slide 16 - Tekstslide

2324 les 4 tekenopdracht ka 11

Slide 17 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 18 - Video

Deze slide heeft geen instructies

vrije boeren, Horigen en lijfeigenen wonen op of bij het domein van de heer.

- > Hofstelsel

(een economich en sociaal systeem)

Plichten vrije boeren: pacht betalen en vechten voor de heer

Rechten vrije boeren: eigen stuk grond en gaan en staan waar ze willen

Plichten horigen: werken op land van de heer, deel opbrengst land aan heer geven, herendiensten en vechten voor de heer

Rechten horigen: bescherming van de heer

Lijfeigenen hadden geen rechten, alleen maar plichten. (een soort slaven)

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Een donjon, of mottekasteel, was een versterkte wachttoren. Hier woonde de heer als er gevaar was.

Het gebied buiten het domein bestond uit de grond van de vrije boeren en de woeste gronden, onontgonnen gebied en bossen.

De vrije boeren moesten tijdens een oorlog wél meevechten met de heer. De wapenuitrusting moesten ze zelf betalen.

De akkers van de heer werden bewerkt door horigen. Er waren akkers waarbij de volledige opbrengst naar de heer ging, en er waren akkers waarbij een deel van de opbrengst voor de horige boeren was. Overigens moesten ze hun pacht ook weer van deze opbrengst betalen.

Het vroonhof was de boerderij (hoeve) van de heer. Hier woonde de heer als er geen gevaar was. De opbrengsten van zijn akkers werd in schuren opgeslagen. In woningen naast een vroonhof woonden de horige boeren in geval van gevaar, zoals oorlog.

Bij het vroonhof waren stallen voor de dieren en boomgaarden.

Horigen woonden in vredestijd buiten het vroonhof

Met het hofstelsel bedoelen we het hele systeem (stelsel) van heren en horigen, inclusief de pacht en de herendiensten.

schematisch overzicht van een hofstelsel, klik op de oogjes!

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 21 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Veel plichten,

weinig rechten voor horigen en lijfeigenen

Iedereen op het domein van de heer hoorde bij het domein
De boeren waren horigen van de heer: ze moesten gehoorzaam zijn
Om op de grond van de heer te kunnen wonen, moest je pacht betalen.
De horigen waren ook verplicht om herendiensten, klusjes, te doen.
Een horige moest overal toestemming voor vragen, ook om te trouwen
Een gevluchte horige was na een jaar en een dag een vrije boer.

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

ka: de vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur georganiseerd via hofstelsel en horigheid

monniken en ridders

(500-1000)

Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

vraag van vandaag

Waarom en hoe vond er een overgang plaats van een agrarisch-urbane samenleving naar een agrarische samenleving?

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Schema over het hofstelsel

Slide 25 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

ontstaan van horigheid

(het toebehoren van een boer aan het land van een heer)

door:

- wegvallen centraal bestuur

- wegvallen bescherming (overheid/leger)

- wegvallen steden

- wegvallen handel en nijverheid

-> boeren zoeken bescherming bij een heer

de overheid bood geen bescherming en rondtrekkende bendes hadden vrij spel. Boeren zagen zich gedwongen bescherming te zoeken bij een heer. In ruil daarvoor gingen ze verplichtingen aan.

Slide 27 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

vroonland=land van de heer.

Slide 28 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

aan het werk

1. lees blz 36

opdracht 11.1 t/m 11.5

Slide 29 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

11.1

Slide 30 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

11.3

Slide 31 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Veel plichten,

weinig rechten voor horigen en lijfeigenen

Iedereen op het domein van de heer hoorde bij het domein
De boeren waren horigen van de heer: ze moesten gehoorzaam zijn
Om op de grond van de heer te kunnen wonen, moest je pacht betalen.
De horigen waren ook verplicht om herendiensten, klusjes, te doen.
Een horige moest overal toestemming voor vragen, ook om te trouwen
Een gevluchte horige was na een jaar en een dag een vrije boer.

Slide 32 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

11.4

Slide 33 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

11.5

Slide 34 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

je hebt vraag 11.1 t/m 11.5 gemaakt en nagekeken.
Dit zijn verwerkingsvragen.
Reflecteer hier op en schrijf dit hieronder op. Geef je zelf ook een cijfer tussen de 1 en de 10

Slide 35 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

11.6

Slide 36 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

11.7

Slide 37 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

11.8

Slide 38 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

11.9

Slide 39 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

11.10

Slide 40 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Een donjon, of mottekasteel, was een versterkte wachttoren. Hier woonde de heer als er gevaar was.

Het gebied buiten het domein bestond uit de grond van de vrije boeren en de woeste gronden, onontgonnen gebied en bossen.

De vrije boeren moesten tijdens een oorlog wél meevechten met de heer. De wapenuitrusting moesten ze zelf betalen.

Bij het vroonhof waren stallen voor de dieren en boomgaarden.

Horigen woonden in vredestijd buiten het vroonhof

Met het hofstelsel bedoelen we het hele systeem (stelsel) van heren en horigen, inclusief de pacht en de herendiensten.

schematisch overzicht van een hofstelsel, klik op de oogjes!

Slide 41 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

11.11

Slide 42 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

11.12

Slide 43 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

je hebt vraag 11.6 t/m 11.12 gemaakt en nagekeken.
Dit zijn toepassing- en inzichtvragen.
Reflecteer hier op en schrijf dit hieronder op. Geef je zelf ook een cijfer tussen de 1 en de 10

Slide 44 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Stelling

Slide 45 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Bekijk de video op de volgende dia.
De presentator wijkt af van de heersende opvatting over de horigen in de tijd van Monniken en Ridders. Waaruit blijkt dat?