6.6: Sociaal gedrag (havo 4)

6.6 Sociaal gedrag
Voorkennisvragen
1. Wat is adequaat gedrag?
2. Wat maakt mensen uniek t.o.v. dieren?

1 / 25
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 25 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 5 videos.

time-iconLesduur is: 30 min

Onderdelen in deze les

6.6 Sociaal gedrag
Voorkennisvragen
1. Wat is adequaat gedrag?
2. Wat maakt mensen uniek t.o.v. dieren?

Slide 1 - Tekstslide

Sociaal gedrag
  • Onderlinge interactie tussen soortgenoten
  • Verschillend tussen diersoorten
  • Dieren leven solitair, in paren of in groepen

Slide 2 - Tekstslide

Noem een voorbeeld van een diersoort dat een solitair leven leidt

Slide 3 - Open vraag

Noem een voorbeeld van een diersoort dat paren vormt

Slide 4 - Open vraag

Noem een voorbeeld van een dier dat in groepen leeft

Slide 5 - Open vraag

Signalen
  • Belangrijk bij sociaal gedrag
  • Prikkels

Slide 6 - Tekstslide

Signalen
Signalen kunnen worden afgegeven via:
  1. Geuren
  2. Kleuren
  3. Geluiden
  4. Houdingen
  5. Gebaren

Slide 7 - Tekstslide

Balts en bronst
Balts= Gedragsketen die dieren uitvoeren voorafgaand aan het paren

Soortspecifiek

Bij zoogdieren heet dit bronst

Slide 8 - Tekstslide

Slide 9 - Video

Waar let het vrouwtje op als het mannetje probeert indruk te maken?

Slide 10 - Open vraag

Territoriumgedrag
  • Territorium (leefgebied) verdedigen
  • Dreiggedrag 

Slide 11 - Tekstslide

Slide 12 - Video

Wat voor dreiggedrag heb je gezien?

Slide 13 - Open vraag

Conflictgedrag
Conflictgedrag= gedrag dat ontstaat als er voor meerdere gedragssystemen een even sterke motivatie is.

Vluchten of vechten? Dan maar conflictgedrag

Een bijzondere vorm van conflictgedrag is oversprongsgedrag. Bij oversprongsgedrag gaat een dier opeens gedrag vertonen uit een heel ander gedragssysteem. 




Slide 14 - Tekstslide

Rangorde
Rangorde = de volgorde binnen een populatie van dominantste tot minst dominante individu

Slide 15 - Tekstslide

Slide 16 - Video

Noem een voordeel van een duidelijke rangorde

Slide 17 - Open vraag

Imponeergedrag
Meestal is dreiggedrag genoeg om een gevecht te voorkomen. 

Dieren dreigen door gebruik te maken van imponeergedrag.

Imponeergedrag = gedrag waarbij een dier zich zo groot en indrukwekkend mogelijk maakt.

Slide 18 - Tekstslide

Verzoeningsgedrag
In een conflictsituatie toont het ondergeschikte mannetje vaak verzoeningsgedrag

Verzoeningsgedrag verlaagt de aggressie van de belager.

In de foto rechts steekt de aap zijn hand uit. Dit is verzoeningsgedrag.

Slide 19 - Tekstslide

Statenvormende insecten
Sommige soorten insecten leven in staten

In staten is er een duidelijke taakverdeling. 


Slide 20 - Tekstslide

Slide 21 - Video

Aan de slag
  • Maken opdracht 51 t/m 57




Slide 22 - Tekstslide

Opdracht 51a: Twee merelmannetjes vechten om een territorium. Is dit sociaal gedrag? Leg uit waarom.

Slide 23 - Open vraag

Extra: Moraliteit bij dieren?
Geinteresseerd in dit onderwerp? Een lastige vraag die wetenschappers vaak hebben is waar komt moraliteit vandaan? Frans de Waal doet onderzoek naar moraliteit onder apen. Bekijk de video op de volgende slide als je het interessant vind. 

Slide 24 - Tekstslide

Slide 25 - Video