Dier & gedrag

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Deze slide hoeft er niet in!

Maandag 10 februari 

Welkom V1I!

Pak jouw chromebook, werkboek, aantekeningenschrift etui en agenda

Leg jouw tas in de vakkenkast 

Wat gaan we vandaag doen?

1. Terugblikken vorige les

2. PK spijsvertering

3. Afsluiting les

Leerdoelen 

• Ik benoem de organen van het spijsverteringsstelsel bij dieren en mensen en leg hierbij de functie van elk orgaan uit.

Vragen voor jullie 

• Welke vier rijken van organismen bestaan er?
• Wat is het verschil tussen een plantencel en een dierlijke cel

samentrekken van lengte en kringspieren

slokdarm, maag, dunne en dikke darm

En nu jullie 

• Op elke tafel ligt een blaadje. Dit vertegenwoordigt jullie orgaan.
• We gaan samen door het spijsverteringsstelsel.
• Elk orgaan heeft een functie. Wat is de functie van jouw orgaan? 

Aan de slag met PK spijsverteringstelsel

• Je hebt 1 proefpersoon nodig die gaat liggen op de grond (op het schoolplein). 
• Je trekt met krijt een lijn om die persoon heen, zodat je de omtrek van de persoon hebt.
  
• Je tekent de organen van het verteringsstelsel in het lichaam.

• 15 min                                                               JE BENT OM 10:30 klaar !!!!

Huiswerk

• TK aanpassing bij dier is af voor de volgende les

Deze slide hoeft er niet in!

Maandag 17 februari 

Welkom V1I!

Pak jouw chromebook, werkboek, aantekeningenschrift etui en agenda

Leg jouw tas in de vakkenkast 

Wat gaan we vandaag doen?

1. Terugblikken vorige les

2. Theoriekaart: Survival of the fittest

3. Huiswerk check aanpassing dier

4. Afsluiting les

terugblikken huiswerk aanpassing dier 

terugblik abiotische en biotische 

Leerdoelen 

• Ik leg uit en vergelijk hoe dieren verschillen in manier van voeden, voortbewegen, warm houden en verdediging met passende voorbeelden.
  
• Ik benoem verbanden tussen vorm, bouw en leefwijze van organismen en de omgeving waarin deze organismen leven.
  

Terugblikken

• Waar begint de vertering van voedsel in het lichaam, en hoe draagt dit proces bij aan de verdere spijsvertering?

• Wat betekent samentrekken van de kring- en lengtespieren?
• Waarom heeft ons verteringsstelsel peristaltiek? 

Feitje 

Wist je dat peristaltiek zelfs werkt als je ondersteboven hangt?🤯

Aan de slag

Wat heb je nodig?                               Materialen

Met wie?                                              Met je groepje, 3 pers. voeren dit uit

Wat moet je doen?                              Zoveel mogelijk voedsel verzamelen        

Hoe lang?                                             1 minuut per ronde    (4x rondes)      

Wat heb jij verzamelt? 1 persoon schrijft de resultaten op

Vragen voor jullie

• Wat viel je op? 
• Wat zal er gebeuren als  iedereen hetzelfde ‘gereedschap’ had? 
• En wat zou dat betekenen voor de overleving van een soort?
• Waarom zou het hebben van verschillende 'gereedschappen' belangrijk kunnen zijn voor de overleving van een soort?"

Pincet, Knijptang of lepel?

beeldende voorbeelden gebruiken + plaatjes 

HW nakijken + check

Wat ga je doen?

• Nakijken : theoriekaart aanpassingen bij dier

Klaar?

Lees PK: fantasiedier

Natuurlijke selectie

Bij natuurlijke selectie gaat het om welk organisme het beste is aangepast aan zijn/haar omgeving. De best aangepaste organismen krijgen meer nakomelingen dan organismen met minder gunstige aanpassingen. 

Nieuwe soorten

Hoe kan een dier zich nog meer aanpassen?

ecosysteem goed uitleggen

Aan de slag

• PK: fantasiedier

Klaar?

• Maak twee soorten biotopen voor je dier

Leerdoelen 

• Ik leg uit en vergelijk hoe dieren verschillen in manier van voeden, voortbewegen, warm houden en verdediging met passende voorbeelden.
  
• Ik benoem verbanden tussen vorm, bouw en leefwijze van organismen en de omgeving waarin deze organismen leven.
  

Huiswerk

• PK: fantasiedier
• werkboek 16-18

Deze slide hoeft er niet in!

Maandag 3 maart

Welkom V1I!

Pak jouw chromebook, werkboek, aantekeningenschrift etui en agenda

Leg jouw tas in de vakkenkast 

Wat gaan we vandaag doen?

1. Terugblikken vorige lessen

2. Huiswerk check + nakijken

3. TK: wat is gedrag?

4. Aflsuiten

HW nakijken + check

Wat ga je doen?

• Huiswerk nakijken survival of the fittest en aanpassing dier

Klaar?

• Lees alvast theoriekaart wat is gedrag door

Leerdoelen 

• Je kunt beschrijven wat gedrag is en hoe het ontstaat.
  
• Ik leg uit aan de hand van voorbeelden uit hoe menselijk gedrag beïnvloed wordt door verschillende uitwendige prikkels en door inwendige prikkels.
  
• Je kunt het begrip s​leutelprikkel, supranormale prikkel, aangeboren en aangeleerd gedrag​ beschrijven en hierbij ​voorbeelden​ noemen.
  
• Ik herken dat mijn gedrag onbewust kan worden beïnvloed door bijvoorbeeld reclame.
  

Terugblikken: wat weet je nog?

• Abiotische & biotische factoren
• snavel- experiment
• spijsvertering 

ecosysteem goed uitleggen

• Natuurlijke selectie zorgt ervoor dat de sterkste dieren overleven.
• Evolutie is het langzame proces waarin soorten zich aanpassen aan hun omgeving door natuurlijke selectie.

Wat hebben al deze beelden gemeen?

Nu jullie 

• Noem 3 gedragingen die je vandaag al hebt gedaan

• Dus.. wat is gedrag?

Hoe ontstaat gedrag? 

• Gedrag komt voort uit prikkels. Een prikkel is een verandering in de omgeving waarop je reageert. 

Zijn al deze prikkels van buitenaf? Of zijn er ook prikkels die van binnenuit komen?

• Uitwendige prikkel = prikkel van buitenaf (geluid, licht, beweging).
• Inwendige prikkel = prikkel van binnenuit (honger, dorst, pijn).

Sleutelprikkels

• Een normale prikkel die een dier aanzet tot een bepaald gedrag.

• Waarom voeren de ouders deze jongen? 

• Is het huilen van een baby een sleutelprikkel voor ouders?

supranormale prikkels

• Wat valt je op ?
• Een extra sterke prikkel die een dier nog heftiger laat reageren

1. Een sleutelprikkel zorgt ervoor dat een dier iets gaat doen. 
   
2. Een supranormale prikkel zorgt voor een nog sterkere reactie dan normaal. 
   
3. Een grote, felgekleurde nepsnavel kan kuikens harder laten bedelen dan een echte snavel. 
   
4. Mensen reageren ook op supranormale prikkels, zoals felgekleurde snoepverpakkingen.
   
5. Alle dieren reageren op supranormale prikkels op dezelfde manier. 
   
6. Sleutelprikkels komen alleen voor bij dieren, niet bij mensen. 

1. waar
2. waar
3. waar
4. waar
5. niet waar
6. niet waar 

Aan de slag 

• Maak de opdrachten uit je werkboek BLZ 19 t/m 20 

KLAAR?

 Maak theoriekaart: verschillend gedrag

Leerdoelen 

• Je kunt beschrijven wat gedrag is en hoe het ontstaat.
  
• Ik leg uit aan de hand van voorbeelden uit hoe menselijk gedrag beïnvloed wordt door verschillende uitwendige prikkels en door inwendige prikkels.
  
• Je kunt het begrip s​leutelprikkel, supranormale prikkel, aangeboren en aangeleerd gedrag​ beschrijven en hierbij ​voorbeelden​ noemen.
  
• Ik herken dat mijn gedrag onbewust kan worden beïnvloed door bijvoorbeeld reclame.
  

Huiswerk

• TK: wat is gedrag

                  +

• TK: verschillend gedrag