Literatuur 1 de kunst van lezen en schrijven

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Literatuur 1 

De kunst van lezen en schrijven

Programma

-Wat is literatuur?	5 min
-Functies van literatuur	10 min
-Letterenkunst	10 min
-Literaire communicatie -Leesmanieren -Literatuur schrijven -In deze cursus -Zelfstandig oefenen	5 min 5 min 5 min 5 min 30 min

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Je weet welke functies literatuur heeft en dat verhalen op verschillende manieren kunnen worden gelezen en geïnterpreteerd;
• Je kan functies van literatuur herkennen en verklaren;
• Je kan uitleggen welk belang literatuur kan hebben en wanneer functies van literatuur relevant zijn;
•  Je kan zelf een standpunt innemen over het belang van literatuur. 

Wat is literatuur?

Wat is literatuur?

Letterenkunst, de kunst van het lezen en schrijven. Geheel van de schriftelijke overlevering van een volk of een tijd m.n. de werken daaruit die zich door bijzondere kwaliteit onderscheiden. 

Wat maakt literatuur tot kunst en wat heb je er eigenlijk aan: wat is de functie van literatuur?

Functies literatuur

Opvattingen over wat literatuur is, liggen niet vast maar zijn tijd- en situatiegebonden. Honderd jaar geleden was de boekenmarkt klein --> enorme bevolkingsgroei, alfabetisering en stijging van de koopkracht laat boekenmarkt groeien én democratiseren. Boekaanbod afgestemd op vraag. 

Ook kijk op literatuur is verbreed: behalve waarde nu ook functies --> persoonlijke, sociaal-culturele. 

Noem uitingen van cultuur.

Letterenkunst

Een urinoir; een voetbaldans; een advertentie.

Mensen aangrijpen met kunst, beeld of tekst. 

Literaire communicatie

Functionele communicatie --> de lezer mag er niks bij fantaseren. 

Literaire communicatie --> er wordt veel aan de fantasie van de lezer overgelaten. 

De interpretatie van een tekst hangt sterk af van de ervaringen, kennis en vaardigheden van een lezer. Teksten kunnen dus verschillend geïnterpreteerd worden. De uitwisseling hiervan kan de betekenis die je zelf aan de tekst gaf, verbreden en verdiepen of je op heel andere ideeën brengen over betekenis en waarde van een tekst. 

De kunst van het lezen komt er eigenlijk op neer dat je de dialoog met de tekst aangaat, je interpretatie kunt verantwoorden en openstaat voor de interpretatie voor anderen en dat je je persoonlijke leeservaring helder kunt verwoorden. 

Leesmanieren

Belevend lezen --> lekker ontspannen.

Herkennend lezen --> lezen over personages en gebeurtenissen waar je je mee kunt identificeren. 

Reflecterend lezen --> om op nieuwe ideeën te komen en aan het denken wilt worden gezet.

Interpreterend lezen --> als je op zoek gaat naar een diepere betekenislaag en wilt weten hoe een verhaal in elkaar zit.

Letterkundig lezen --> als je het boek wilt leren begrijpen vanuit de historische context en belangstelling hebt voor de bedoelingen en literatuuropvattingen. 

Met meer ervaring kun je deze manieren combineren. 

Bepaalde teksten vragen bepaalde leesmanieren. 

Waar denkt een schrijver aan bij het schrijven van een boek?

Literatuur schrijven

Schrijvers zijn goede en kritische lezers. Hij creëert een fantasiewereld, die hij omzet in taal. 

Dichters proberen bijzondere of complexe ervaringen om te zetten in poëtische taal. 

Zelf leren schrijven draagt bij aan het worden van een kritische lezer, stimuleert de creativiteit en is buitengewoon handig voor het ontwikkelen van een gevarieerde schrijfstijl. 

In deze cursus

Bijzonder wat we met 26 letters allemaal kunnen. 

We behandelen hoe je je in kunst van lezen en schrijven kunt bekwamen: hoe je een literaire tekst kunt lezen en schrijven. 

Daarnaast gaan we in op de cultuur van literatuur. Literatuur weerspiegelt namelijk onze cultuur. Zij laat ons zien hoe wij in het heden en verleden in de wereld staan en onszelf zien. 

Toepassing

Waardoor kan een lezer een tekst verschillend interpreteren?

Meerduidigheid geldt niet alleen voor literatuur. Noem een situatie of gebeurtenis waarin mensen tot verschillende interpretaties komen omdat ze het over "iets" oneens zijn. 

Oefeningen

Wie?	Zelfstandig.
Wat?	Literatuur paragraaf 1 De kunst van het lezen en schrijven, opdracht 1, 3, 5 en 6.
Hoe?	Oefenboek blz 134-135. Handboek blz 130-134.
Hulp?	Docent.
Tijd?	Tot 14:40.
Uitkomst?	Je beheerst de leerdoelen.
Klaar?	Opdrachten van gisteren.

Welke leerdoelen beheers je nu?

Deze leerdoelen beheers ik nu al

Deze leerdoelen beheers ik nog niet. Dus ga ik hier nog mee verder oefenen/lezen. Anders vraag ik hulp aan de docent.

Je weet welke functies literatuur heeft en dat verhalen op verschillende manieren kunnen worden gelezen en geïnterpreteerd.

Je kan functies van literatuur herkennen en verklaren.

Je kan uitleggen welk belang literatuur kan hebben en wanneer functies van literatuur relevant zijn.

Je kan zelf een standpunt innemen over het belang van literatuur.