Foute celgroei

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Les 12

algemene oncologie

Planning

Huiswerk

Lesdoelen
Theorie
Opdracht
Evaluatie
Huiswerk

lesdoelen

De student

- Legt uit hoe de celgroei in het lichaam kan ontsporen

- Benoemt de eigenschappen van benigne en maligne tumoren

- Legt uit op welke 3 manieren tumoren zich in het lichaam kunnen verspreiden

Huiswerk

Zijn er vragen naar aanleiding van les 11 over wondgenezing? 
Wie heeft zich voorbereid op deze les? 
Lees onderstaande theorie uit het boek van Pathologie van TM:

• Module 4 Gezwelleer

Hoofdstuk 1: Algemene oncologie t/m 1.5 Uitbreiding van gezwellen

vanaf blz. 97 t/m 104

Cel eigenschappen

De lichaamscellen hebben de eigenschappen van hun groei en functioneren opgeslagen liggen in de genen binnen de kern van de cel

Het menselijk lichaam bestaat uit zo’n 60 biljard (60.000.000.000.000.000) cellen. Er ontstaan continu nieuwe cellen ter vervanging van oude en beschadigde cellen. Het erfelijk materiaal in de kernen van de cellen (DNA) bepaalt de deling, groei en ontwikkeling van de cel.

Afwijkende groei

 Soms kunnen cellen door invloed van schadelijke prikkels een andere groeiwijze krijgen. Het lichaam kan hierop reageren met het opruimen van deze afwijkende cellen. Als dit niet gebeurt, ontstaan cellen die een afwijkende groei in een weefsel veroorzaken. Afhankelijk van de soort afwijking in de groei ontstaan goedaardige of kwaadaardige cellen

Schadelijke invloeden uit de omgeving of in het lichaam kunnen het erfelijk materiaal echter zodanig beschadigen en veranderen dat de deling, groei en ontwikkeling ernstig verstoord raakt. De cel in het weefsel gaat ander gedrag vertonen en houdt zich niet meer aan bestaande ‘groeiregels’. Er is sprake van een onafhankelijk groeipatroon of autonome groei

Veranderde cel deelt zich

De veranderde cel gaat zich delen in meerdere cellen en na verloop van tijd ontstaat een groepje cellen dat niet meer groeit zoals de andere cellen in dat weefsel. Het groepje autonoom groeiende cellen met een overmatige celdeling vormt een gezwel of een tumor.

Afhankelijk van eigenschappen: goed of kwaadaardig

Waarom ontspoord een cel?

Erfelijke factoren (5%)
Virussen ( HPV)
Chemische stoffen ( asbest)
Straling ( UV-straling)
Voedingsgewoontes ( veel rood vlees, overgewicht) 
Roken (longkanker)

Alcohol ( keel, slokdarmkanker)
Hormonen ( borstkanker) 

Het risico op kanker neemt vooral toe bij langdurige blootstelling aan de genoemde risicofactoren.

beschadigde en verouderde cellen

Deze worden vervangen
in de huid, klieren en slijmvliezen, het beenmerg en vetweefsel

Door de vele delingen is de kans op fouten ook groot. 
Ontsporing van de groei komt in deze weefsels dan ook vaker voor. 

Organen met meeste gezwellen

huid;

spijsverteringskanaal;

luchtwegen;

geslachtsorganen;

beenmerg;

steunweefsel van zenuwcellen.

Big Five:

borst-, prostaat-, huid-, darm- en longkanker.

Eigenschappen van gezwellen

Gezwellen kunnen goedaardig (benigne) en kwaadaardig (maligne) zijn. Je kunt onderscheid maken tussen deze twee groepen gezwellen aan de hand van hun groeikenmerken.

Opdracht

Maak een overzicht waarin benigne en maligne gezwellen verschillen van elkaar
10 min
alleen

Benigne:
groeien langzaam
Blijven binnen de grens
zaaien niet uit

glad oppervlak
nooit dodelijk

Maligne:
groeien snel en houden zicht niet aan de grens van het weefsel
cellen dringen omliggende weefsels binnen
Verbonden met omgeving, onregelmatig van oppervlak
Via bloed en lymfe worden cellen versleept naar andere plaatsen -> uitzaaiingen ( metastasen) 

Naamgeving

Metastasering

Door deze metastasering kunnen dus op verschillende plaatsen in het lichaam weefsels aangetast raken. Metastasen komen vaak voor in lymfeklieren, lever, longen, hersenen en botten. De groei van het gezwel en de bijbehorende metastasen kost het lichaam zeer veel energie. Ernstige vermoeidheid, vermagering, slechte eetlust en pijn zorgen voor uitputting. Uiteindelijk overlijdt de patiënt

Toetsing

Gebeurd in de toetsweek
Iqualify
Maryam neemt de toets af op
10 april

Planning

22 maart geen les

29 maart geen les ( goede vrijdag)
5 april toetsvoorbereiding!!!