les 3: grammatica
Welkom bij het vak Nederlands
1 / 39
volgende
Slide 1: Tekstslide
In deze les zitten 39 slides, met tekstslides.
Onderdelen in deze les
Welkom bij het vak Nederlands
Slide 1 - Tekstslide
Slide 2 - Tekstslide
Lesprogramma
1. Lezen 15 minuten
2. Uitleg: lijdend voorwerp
(persoonsvorm-onderwerp-werkwoordelijk gezegde)
3. Opdrachten maken.
Slide 3 - Tekstslide
Lesdoel
-Ik lees in een leuk boek.
-Ik kan het lijdend voorwerp uit de zin halen.-Ik kan de persoonsvorm, onderwerp en het werkwoordelijk gezegde uit de zin halen.
Slide 4 - Tekstslide
15minuten lezen
timer
15:00
Slide 5 - Tekstslide
Lesprogramma
1. Lezen 15 minuten
2. Uitleg: lijdend voorwerp
(persoonsvorm-onderwerp-werkwoordelijk gezegde)
3. Opdrachten maken.
Slide 6 - Tekstslide
WAT IS ONTLEDEN?
Ontleden betekent dat je iets uit elkaar haalt en in logische stukjes verdeelt.
Daarna geef je aan ieder stukje een naam (een functie).
In een les biologie leer je bijvoorbeeld dieren te ontleden: kop, lijf, poten, staart. Ieder deel van een lijf heeft een functie. Vaak kunnen ze niet zonder elkaar.
Een zin kan je ook uit elkaar halen en verdelen in (puzzel)stukjes. Ieder stukje heeft zijn eigen functie. De stukken hebben elkaar nodig om een logische zin te vormen.
Slide 7 - Tekstslide
Een zin is een puzzel, die je in elkaar kan zetten en uit elkaar kan halen (ontleden).
Slide 8 - Tekstslide
Lees de volgende zin:
Ik vergeet mijn altijd.
boeken
Slide 9 - Tekstslide
We kennen het puzzelstukje: persoonsvorm
Ik vergeet mijn altijd.
(vergat) boeken
Slide 10 - Tekstslide
We kennen het puzzelstukje: onderwerp
Ik vergeet mijn altijd.
boeken
Slide 11 - Tekstslide
We kennen het puzzelstukje: werkwoordelijk gezegde.
Ik vergeet mijn altijd.
boeken
Slide 12 - Tekstslide
Het puzzelstuk vergeet kan nooit alleen staan.
Er is iemand die iets vergeet en er wordt iets vergeten.
Ik vergeet mijn altijd. boeken iemand handeling (ww) iets
Slide 13 - Tekstslide
Nieuw puzzelstukje: Wat vergeet ik altijd?
Ik vergeet mijn altijd.
boeken
Slide 14 - Tekstslide
Nieuw puzzelstukje: Wat vergeet ik altijd?
Mijn boeken is het lijdend voorwerp (iets).
Ik vergeet mijn altijd.
boeken
Slide 15 - Tekstslide
Vergeten
Ik vergeet iets.
Ik vergeet mijn boeken.
Ik vergeet mijn paraplu.
Slide 16 - Tekstslide
2.
iets of Ik
iemand
werkwoord vergeet
mijn paraplu
iets
Slide 17 - Tekstslide
Onze judoleraar heeft een facebookpagina aangemaakt voor onze club.
1. Wat is de handeling? Het werkwoord waar de zin om draait?
2. Wat is de persoonsvorm?3. Wat is het werkwoordelijk gezegde?
4. Wat is het onderwerp?
5. Wat is het lijdend voorwerp? Als de handeling er niet om vraagt, kan het ook zijn dat er geen lijdend voorwerp is.
Slide 18 - Tekstslide
2.
iets of Onze judoleraar
iemand
werkwoord aanmaken
een faceboekpagina
iets
Slide 19 - Tekstslide
Waar denk je aan bij het woord eten?
Slide 20 - Tekstslide
Waar denk je aan bij het woord eten?
Wij eten pannenkoeken.
Wij eten patat.
Wij eten pizza.
Oftewel:
Wij eten IETS
Slide 21 - Tekstslide
Waar denk je aan bij het woord geven?
Slide 22 - Tekstslide
Waar denk je aan bij het woord geven?
Wij geven cadeaus.
Wij geven een snoepje.
Wij geven een feestje.
Oftewel:
Wij geven IETS
Slide 23 - Tekstslide
Lijdend voorwerp
Bij veel werkwoorden hoort iets.
Ik geef een fiets (iets).
Ik eet een pizza (iets).
Ik schop tegen een bal (iets).
Ik kook pasta (iets).
Iets ondergaat wat. Iets wordt gegeten, geschopt, gekookt.
Iets lijdt...Lijdend voorwerp...
Slide 24 - Tekstslide
Hij heeft een boek gekregen.
Persoonvorm?
-Verander de tijd.
-Hij heeft een boek gekregen. tt
-Hij had een boek gekregen. vt
Werkwoordelijk gezegde?
-Alle werkwoorden uit de zin.
Hij heeft een boek gekregen.
Onderwerp?
=Wie voert de actie uit? Wie ondergaat de actie?
Wie (ow) heeft gekregen (wwgezegde)? Hij
Lijdend voorwerp?
-Wat heeft (pv) hij (ow) gekregen (wwgezegde)? Een boek.
Hij heeft IETS gekregen.
Slide 25 - Tekstslide
Boek bladzijde 80 en 81
Opdracht 1:
a. Wat is de handeling? Het werkwoord waar de zin om draait?
b. Wat is de persoonsvorm?
c. Wat is het werkwoordelijk gezegde?
d. Wat is het onderwerp?
Opdracht 2: Wat is het lijdend voorwerp? Als de handeling (het werkwoord) er niet om vraagt, kan het ook zijn dat er geen lijdend voorwerp is.
Slide 26 - Tekstslide
Boek bladzijde 80 en 81
Opdracht 3: lijst maken pv, ow, wg, lv, x
Opdracht 4: vul het lijdend voorwerp in
Slide 27 - Tekstslide
Opdrachten
Maak de opdrachten 1, 2, 3, 4 op bladzijde 80, 81.
Als je klaar bent, haal je het antwoordblad op bij mij.
Als je hebt nagekeken, pak je je boek.
Slide 28 - Tekstslide
Benoem de puzzelstukken:
De jongen wast de auto van zijn vader.
Slide 29 - Tekstslide
Benoem de puzzelstukken:
De jongen wast de auto van
zijn vader.
ow pv+ wgezegde lv
Slide 30 - Tekstslide
Lesdoel
-Ik begrijp wat het lijdend voorwerp is en kan hem uit de zin halen.
-Ik kan de persoonsvorm, onderwerp en het werkwoordelijk gezegde uit de zin halen.
Slide 31 - Tekstslide
Slide 32 - Tekstslide
Antwoorden 2 A 2B: Startopdracht
Eigen antwoorden, bijvoorbeeld:
1 Jelle heeft (twintig euro) tien cent verloren.
2 Wanda brak vorige week (haar been) een oud schoteltje.
3 Vanochtend heb ik (mijn mobiel) mijn potlood laten vallen.
Slide 33 - Tekstslide
Opdracht 1
1 pv = vergat
ow = Roeland
gez. = vergat
2 pv = won
ow = het eerste team
gez. = won
3 pv = bouwt
ow = de gemeente
gez. = bouwt
4 pv = komt
ow = Henriëtte
gez. = komt ophalen
5 pv = wil
ow = jij
gez. = wil uitpakken
6 pv = heeft
ow = Marthe
gez. = heeft gebruikt
Slide 34 - Tekstslide
Opdracht 1
1 pv = vergat
ow = Roeland
gez. = vergat
2 pv = won
ow = het eerste team
gez. = won
3 pv = bouwt
ow = de gemeente
gez. = bouwt
4 pv = komt
ow = Henriëtte
gez. = komt ophalen
5 pv = wil
ow = jij
gez. = wil uitpakken
6 pv = heeft
ow = Marthe
gez. = heeft gebruikt
Opdracht 2: vraag 1 en 2:
1 Wat vergat Roeland? zijn usb-stick
2 Wat won het eerste team? de finale
3 Wat bouwt de gemeente? een skateboardbaan
4 Wie komt Henriëtte ophalen? Yvonne
5 Wat wil jij uitpakken? de vaatwasser
6 Wat heeft Marthe gebruikt? een speciaal appje
Slide 35 - Tekstslide
Opdracht 3
1 pv = draagt
ow = Ché
gez. = draagt
lv = een muts
2 pv = helpt
ow = Soraya
gez. = helpt
lv = Steven
3 pv = geef
ow = jij
gez. = geef
lv = een kopje koffie
4 pv = kunt
ow = je
gez. = kunt inwisselen
lv = guldenbiljetten
5 pv = heeft
ow = Merel
gez. = heeft besteld
lv = een mooi spijkerjasje
6 pv = gierden
ow = de zenuwen
gez. = gierden
lv = X
Slide 36 - Tekstslide
Opdracht 4
Eigen antwoorden, bijvoorbeeld:
1 Wat heeft Wietze gekocht? snoep
2 Wat maakt Kim? een tosti
3 Wat doet de kok? warme chocoladesaus
4 Wat heeft wie opgegeten? mijn broodje
Slide 37 - Tekstslide
Opdracht 5
eigen antwoorden, bijvoorbeeld:
1 Pepijn wast de auto van zijn vader.
2 Mika heeft zijn arm gebroken bij voetbal.
Opdracht 6
eigen antwoorden, bijvoorbeeld:
1 Monique heeft nieuwe schoenen via internet gekocht.
2 ow = Monique
gez. = heeft gekocht
lv = nieuwe schoenen
Slide 38 - Tekstslide
Opdracht 7*
1 Als Karin haar broer in de hal tegenkomt, geeft zij hem een high five.
2 Op de feestavond verwelkomen leerlingen de ouders en geven hun een kop koffie met gebak.
3 In de vakantie heeft Margriet een foto geappt, waarop het zwembad goed te zien was.
4 Henk kreeg een groot compliment, omdat hij vorige week de beste speler van het toernooi versloeg.
5 De trainer waarschuwde de spelers voor het koude weer, waarna ze met mutsen en sjaals het sportveld opkwamen.
