§2.1 t/m §2.3 Bevolking & ruimte in Nederland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Bevolking & Ruimte, §2.1 t/m §2.3.

Hierna: woordenweb

In deze les kun je ...13... punten verdienen!

Maak tijdens de uitleg een aantekening!

Het nieuwe hoofdstuk heet Bevolking & Ruimte.

Schrijf woorden (begrippen) op die volgens jou in dit nieuwe hoofdstuk terugkomen:

Hierna: leerdoelen

Aan het eind:

1. kun je een omschrijving geven van de bevolkingsgroei, - dichtheid en spreiding van Nederland;

2. weet je te benoemen meerdere vormen van migratie in Nederland;

3. begrijp je wat de link is tussen ruimtelijke kwaliteit en leefbaarheid;

+. kun je een onderbouwd standpunt innemen op de vraag: ".................................."

Hierna: site CBS bevolkingsteller Nederland.

daarna: filmpje bevolkingsgroei Nederland op een doorsneedag (+ 1 min)

www.cbs.nl

De bevolking verandert

De bevolkingsgroei in Nederland groeit tot 2040 door natuurlijke bevolkingsgroei (geboortecijfer:'10' is hoger dan sterftecijfer:'9') en sociale bevolkingsgroei (immigratie is hoger dan emigratie).

Na 2040 groeit de bevolking alleen door sociale bevolkingsgroei! Want na 2040 is sprake van een sterfteoverschot (ipv een geboorteoverschot)

De bevolkingsopbouw is af te lezen in een leeftijdsdiagram (of bevolkingspiramide)

Herken jij vergrijzing en ontgroening in de bevolkingspiramide? 

Klik op de afbeelding om in te zoomen. Je ziet een print screen van 0:50 uit het eerste filmpje.

1. Op het rode kruisje in de afbeelding hoort een getal te staan dan hoger / lager is dan 394.

2. De babyboomgeneratie is vlak voor / na de Tweede Wereldoorlog geboren. 

1. 1. hoger, 2. voor
2. 1. hoger, 2. na
3. 1. lager, 2. voor
4. 1. lager, 2.

Bevolkingsdichtheid -en spreiding

Bevolkingsdichtheid: het gemiddeld aantal inwoners per km².

> dichtheid: Den-Haag (6800 in per km²)

< dichtheid: Schiermonnikoog (23 in per km²)

Bevolkingsspreiding: de manier waarop de bevoking over een gebied verdeeld is.

Nederland kent een ongelijke bevolkingsspreiding, de helft woont in de groeiende Randstad, met name in de grote steden. 

Langs de randen van ons land liggen enkele krimpregio's, bv Noordoost-Groningen, Zeeuws-Vlaanden en Zuid-Limburg.

Hierna: filmpje Wat is de Randstad? - Clipphanger (+ 2 min)

Welke stad ligt niet in de Randstad?

Hierna: sleepvraag.

1. Amsterdam
2. Utrecht
3. Eindhoven
4. Den Haag

Sleep de steden naar de juiste plek:

Rotterdam

Utrecht

Den Haag

Amsterdam

Klik op de afbeelding om in te zoomen.

Over de afbeelding worden drie uitspraken gedaan:

Uitspraak 1: in 2006 had Nederland een vertrekoverschot.

Uitspraak 2: sinds 2015 neemt de bevolking af door een sterfteoverschot.

Uitspraak 3: zowel in 1999 als in 2019 lag het migratiesaldo tussen

 50.000 en 150.000. 

1. 1 = onjuist, 2 = juist, 3 = onjuist
2. 1 = juist, 2 = onjuist, 3 = onjuist
3. 1 = juist, 2 = onjuist, 3 = juist
4. 1 = juist, 2 = onjuist, 3 = onjuist

Klik op de afbeelding om in te zoomen. Op de afbeelding zie je de bevolkingsontwikkeling per gemeente, 2012 ̶ 2025.

In de legenda van de afbeelding zijn de omschrijvingen vervangen door de

cijfers 1, 2 en 3.

Waar staat bij de cijfers 1, 2 en 3 de juiste omschrijving?

Hierna: uitleg vormen van migratie

1. 1= groei, 2= krimp, 3= stabiel
2. 1= krimp, 2= groei, 3= stabiel
3. 1= groei, 2= stabiel, 3= krimp
4. 1= krimp, 2= stabiel, 3= groei

Vormen van migratie:

In Nederland zijn er jaarlijks meer immigranten dan emigranten. Gevolg: sociale bevolkingsgroei

Redenen om te verhuizen (migreren) heten migratiemotieven.

Afstotingsfactoren (pullfactoren): redenen om een gebied te verlaten;

Aantrekkingsfactoren (pushfactoren): redenen om je in een gebied te vestigen

Vormen van migratie zijn:

• Binnenlandse en buitenlandse migratie;
• Arbeidsmigratie (komt veel voor binnen de EU);
• Kenniswerkers: een hoogopgeleide migreert vanwege werk.
  
• Vluchtelingen
  

Hierna: quizvraag.

Klik op de afbeelding om in te zoomen.

1. Persoon 2 beeldt uit een afstotingsfactor / aantrekkingsfactor.

2. Een gebied met veel afstotingsfactoren is waarschijnlijk een gebied met een vertrekoverschot / vestigingsoverschot.

Hierna: sleepvraag.

1. 1. afstotingsfactor, 2. vertrekoverschot
2. 1. afstotingsfactor, 2. vestigingsoverschot
3. 1. aantrekkingsfactor, 2. vertrekoverschot
4. 1. aantrekkingsfactor, 2. vestigingsoverschot

Sleep de woorden naar de juiste plek:

Hierna: sleepvraag.

stinkende uitlaatgassen

onveilige straten

schone lucht

rust

veel lawaai

ruimte

Sleep de voorbeelden van migratiemotieven naar de juiste kolom:

Hierna: uitleg wonen in de grote stad.

Afstotingsfactoren

Aantrekkingsfactoren

Homoseksualiteit is illegaal.

geen landbouw meer mogelijk

oorlog

verblijfsvergunning

grotere kans op een betere baan.

natuurgeweld (bv aardbeving)

hogere lonen

Veel armoede

Beter onderwijs (bv universiteiten)

Geen godsdienstvrijheid

Wonen in de grote stad

Een stad bestaat uit wijken. De leefbaarheid per wijk verschilt vaak. De leefbaarheid van een wijk wordt bepaald door de ruimtelijke kwaliteit. Zaken die hierin meespelen zijn:

1. Veiligheid: bv hoeveelheid inbraken;

2. Sociale contacten: kennen de bewoners elkaar? In welke mate is er sociale controle?

3. Onderhoud: bv ligt er rommel op straat?

• Een prettige woonwijk kent goede sociale verhoudingen en is geen sprake van segregatie (gescheiden groepen), maar integratie (groepen passen zich aan elkaar aan).
• Een voordeel om in de stad te wonen is een goede bereikbaarheid (bv goede openbaar vervoer) +  een goede infrastructuur (bv een snelweg is vaak dichtbij).

Hierna: Google streetview eigen huis

Gebied in Nederland

Het gebied is meer bekend als krimpregio waaruit mensen wegtrekken dan als stedelijke agglomeratie. Dit gebied ligt binnen Europa zeer gunstig: binnen een half uur zijn grote steden als Aken (Duitsland) en Luik (België) per auto goed te bereiken.

Over welk (krimp)gebied gaat bovenstaande tekst?

1. over Bandstad Twente
2. over BrabantStad
3. over het stedelijk gebied Arnhem-Nijmegen
4. over Zuid-Limburg

Klik op de afbeelding om in te zoomen.

De kaarten in de afbeelding laten een ontwikkeling zien in de regio Eindhoven in verschillende perioden. De periodeaanduidingen ontbreken bij de kaarten.

Waar staan de periodeaanduidingen juist bij alle drie de kaarten? 

1. kaart 1: 1900-1950, kaart 2: 1960-1971, kaart 3: 2000-2015.
2. kaart 1: 1900-1950, kaart 2: 2000-2015, kaart 3: 1960-1971.
3. kaart 1: 1960-1971, kaart 2: 1900-1950, kaart 3: 2000-2015.
4. kaart 1: 1960-1971, kaart 2: 2000-2015, kaart 3: 1900-1950.

Klik op de afbeelding om in te zoomen.

Welke uitspraak over de afbeelding is onjuist?

1. de bevolking van de gemeenten Amsterdam en Den Haag zal tot 2040 met meer dan 15% groeien.
2. de verstedelijking van Nederland neemt naar verwachting tot 2040 toe
3. door de toenemende congestie (= file) zal de bereikbaarheid van de Randstad toenemen.
4. Alle genoemde uitspraken zijn juist

Hiernaast zie je bron 29 in de afbeelding.

Klik op de afbeelding om in te zoomen.

Sleep de groene vinkjes naar de juiste antwoorden:

Hierna: evaluatie

Evaluatie: Typ zoveel mogelijk begrippen (geelgedrukte) woorden) die in deze les zijn uitgelegd:

Hierna: een poll

Evaluatie: Welk begrip vind je nog lastig en wil je graag in een volgende les nog uitgelegd krijgen?

Integratie en segregatie

Leefbaarheid

Natuurlijke en sociale bevolkingsgroei

Geboorte -en sterftecijfer

Afstotings -en aantrekkings-factoren

Infrastructuur en bereikbaarheid

Vestigings -en vertrekover-schot

Bevolkings-dichtheid -en spreiding

Emigratie en immigratie

Krimpregio