Thema 2, Basisstof 2, Het verteringsstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Thema 2: Voedingsmiddelen

Basisstof 2 en 3: Het verteringsstelsel

Verteringsstelsel

Een lang kanaal van je mond tot je anus -> van mond tot kont  -> het darmkanaal. 

Slokdarm, twaalfvingerige darm, dunne darm, dikke darm, endeldarm. 

Voedingsstoffen uit voedsel worden opgenomen in je bloed.

Verteren

Sommige voedingsstoffen kunnen door de wand van het darmkanaal heen -> kunnen meteen in het bloed worden opgenomen.

Andere voedingsstoffen kunnen niet door de wand heen. Dit zijn eiwitten, de meeste koolhydraten en vetten -> moeten worden verteerd voordat zo kunnen worden opgenomen.

Kauwen

(Mechanische vertering)

Verteringssappen

(Chemische vertering)

Verteren = het afbreken van grote voedingsstoffen tot kleinere stoffen: de verteringsstoffen. Deze stoffen kunnen in het bloed worden opgenomen.

Mechanische vertering

Verteringssappen

Verteringsklieren:

• Speekselklieren 
• Maagsapklieren 
• Lever
• Alvleesklier
• Darmsapklieren

Scheikundige reacties met enzymen: stoffen worden omgezet in andere stoffen

Darmperistaltiek

    Schema darmperistaltiek

1. Lengtespieren ontspannen; kringspieren trekken samen.
2. Darmkanaal wordt nauwer en duwt voedsel vooruit.
3. Lengtespieren trekken samen; kringspieren ontspannen.

Herhalen

Wat weet je nog van gisteren?

Darmperistaltiek

peristaltische bewegingen

Noem twee functies van het kauwen van voedsel

Constipatie is een verstopping in het darmkanaal. Leg uit dat verstopping kan worden voorkomen door veel plantaardig voedsel te eten.

Door de peristaltische beweging verplaats de voedselbrij zich door het darmkanaal. Is dit een voorbeeld van chemische vertering of van mechanische vertering?

Maken

 Basis: 4, 5, 6 en 8

 Extra oefening: 1, 2 en 3

 Verdieping: 7, 9 en 10

 Test jezelf B2

Bespreken 6 en 8

Thema 2, Basisstof 3

Leerdoelen

•  Je kunt de functies en kenmerken van de delen van het verteringsstelsel noemen

Welke organen gebruik je voor de vertering van voedsel?

Mond

• Speekselklieren in je mond produceren speeksel.
• Speeksel bestaat uit water, slijm en het enzym amylase.
• Amylase verteert zetmeel. 

Slokdarm

• Door te slikken komt voedsel in de slokdarm
  

• Neusholte wordt afgesloten met de huig. Luchtpijp wordt afgesloten met het strotklepje. 

De maag (buitenkant)

De maag (binnenkant)

In de maag zit                   De maag is altijd in beweging door 

maagsap                             lengtespieren

Maagportier sluit 

de maag af, 

Twaalvingerige darm, lever, galblaas en alvleesklier

• In de twaalfvingerige darm komen de sappen vanuit de lever en alvleesklier bij elkaar. 
• Lever maakt gal, gal emulgeert vetten
• Alvleesklier maakt alvleessap

Emulgeren = grote vetdruppels worden verdeelt in kleine vetdruppels 

Dunne darm

Dikke darm

• Onverteerde voedselresten komen in de dikke darm.
  
• Water wordt opgenomen in het bloed.
• Anderhalve meter lang.

Blindedarm? 

Vraag

Bij iemand met taaislijmziekte produceert het lichaam veel taai slijm. Daardoor kunnen afvoerbuizen van delen van het verteringsstelsel verstopt raken. Bij een patiënt met taaislijmziekte bevat de ontlasting veel vet.

Welke afvoerbuis van het verteringsstelsel kunnen dan verstopt zijn?

Huiswerk voor Do 7 nov

 Basis: 1, 3 ,4 ,7, 8 en 10

 Extra oefening: 2 en 5

 Verdieping: 6 en 9