5v H9.4 Bloed

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

9.4 stoffentransport

- Samenstelling bloed

- Hemoglobine als transporteur van zuurstof

- Invloed van temp, pH en Co2 op afgifte zuurstof

- Plasma
- Bloedcellen (wit en rood)
- Bloedplaatjes

- Ionen van zouten
- Voedingsstoffen

- Afvalstoffen
- Eiwitten (transport)

- Kleine hoeveelheid gassen 

(Geen echte cellen maar stukjes cel die een rol spelen bij de bloedstolling)

Bloedcellen en bloedplaatjes ontstaan in rode beenmerg uit stamcellen

Elke heemgroep bevat een ijzerion (Fe2+) waar O2 aan kan binden

Gaswisseling in de longen:

Zuurstofspanning in bloed is laag, zuurstofconcentratie in longblaasjes is hoog dus zuurstof gaat longen>bloed

Gaswisseling in de longen:

CO₂spanning in bloed is hoog, CO₂ concentratie in longblaasjes is laag dus CO₂ gaat bloed>longen

Gaswisseling in weefsels:

Zuurstofspanning in weefselvloeistof is laag omdat cellen de O₂ gebruiken.  O₂ gaat uit rode bloedcel> weefselvloeistof > cellen

Gaswisseling in weefsels:

CO₂ spanning in weefsels is hoog omdat cellen CO₂ produceren. In het bloed is de CO₂ laag dus CO₂ > bloed

Zuurstof

CO₂

Binding zuurstof aan Hb

• De bindingsreactie tussen Hb en O2 is een evenwichtsreactie (deoxyhemoglobine> oxihemoglobine).  
• Hb + O_{2 <-}^->HbO₂      (oxigenatie)
• Dit evenwicht kan naar links of naar rechts liggen, afhankelijk van de omgevingsinvloeden (temperatuur, pH, C02 concentratie)

Binding van zuurstof aan Hb

1. In organen vindt veel verbranding plaats en is dus weinig/veel CO2 en weinig/veel O2
2. In organen is de omgeving meer zuur/meer basisch
3. In organen is de temperatuur relatief laag/hoog

Het Bohr effect

- De omstandigheden in hardwerkende weefsels in het lichaam zorgen ervoor dat er meer O2 afgegeven wordt. 

- Extra O2 afgifte door lagere PH, hogere temp en hogere CO₂ concentratie heet het Bohr effect

Klopt niet!

Binding Hemoglobine

• De O₂-bindingscurve van Hb heeft een S-vormig verloop omdat  wanneer 1 O₂ molecuul loslaat de Hb structuur wat verandert zodat de andere O₂ moleculen makkelijker loslaten. 
• Dit geldt ook voor de binding van O₂. Wanneer er 1 O₂ bindt, verandert de structuur waardoor er makkelijker meer O₂ moleculen kunnen binden.

CO2 vervoer in je lichaam

CO2 

• CO2 is restproduct wat vrijkomt in weefsels
• Hoe harder een weefsel werkt (spieren) hoe meer CO2
• Bij spier in rust is pCO2 laag en blijft de verzadiging van oxiHb hoog
• Wanneer de spier gaat werken schiet het pO2 omlaag en het pCO2 omhoog> verzadiging oxiHb laag

CO2 opname in rbc

- CO2 gaat van weefsel> rbc

- CO2 kan op 2 manieren zorgen voor minder oxiHb(02 komt vrij)

1. CO2 neemt de plek in van O2 in Hb. O2 komt vrij

2. CO2 vormt H2CO3 > HCO3 (gaat naar bloed) en H+.

De H+ neem te plek in van O2, O2 komt vrij

1. 

2. 

CO2 afgifte in long

1. HCO3 uit bloed wordt weer via H2CO3 omgezet naar CO2

2. O2 uit longen verdringt CO2 weer van heemgroep en CO2 komt vrij

> CO2 gaan naar longblaasje vanwege concentratie verschil

1.

2.

Bufferen bloed

• pH moet zoveel mogelijk constant blijven
• pH daalt door CO2 afgifte spieren omdat H+ vrijkomt bij vervoer
• H+ wordt door Hb en andere eiwitten in rbc gebonden zodat pH niet te sterk daalt

Zuurstof bindt makkelijker aan hemoglobine in een ...

1. Licht zuur milieu
2. Licht basisch milieu

Zuurstof bindt makkelijker aan hemoglobine in een ...

1. Relatief warm milieu : > 36 graden C
2. Relatief koel milieu : < 36 graden C

Zuurstof laat dus makkelijk los van hemoglobine in een ...

1. Relatief warm, licht zuur milieu
2. Relatief koel, licht basisch milieu
3. Relatief koel, licht zuur milieu
4. Relatief warm, licht basisch milieu

Als CO2 oplost in water, dan wordt het water ...

1. Warmer
2. Zuurder
3. Basischer
4. Niet warmer, zuurder of basischer

In organen en weefsels waar veel verbranding plaats vindt ...

1. Is veel CO2, dus is het daar relatief zuur
2. Is veel O2, dus is het daar relatief zuur
3. Is veel CO2, dus is het daar relatief basisch
4. Is veel O2, dus is het daar relatief basisch

Organen en weefsels waar veel verbranding plaats vindt zijn relatief warm en licht zuur, dus...

1. Daar wordt makkelijk O2 opgenomen uit het bloed
2. Daar wordt makkelijk CO2 opgenomen uit het bloed
3. Daar wordt makkelijk O2 afgegeven aan het bloed
4. Daar wordt makkelijk CO2 afgegeven aan het bloed

Het binden van H+ aan Hb en andere eiwitten is belangrijk voor een constante bloed-pH want...

1. Het zorgt ervoor dat CO2 gehaltes hoog blijven
2. Het zorgt ervoor dat O2 gehaltes hoog blijven
3. Het zorgt ervoor dat het bloed niet te zuur wordt
4. Het zorgt ervoor dat het bloed niet te basisch wordt