2.4 LENZEN

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

Aan het eind van deze paragraaf kan ik:

-het verschil tussen bolle en holle lenzen benoemen;

-beschrijven wat het brandpunt van een lens is;

-uitleggen hoe je een beeld maakt met behulp van een lens;

Divergent / convergent

• Een divergente lichtbundel gaat UIT elkaar.
• Een convergente lichtbundel gaat NAAR elkaar.
• Een evenwijdige lichtbundel gaan RECHT.

Lenzen

Positieve lenzen of + lenzen zijn aan de rand dunner als in het midden.

Negatieve lenzen of - lenzen zijn aan de rand dikker als in het midden.

Bolle lens (positief):

Convergerend

Lichtstralen komen samen in het brandpunt.

De afstand van het brandpunt tot het midden van de lens heet brandpuntsafstand.

Holle lens (negatief):

Divergerend

Lichtstralen gaan uit elkaar.

De lichtstraal door het midden gaan rechtdoor.

Lichtbreking bij lenzen

Bij positieve lenzen wordt de lichtstraal naar het midden toe afgebogen

Bij negatieve lenzen wordt de lichtstraal naar buiten toe afgebogen.

Bolle lens

Lenzen zijn er in verschillende soorten en maten: 

• Bril of contactlenzen
• Camera van je Ipad/telefoon
• Vergrootglas

Een vergrootglas is een bolle lens.

 Een lens breekt de lichtstralen, zodat ze niet meer rechtdoor gaan . Alleen de lichtstraal precies in het midden blijft rechtdoor gaan. 

Bolle lens

Door een vergrootglas komen de lichtstralen van de zon samen in één punt. Dat punt is zó heet, dat je er papier mee kunt laten branden.

Brandpunt

F: Brandpunt

f: brandpuntafstand

We lezen samen Wat is er zo bijzonder aan het brandpunt van een lens? op blz 104. 

We maken opdracht 9 tm 12.

Vergroot beeld

(voorwerpafstand kleiner dan beeldafstand)

Verkleind beeld

(voorwerpafstand groter dan beeldafstand)

Een bolle lens is een rond stukje glas. De lens is in het midden dikker dan aan de buitenkant.

 Lenzen zitten bijvoorbeeld in: een bril, een verrekijker, een camera. Met een lens kun je een beeld maken van de werkelijkheid.

Beeld

Door een bolle lens zie je de werkelijkheid, maar dan kleiner en op zijn kop. 

Evenwijdig  

In afbeelding 1 zie je twee lichtstralen die door een bolle lens gaan. De lichtstralen die naar de lens gaan, zijn evenwijdig. Dat betekent dat de afstand tussen de lijnen steeds hetzelfde is. 

Brandpunt

Aan de andere kant van de lens gaan de lichtstralen naar elkaar toe. Ze komen samen in één punt. Dit punt noem je het brandpunt. 

Als je de lens omdraait, zie je precies hetzelfde. De lens heeft dus aan beide kanten een brandpunt. 

De brandpunts-afstand is de afstand van de lens tot het brandpunt 

Beeld construeren met een bolle lens

Reëel beeld

Dichtbij en veraf

• Je oog stelt zich scherp op voorwerpen dichtbij en veraf.
• Dit is accommoderen.

Afwijkingen

• Soms is het beeld niet scherp.  Een bril kan een oplossing bieden.
• Als je dichtbij scherp kan zien → bijziend (veraf wazig)
• Als je veraf scherp kan zien → verziend (dichtbij wazig)

Bijziend

Verziend

Bijziend & Verziend

Hoe teken je het beeld dat ontstaat?

Hoe teken je het beeld dat ontstaat?