Veranderingen in de puberteit

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Thema 2 Voortplanting en seksualiteit

2.3 Veranderingen in de puberteit deel 1

Lesdoel

Je kunt omschrijven wat primaire en secundaire geslachtskenmerken zijn en daarbij voorbeelden noemen

Je kunt de menstruatiecyclus beschrijven 

Wat gaan we vandaag doen?

Herhalen vorige les: voortplantingsstelsel vrouw

leerdoelen vandaag

Nieuwe lesstof: 2.3 Veranderingen in de puberteit 

zelf aan de slag

Bij de geboorte van een meisje zijn alle eicellen al aanwezig in de eierstokken

1. waar
2. niet waar

Hoe heet onderdel
2?

1. Eileider
2. Eierstok
3. Vagina
4. Clitoris

Hoe noem je onderdeel 6?

1. Eileider
2. urinebuis
3. Baarmoeder
4. Vagina

Welk nummer geeft de eierstokken weer?

1. 5
2. 3
3. 7
4. 1

Wat is de functie van de clitoris bij de vrouw?

1. produceert eicellen
2. gevoelig voor prikkels, kan leiden tot een orgasme
3. slijmvliesplooi aan het begin van de vagina
4. vervoeren van eicellen

Dit proces heet?

1. Eisprong
2. Ovulatie
3. Menstruatie
4. Oestrogenatie

In welk deel van het voortplantingsstelsel van een vrouw bevindt zich het maagdenvlies?

1. In de baarmoeder
2. In de grote schaamlippen
3. In de vagina
4. In de eierstok

Waarin liggen de eicellen?

1. Eierstokken
2. Baarmoeder
3. Eilleider
4. Vagina

2.3 Veranderingen in de puberteit

Bij de baby's in de afbeelding hiervoor zie je niet direct wie een jongen en wie een meisje is.

In de puberteit gaat je lichaam veranderen.

Hierdoor worden de verschillen tussen jongens en meisjes groter.

2.3 veranderingen in de puberteit

Hormonen zijn stoffen die de werking van organen regelen.

Hormonen worden gemaakt door hormoonklieren

Via het bloed worden hormonen verspreid door heel je lichaam.

In de puberteit gaat je lichaam geslachtshormonen maken.

    ze zorgen voor de lichamelijke ontwikkeling van jongen tot man en van meisje tot vrouw

Belangrijke hormoonklieren:

hypofyse

eierstokken ( oestrogenen)

teelballen ( testosteron)

2.3 veranderingen in de puberteit

geslachtskenmerken: kenmerken waaraan je het geslacht van iemand kan zien

je hebt:

- primaire geslachtskenmerken

- secundaire geslachtskenmerken

2.3 veranderingen in de puberteit

Primaire geslachtskenmerken zijn bij de geboorte al aanwezig:

- jongens: penis en balzak

- meisjes: vagina en schaamlippen

(primair betekent 'eerste')

2.3 veranderingen in de puberteit

Secundaire geslachtskenmerken ontstaan tijdens de puberteit onder invloed van geslachtshormonen.

2.3 veranderingen in de puberteit

Niet alle kinderen worden als jongen of als meisje geboren.

Dat noem je intersekse.

Bij intersekse kinderen zien de primaire geslachtskenmerken er anders uit.

Bijvoorbeeld een vergrote clitoris of geen penis.

Ook ontstaan bij intersekse personen niet alle secundaire geslachtskenmerken.

3. Ovulatie / eisprong

• Rijpe eicel
• Ovulatie / eisprong
• Eileider
• 12 tot 24 uur leven
• Eileider --> baarmoeder
• Vruchtbare periode

De menstruatie 

Tijdens de menstruatie wordt het baarmoederslijmvlies afgebroken. Een deel van het slijmvlies met wat bloed komt door de vagina naar buiten. De menstruatie duurt meestal drie tot vijf dagen. 

Een ander woord voor menstruatie is ongesteld zijn.

Tijdens de menstruatie kan het meisje buikkrampen hebben. Dat komt doordat de spieren in de baarmoederwand samentrekken. Dit helpt om het slijmvlies naar buiten af te voeren.

Menstruatie cyclus 

Na de menstruatie wordt het baarmoederslijmvlies weer opgebouwd. Dit gebeurt onder invloed van de vrouwelijke geslachtshormonen. Ondertussen rijpt er een eicel. Ongeveer 14 dagen na het begin van de menstruatie vindt de ovulatie (eisprong) plaats. 

Het slijmvlies in de baarmoeder is dan dik.

Als de eicel niet wordt bevrucht, wordt het baarmoederslijmvlies weer afgebroken. Ongeveer 14 dagen na de eisprong begint de menstruatie. Als de eicel wel wordt bevrucht, blijft het baarmoederslijmvlies dik. De vrouw wordt dan niet ongesteld.

De periode van de eerste dag van een menstruatie tot de eerste dag van de volgende menstruatie duurt ongeveer 28 dagen. Deze periode noem je de menstruatiecyclus. 

De menstruatiecyclus duurt niet bij iedere vrouw even lang. Bij veel vrouwen duurt de menstruatiecyclus langer of korter. Hij kan ook onregelmatig zijn, vooral de eerste jaren. De ene menstruatiecyclus duurt dan langer dan de andere. Je weet dan niet precies wanneer je weer ongesteld wordt.

Een vrouw kan ongesteld worden vanaf de puberteit tot aan de overgang (rond het 50e levensjaar).

Menstruatiecyclus

Eicellen 

Een eicel is een van de grootste cellen van het menselijk lichaam. De eicel bevat veel voedingsstoffen. Daardoor is hij zo groot. Deze voedingsstoffen heeft de eicel nodig tijdens de reis van de eierstok naar de baarmoeder. Een bevruchte eicel gebruikt de voedingsstoffen om te groeien. Een eicel kan zich niet zelf voortbewegen. Haartjes aan de binnenkant van de eileider verplaatsen de eicel.

Zaadcellen 

Een zaadcel is juist erg klein. Zaadcellen hebben een kop en een zweepstaart (zie afbeelding 11). De kop is belangrijk voor de bevruchting. Met de zweepstaart beweegt de zaadcel zich voort. Een zaadcel bevat geen voedingsstoffen. De zaadblaasjes en de prostaat voegen vocht met voedingsstoffen toe. Uit dit vocht haalt de zaadcel de voedingsstoffen die hij nodig heeft.

zelf aan de slag

Lezen 2.3 Veranderingen in de puberteit:

 lees de tekst en maak de opdrachten:

 maken opdracht 1 t/m 9

klaar -> test jezelf 2.1 tot en met 2.3 maken

15 min de tijd 

Op welke dag van de menstruatiecyclus start de menstruatie?

1. 1
2. 5
3. 14
4. 28

Welk geslachtskenmerk is een primair geslachtskenmerk?

1. Baardgroei
2. Baarmoeder
3. Lagere stem
4. Borsten

Wat is GEEN secundair geslachtskenmerk?

1. Schaamhaar
2. Zwaardere stem
3. Penis
4. Dikkere spieren

Zijn de schaamlippen van de vrouw een primaire geslachtskenmerk of een secundaire geslachtskenmerk?

1. Primaire geslachtskenmerk
2. Secundaire geslachtskenmerk

Op dag 1 van de menstruatie cyclus begint de menstruatie

1. waar
2. niet waar

Een eicel is veel ..... dan een zaadcel

1. Kleiner
2. Groter

De zaadcel beweegt zich voort met

1. de kop
2. de zweepstaart
3. zwemvliezen
4. embryo

Tijdens de menstruatie wordt het baarmoederslijmvlies:

1. Dikker
2. Dunner