Hoofdstuk 7: paragraaf 1 t/m 3 2021

Wateroverlast
Herhaling
Domein Leefomgeving
1 / 45
volgende
Slide 1: Tekstslide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

In deze les zitten 45 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

Onderdelen in deze les

Wateroverlast
Herhaling
Domein Leefomgeving

Slide 1 - Tekstslide

Lesdoel
  • Hoe ziet een rivier eruit?
  • Welk beleid wordt er gevoerd rondom rivieren?
  • Welk kustbeleid wordt er gevoerd in Nederland?

Slide 2 - Tekstslide

Slide 3 - Video

Start les

Slide 4 - Tekstslide

Wat zie je hier?

Slide 5 - Tekstslide

7.1 Wateroverlast: Overstromingsgevaar

Slide 6 - Tekstslide

Stroomgebied
en 
waterscheiding

Slide 7 - Tekstslide

Lengteprofiel
Stroomstelsel:
  • Bovenloop
  • Middenloop
  • Benedenloop

Verval en verhang

Slide 8 - Tekstslide

Dwarsprofiel: ongetemde rivier

Slide 9 - Tekstslide

Dwarsprofiel: getemde rivier

Slide 10 - Tekstslide

Soorten rivieren
  1. Gletjserrivier
  2. Regenrivier
  3. Gemengde rivier

Slide 11 - Tekstslide

Slide 12 - Video

Begrippen
  • Debiet
  • Regiem
  • Piekafvoer
  • Vertragingstijd

Slide 13 - Tekstslide

Vertragingstijd
afhankelijk van:
  1. vegetatie
  2. ondergrond
  3. invloed van de mens

Slide 14 - Tekstslide

Slide 15 - Tekstslide

De dynamische Nederlandse kust
  1. Zeestroming
  2. Getijdenstroming
  3. Opbouw
  4. Afbraak


Vloedstroom hetzelfde als zeestroom, dus hardere stroming. 
Er wordt meer zand achtergelaten dan dat er wordt meegenomen. 

Slide 16 - Tekstslide

Zachte kust:
Zand en klei

Z -> N
1. Estuariumkust
2. Duinenkust
3. Waddenkust



Harde kust:
gevormd door de mens

1. Zeewerende dijken in een duinenkust
2. Dammen; kustlijnverkorting
3. Strekdammen en pieren

Slide 17 - Tekstslide

Estuarium

Slide 18 - Tekstslide

Zeewerende dijk

Slide 19 - Tekstslide

Dammen en pieren

Slide 20 - Tekstslide

Dreiging
  1. Zeespiegelstijging
  2. Bodemdaling (kanteling + inklinken)
  3. Combinatie van 1 en 2: relatieve zeespiegelstijging
  4. Klimaatverandering: instabiel weer -> meer stormen

Slide 21 - Tekstslide

Klimaatverandering vergroot het overstromingsgevaar langs de grote rivieren. Dit komt onder andere door een grotere toestroom van gletsjerwater en doordat de jaarlijkse hoeveelheid neerslag toeneemt. Geef nog twee manieren waarop door klimaatverandering het overstromingsgevaar groter wordt.
De volgende vragen komen uit het examen 2016, eerste tijdvak

Slide 22 - Open vraag

De Zandmaas (zie de bron) heet zo omdat de bedding van de rivier uit zand bestaat. Stroomopwaarts van de Zandmaas ligt de Grindmaas, waar de bedding vooral bestaat uit grind.
Leg uit dat het grind stroomopwaarts van het zand ligt.
Je uitleg moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten.
De volgende vragen komen uit het examen 2017, tweede tijdvak

Slide 23 - Open vraag

Hoogwater in de Rijn komt vrijwel uitsluitend in de winter voor.
In de zomer komt hoogwater in de Rijn vrijwel nooit voor.
Geef twee oorzaken waardoor in de zomer vrijwel nooit hoogwater in de Rijn voorkomt.
De volgende vragen komen uit het examen 2017, eerste tijdvak

Slide 24 - Open vraag

De IJssel is een aftakking van de Rijn die water uit het stroomgebied van deze rivier afvoert.
Geef aan
− waardoor het debiet van de IJssel het hoogst is in de winter;
− waardoor het regiem van de IJssel regelmatiger is dan dat van de Maas.
De volgende vragen komen uit het examen 2016, tweede tijdvak

Slide 25 - Open vraag

Winterbed
Buitendijks
Zomerbed
Binnendijks
Uiterwaarde
Zomerdijk
winterdijk

Slide 26 - Sleepvraag

Bovenloop
Middenloop
Benedenloop
Veel diepte-erosie
Zand en klei
Transport
Sedimentatie
Keien, stenen, grind
Grind, zand en klei
Smalle rivier
Brede rivier
Breedste rivier

Slide 27 - Sleepvraag

7.2 De wateroverlast: beleid

Slide 28 - Tekstslide

Nieuwe visie beleidsmaatregelen: 

  1. klimaatverandering: onregelmatiger neerslagregiem, hoger debiet, zeespiegelstijging
  2. Maatregelen voor hele stroomgebied
  3. Ecologische diversiteit

Slide 29 - Tekstslide

Menselijk handelen
onregelmatiger regiem
grotere kans op verhoogde piekafvoer

Slide 30 - Tekstslide

Klimaatverandering
als gevolg van versterkte broeikaseffect:

  • neerslag neemt toe
  • glestjers zullen sneller smelten
  • vaker extreme weersituaties

Slide 31 - Tekstslide

Gevolg voor rivieren
  1. onregelmatiger regiem rivieren door onregelmatig neerslagregiem
  2. vaker verhoogde piekafvoer door afname waterbergend vermogen uiterwaarde
  3. moeilijkere afvoer rivieren door verhoogde zeespiegel, hogere waterstanden en verzilting

Slide 32 - Tekstslide

Ruimte voor de rivier

Slide 33 - Tekstslide

Nationaal waterbeleid
Aandacht voor: 
  • zoetwatervoorziening en waterveiligheid
  • drietrapsstrategie
  • watertoets

Slide 34 - Tekstslide

Bescherming tegen het water
Constant aanpassing nodig.

1. Kribben: stroomsnelheid, diepte en sedimentatie vertraagd

Slide 35 - Tekstslide

Beschermingsmaatregelen
2. Dijkverzwaring: sedimentatie in winterbed, rivier hoogt zichzelf op.

3. Kanaliseren van de rivier:  stuwen, rechttrekken bochten -> bevaarbaarheid

Slide 36 - Tekstslide

Beschermingsmaatregelen
5. ophogen zomerdijk: meer agrarisch gebruik uiterwaarde, verkleining overstromingsgebied

6. Verstedelijking en verstening: afname vertragingstijd, kans op piekafvoer


Slide 37 - Tekstslide

Beschermingsmaatregelen
7. Noodoverloopgebieden

Slide 38 - Tekstslide

Nieuw kustbeheer
"zacht waar het kan, hard waar het moet"

1. Vooroever en zandsuppletie
2. Dynamisch kustbeheer: ruimte voor de zee
3. harde kustverdediging
4. Tegengaan bebouwing, bolwerkvorming

Slide 39 - Tekstslide

7.3 Wateroverlast: vraagstukken op regionaal niveau

Slide 40 - Tekstslide

Slide 41 - Video

Slide 42 - Tekstslide

Fluviaal schaalniveau
  • Intergouvernementele samenwerking
  • Actieplan hoog water
  • Actieplan Rijn 2020

Slide 43 - Tekstslide

Slide 44 - Link

Slide 45 - Link