Waarneming en Regeling: Het ruggenmerg en route impulsen

Zenuwstelsel
1. Het ruggenmerg 
2. De route die impulsen afleggen (reflex en bewuste beweging)
1 / 52
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvmbo g, t, havoLeerjaar 3

In deze les zitten 52 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Zenuwstelsel
1. Het ruggenmerg 
2. De route die impulsen afleggen (reflex en bewuste beweging)

Slide 1 - Tekstslide

1. Het ruggenmerg
Inhoud les:

In deze Lessen Up vind je slides met theorie en  afbeeldingen.

Bij sommige slides vind je audio en filmpjes: handig om te luisteren en bekijken: je krijgt de stof op een andere manier binnen; zo onthoud je het beter.
Er staan vragen in: weet jij wat je moet weten voor de toets?

Slide 2 - Tekstslide

Leerdoelen
Je kunt uitleggen wat het ruggenmerg is en welke kenmerken het heeft
Je kunt uitleggen wat de witte stof en grijze stof is
Je kunt zenuwen bij het ruggenmerg benoemen/herkennen
Je kunt zenuwcellen op de juiste plek in het ruggenmerg aangeven

Slide 3 - Tekstslide

Ruggenmerg
Verbind zenuwen met de hersenen

Ligt in het wervelkanaal: Begint bij hersenstam, eindigt bij de lendenwervels

Slide 4 - Tekstslide

Ruggenmerg

Tussen twee wervels aan elke kant ontspringen zenuwen

Slide 5 - Tekstslide

Grijze en witte stof
Grijze stof: midden
Schakelcellen en cellichaam bewegingscellen

Witte stof: Zijkant
Uitlopers (isolerend laagje zorgt voor witte kleur)

Slide 6 - Tekstslide

Zenuwen in ruggenmerg

Slide 7 - Tekstslide

Zenuwcellen in ruggenmerg

Slide 8 - Tekstslide

Bewegingszenuw
schakelcel
ruggenmerg
Gevoelszenuw

Slide 9 - Sleepvraag

Hiernaast zie je een afbeelding van het ruggenmerg.
Welke zijde is de buikzijde (A of B)? Waaraan kan je dat zien?

Slide 10 - Open vraag

Waar liggen de cellichamen van de gevoelszenuwcellen?

Slide 11 - Open vraag

Aan welke kant van het ruggenmerg komen gevoelszenuwen binnen?

Slide 12 - Open vraag

Waar in de grijze stof van het ruggenmerg liggen de cellichamen van bewegingszenuwcellen?

Slide 13 - Open vraag

Waar komen impulsen die afkomstig zijn van de zintuigen aan, in het ruggenmerg, aan de rugzijde of aan de buikzijde?

Slide 14 - Open vraag

Waar verlaten impulsen het ruggenmerg, aan de rugzijde of aan de buikzijde?

Slide 15 - Open vraag

Borstwervels:
In de afbeelding zijn enkele borstwervels (beenweefsel) en een deel van het ruggenmerg (zenuwen) met zenuwen schematisch getekend.

Wat is een van de belangrijkste functies van de wervels?

Slide 16 - Open vraag

Slide 17 - Tekstslide

2. De weg die impulsen afleggen
In deze Lessen Up vind je slides met theorie en afbeeldingen.

Bij sommige slides vind je audio en filmpjes: handig om te luisteren en bekijken: je krijgt de stof op een andere manier binnen; zo onthoud je het beter.
Er staan vragen in: weet jij wat je moet weten voor de toets?

Slide 18 - Tekstslide

Leerdoelen
Je kunt:

*Uitleggen welke weg een impuls aflegt naar de hersenen toe
*Uitleggen welke weg een impuls aflegt van de hersenen vandaan
*Beschrijven langs welke weg een impuls gaat bij een bewuste reactie
*Uitleggen wat een reflex is
*Beschrijven langs welke weg een impuls gaat bij een reflex
*Voorbeelden kunnen noemen van een reflex
*Herkennen in verschillende situaties of er sprake is van een reflex of een bewuste beweging

Slide 19 - Tekstslide

Even een aantal herhalingsvragen

Slide 20 - Tekstslide

Welke drie type zenuwcellen heb je ook alweer?

Slide 21 - Open vraag

Wat is een impuls?

Slide 22 - Open vraag

Wat is een prikkel?

Slide 23 - Open vraag

Wat is de weg die een prikkel naar de hersenen toe aflegt?

Slide 24 - Open vraag

Wat is de weg die een impuls vanaf de hersenen naar een spier aflegt?

Slide 25 - Open vraag

Reageren op prikkels: soorten reacties
Gedrag is meestal een reactie op prikkels
Reacties verschillen in de manier waarop impulsen binnen het zenuwstelsel verwerkt worden

Er zijn twee soorten reacties:
* bewuste reactie
* Reflex

Slide 26 - Tekstslide

Bewuste reactie

Voorbeeld: je wordt geduwd , je kijkt en duwt terug.

De hersenen bepalen wat er gebeurt en geven een impuls af naar een spier

Slide 27 - Tekstslide

Bewuste beweging (via de hersenen)

Slide 28 - Tekstslide

Onbewuste beweging = Reflex
Beschermen je lichaam
Impuls neemt korste route; de hersenen doen NIET mee!
Eventuele pijn voel je pas ná de reflex. Dit is dan weer een bewuste beweging; de hersenen hebben pijn waargenomen!

Slide 29 - Tekstslide

Reflex
Prikkel -> impuls -> gevoelszenuwcel -> schakelzenuwcel -> bewegingszenuwcel -> Spier/klier reageert


Slide 30 - Tekstslide

Onbewuste beweging= Reflex (niet via de hersenen)

Slide 31 - Tekstslide

Slide 32 - Tekstslide

Slide 33 - Tekstslide

Voorbeelden van reflexen

Kniepeesreflex
Pupilreflex
Niesreflex
Hoestreflex
Terugtrekreflex

Slide 34 - Tekstslide

Bij een bewuste reactie bepaal je zelf hoe je reageert
A
Juist
B
Onjuist

Slide 35 - Quizvraag

Bekijk de afbeelding
Is dit een bewuste reactie
of een reflex?
A
Bewuste reactie
B
Reflex

Slide 36 - Quizvraag

Kun je een reflex tegenhouden
A
Ja
B
Nee

Slide 37 - Quizvraag

Wanneer word je je bewust van een reflex?
A
Voor je reactie
B
Na je reactie

Slide 38 - Quizvraag

Kan een terugtrek-reflex nog optreden als in de reflexboog de zenuwcellen R zijn uitgeschakeld? En als in de grote hersenen de bewegingscentra zijn uitgeschakeld?
A
Ja Ja
B
Ja Nee
C
Nee Ja
D
Nee Nee

Slide 39 - Quizvraag

Waarom hebben mensen en dieren reflexen?
A
Uit bescherming
B
Door gewoontes
C
Door aangeleerd gedrag veel te herhalen
D
Zo hoef je niet bij elke handeling na te denken

Slide 40 - Quizvraag

Hoe noemen we het samentrekken van de spieren in de iris bij een verandering in licht?
A
Pupil reflex
B
Pupil spasme
C
Het goede antwoord staat hier niet tussen
D
Pupil verwijding

Slide 41 - Quizvraag

Reflex of niet???
Reflex
Reflex
Bewust
Getraind reflex

Slide 42 - Sleepvraag

Zet in de juiste volgorde
prikkel
zintuig
impuls
zenuw
hersenen
waarneming

Slide 43 - Sleepvraag

Reflexen van je hoofd en hals lopen via...
A
Hersenstam
B
Grote hersenen
C
Kleine hersenen
D
Ruggenmerg

Slide 44 - Quizvraag

De aap heeft jeuk. Via uitlopers van zenuwcellen komen                     eerst aan in zijn                          . Daarna komen de                     aan in de             hersenen.
impulsen
ruggenmerg
impulsen
grote
kleine
prikkels
prikkels
hersenstam

Slide 45 - Sleepvraag

Zie je hier een bewuste reactie of een reflex?
A
bewuste reactie
B
reflex

Slide 46 - Quizvraag

Slide 47 - Link

Slide 48 - Video

Slide 49 - Video

Slide 50 - Tekstslide

Slide 51 - Tekstslide

Slide 52 - Tekstslide