M-H Herhalen H6 LZ tekst en beeld en uitleg H6 WS Woordenboek

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Programma

Mavo: Herhaling H6 Lezen/ Uitleg voor Havo

Uitleg H6 Woordenschat

Havo: Uitleg H6 Lezen

Mavo: Vaak staan er afbeeldingen (illustraties) bij een tekst, zoals foto’s, tekeningen, schema’s, (land)kaartjes en tabellen. Die plaatjes staan er met een bepaald doel. Welke twee doelen kunnen dit zijn?

Hoe zat dat ook alweer?

– De schrijver wil extra informatie geven, zodat de lezer de tekst beter begrijpt. Hij zet bijvoorbeeld informatie uit de tekst overzichtelijk in een schema of tabel. Of hij laat op een landkaartje zien waar de plek ligt die in de tekst genoemd wordt. Die afbeeldingen kunnen je ook helpen om snel informatie te zoeken die je nodig hebt.

– De schrijver wil de tekst aantrekkelijker maken. Hij kiest een plaatje dat bij de tekst past en dat de aandacht van de lezer trekt.

Extra uitleg voor Havo

Vaak staan er illustraties bij een tekst, zoals foto’s, tekeningen, schema’s, (land)kaartjes en tabellen. De schrijver kan met een illustratie verschillende doelen hebben. Hij wil:

• de tekst verfraaien. Hij kiest een illustratie die bij de tekst past.

• de aandacht trekken. Hij kiest voor een opvallende afbeelding bij de tekst.

• informatie uit de tekst verduidelijken. Hij zet bijvoorbeeld informatie uit de tekst overzichtelijk in een schema of tabel.

• informatie uit de tekst aanvullen. Hij laat bijvoorbeeld op een kaartje zien waar de plek ligt die in de tekst genoemd wordt.

Havo

Aan het werk. Bekijk in Magister wat je doen moet. De opdrachten staan klaar in de planning. 

Mavo

Uitleg H6 Woordenschat: Zoeken in een woordenboek

H6 Woordenschat

Onbekende woorden: de betekenis zoeken in het woordenboek

Als je een onbekend woord niet kunt vinden in een tekst, kun je het opzoeken in het woordenboek. Je kunt de betekenis ook online opzoeken op www.vandale.nl

Let bij het opzoeken in een woordenboek op de volgende dingen:

1 In het woordenboek staan bij een woord vaker meerdere betekenissen. Je moet dan de betekenis kiezen die het best in de tekst past. 

De pad liep over de weg.

1pad (het; o; meervoud: paden; verkleinwoord: paadje)  

1 smalle weg: op pad zijn op weg; platgetreden paden methoden, vormen enz. die al (te) lang toegepast zijn 

2pad (de; v(m); meervoud: padden; verkleinwoord: padje)  

1 tot de amfibieën behorend dier: (België) een pad in iemands korf zetten iem. tegenwerken

Niet alle vormen van een woord staan in het woordenboek. Zoek bij: 

• het hele werkwoord (varieert zoek je bij variëren; geselecteerde bij selecteren)
• het enkelvoud van het woord (kwaliteiten bij kwaliteit; archieven bij archief)
• de korte vorm van het woord (creatieve bij creatief; experimentje bij experiment)
• een deel van de samenstelling (overheidsjargon bij overheid en jargon)

De betekenis van het figuurlijk taalgebruik staat ook in het woordenboek. Zoek de betekenis van een uitdrukking bij het eerste belangrijke woord. Bijvoorbeeld:

geen vlieg kwaad doen --> je zoekt in het woordenboek bij vlieg

Bij welk woord in het woordenboek zoek je 'gezocht'?

Bij welk woord in het woordenboek zoek je 'leraren'?

Bij welk woord in het woordenboek zoek je 'knappe'?

Bij welk woord in het woordenboek zoek je 'fietsenbel'?

Aan het werk

1 Kijk in Magister wat je deze les moet doen.

2 Ben je klaar? Dan ga je lezen in je leesboek

3 Succes!