Voortplanting dieren

• Wereldoriëntatie
• Basisschool
• Groep 6-8

Voortplanting

Voortplanting bij dieren

Doelen van de les

Je kunt de verschillen, de voor- en nadelen benoemen tussen geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting bij dieren

Wat is voortplanting?

-het maken van nakomelingen-

Alles wat leeft kan zich voortplanten, dus mensen, dieren en planten. Zo ontstaat er steeds nieuw leven.

De voortplanting zorgt ervoor dat mensen en dieren niet uitsterven.

Wij gaan kijken naar de manieren van voortplanting bij dieren

2 soorten

Geslachtelijke voortplanting

• Hiervoor zijn een mannetje en een vrouwtje nodig

Ongeslachtelijke voortplanting

• Dan maakt het diertje een soort kloon van zichzelf

Geslachtelijke voortplanting

Eigenschappen moeder in ei

Eigenschappen vader in zaadje

Samenkomen = bevruchting

Nakomeling is uniek, met kenmerken van beide ouders.

Goed voor diversiteit en overlevings-kansen.

zaadje en eicel

bevruchting

levendbarend (vanaf 2:28)

eieren komen uit (vanaf 1:02)

Wat is levendbarend?

soms gaat het anders...

De bevruchting gebeurt niet altijd met lijf-op-lijf contact. Er zijn een aantal uitzonderingen waarbij de eitjes buiten het lijf bevrucht worden, zoals bij bepaalde vissen.

Soms zijn dieren zowel mannelijk als vrouwelijk, zoals bij regenwormen.

En in 1 uitzondering is het mannetje zwanger!

Zwangere vrouwtjes vissen leggen eitjes (schieten kuit)

Mannentjes vissen zwemmen langs de eitjes en laten een wolkje zaad los. 

Uitwendige bevruchting

De regenworm is zowel mannelijk als vrouwelijk, bij paring bevruchten ze elkaar

De bevruchte eitjes komen terecht in de slijmerige ring die hij afstoot.  

Zeepaardjes

Na een uitgebreide paringsdans legt het vrouwtje haar eitjes in de buidel van het mannetje.

Daar bevrucht het mannetje de eitjes en vervolgens broedt hij de eitjes in zijn buidel uit.

Wanneer ze geboren worden, spuiten ze er met grote aantallen uit.

Welke termen gaan over zeepaardjes?
(2 kiezen!)

1. geslachtelijke voortplanting
2. ongeslachtelijke voortplanting
3. levendbarend
4. eierleggend

Ongeslachtelijke voortplanting

Bacteriën splitsen zich in 2-en

- maken dus een kloon 

Maar ook andere dieren kunnen dit klonen, veelal kleine ongewervelde dieren zoals bijen, wespen, mieren en bladluizen

Een zeester kan zich splitsen en daarna groeit de rest er weer aan.

Bij koningscobra's komt er zowel geslachtelijk als ongeslachtelijke voortplanting voor. Hij/zij kan dus een exacte kopie van zichzelf maken.

Honingbijen

Een bijzondere vorm van voortplanting.

Geslachtelijk: De werksters

Ongeslachtelijk: De darren

Speciale voeding: koningin

Welk dier maakt bij ongeslachtelijke voortplanting GEEN exacte kopie van zichzelf?

1. Zeester
2. Bladluis
3. Cobra
4. Honingbij

Goede en slechte ouders

Dieren krijgen jongen, maar zorgen er niet op dezelfde manier voor.

Ieder dierssoort doet dit op zijn eigen manier.

Sommige dieren staan snel op eigen benen. Anderen blijven lang bij hun ouders.

Koolmezen maken samen een nestje. Vrouwtje broedt, mannetje zorgt voor beide. Eieren komen na 10 dagen uit. Ouders zorgen samen voor jongen en houden nest schoon.

Moeder poes zorgt voor de jongen. Geeft ze te drinken, houdt ze warm en schoon. Beschermt ze. Dit noem je broedzorg.

Nestblijvers

Kikkervisjes moeten zichzelf redden. Hun ouders noem je Nestvlieders: ze verlaten het nest. 

Zeeschildpadden leggen hun eieren in het zand en gaan daarna terug naar zee. Als de eieren uitkomen, kruipen de kleine zeeschildpadjes richting zee.

De haas heeft een draagtijd van 45 dagen, ze worden geboren in het gras en zijn bij de geboorte helemaal af. Nestvlieders, snel voor zichzelf zorgen.

Konijnen hebben 30 dagen draagtijd, nestblijvers, niet af bij geboorte. veel zorg nodig van ouders. Nest is een holletje onder de grond.

Wat is een groot verschil tussen de baby's van nestblijvers en nestvlieders?

1. Nestblijvers zijn met veel meer tegelijk
2. Nestblijvers leven altijd in grote groepen tegelijk
3. Nestblijvers zijn nog niet 'klaar' en hebben veel hulp nodig
4. Nestblijvers kunnen meteen zelf lopen en eten

Hoe noem je de zorg van de jongen van een poes?

1. nestvlieders
2. nestblijvers
3. zelfredders
4. broedzorg

Wat zie je hier?

1. een eicel en een zaadje
2. een kikkervisje
3. een opkomend plantje

Wat gebeurt hier?

1. een zwemmend kikkervisje
2. een bevruchting
3. een cirkel om de maan
4. een worm in een perzik

De eigenschappen van een poes zitten in een ......

1. doperwt
2. zaadje
3. eicel
4. antwoord b en c

Wanneer wordt een schilpad geboren?

1. Als hij uit een ei komt.
2. Als hij zwemt in de zee.
3. Als moederschildpad een ei legt.
4. Alle antwoorden zijn goed.

Welke dieren zijn nestblijvers?

1. paard, konijn en schildpad
2. muis, kangoeroe en konijn
3. kikkers, kangeroe en konijn
4. muis, kangoeroe, paard en haas

Welke dieren zijn nestvlieders?

1. paard en haas
2. konijn en paard
3. koe en konijn
4. kangoeroe en konijn

De draagtijd van een olifant is langer dan die van een muis. Wat wordt er bedoeld met draagtijd?

1. De tijd voor de bevruchting.
2. De tijd dat een jong in een nest blijft.
3. De tijd tussen de bevruchting en geboorte.
4. De tijd dat de moeder voor het jong zorgt.

Waar of niet waar?
Alle vrouwtjes dieren zorgen na de geboorte voor hun jongen.

1. waar
2. niet waar

Maak de zin af:

Tijdens geslachtelijke voortplanting worden ...................... van ouders overgegeven aan het kind.

1. De goede eigenschappen
2. De goede en slechte eigenschappen
3. De slechte eigenschappen

Wat is een nadeel van ongeslachtelijke voortplanting:

1. Alle nakomelingen hebben dezelfde eigenschappen
2. Er zijn twee ouders voor nodig.

Wat is het verschil tussen geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting?

Wat heb je geleerd?

Afsluitende opdracht

Bedenk 2 vragen en zet deze in jouw vragendocument.