PV-WWG-OND-LV

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Grammatica

De  persoonsvorm (PV)

Het werkwoordelijk gezegde (WWG)

Het onderwerp (OND)

Het lijdend voorwerp (LV)

Het meewerkend voorwerp (MV)

De bijwoordelijke bepaling (BWP)

Wederkerend en wederkerig voornaamwoord 

Planning:

• Uitleg
• Zelf aan de slag met zinsontleding

Persoonsvorm - PV

De persoonsvorm vind je door de zin in een andere tijd te zetten.

TT = tegenwoordige tijd (nu, in de toekomst)

VT = verleden tijd (gister, vorig jaar)

Het kind speelt buiten. / Het kind speelde buiten.

Persoonsvorm (PV)

 Werkwoordelijk gezegde

• Het werkwoordelijk gezegde = alle werkwoorden in de zin.
  
• De persoonsvorm is onderdeel van het werkwoordelijk gezegde.
  
• Het werkwoordelijk gezegde zegt wat het onderwerp ‘doet’ of ‘overkomt’.
• Let op: het woordje te voor een heel werkwoord hoort ook bij het werkwoordelijk gezegde! Ik heb veel te doen. werkwoordelijk gezegde: heb te doen.
• Soms kan de persoonsvorm van een werkwoord gesplitst in de zin voorkomen.
  

Ruimt op komt van het hele werkwoord opruimen. Ruimt en op horen bij elkaar en vormen samen één zinsdeel.

Werkwoordelijk gezegde (wwg)

Wat is het WWG in de volgende zin:

We gaan de zinnen nu controleren.

1. we
2. gaan controleren
3. de zinnen
4. gaan

Onderwerp - OND

Stap 1: Zoek de persoonsvorm

Stap 2: Staan er nog meer werkwoorden in de zin?

Stap 3: Wie/wat + wwg = het onderwerp

Onderwerp (OND)

Wat is het OND in de volgende zin:

Vandaag beginnen we met wiskunde.

1. vandaag
2. beginnen
3. we

Hoe vind je het OND in een zin?

1. maak de zin vragend
2. wie of wat + PV
3. wie of wat + wwg

Lijdend voorwerp - LV

Stap 1: Zoek de persoonsvorm.

Stap 2: Staan er nog meer werkwoorden in de zin?

Stap 3: Wat is het onderwerp van de zin?

Stap 4: Wie/wat + onderwerp + wwg + = het lijdend voorwerp

Lijdend voorwerp (LV)

Wat is het LV in de volgende zin:

Gisteren hebben we het hele boek uitgelezen.

1. gisteren
2. het hele boek
3. het boek
4. we

Meewerkend voorwerp

In zinnen met een lijdend voorwerp kan ook een meewerkend voorwerp staan.

Het meewerkend voorwerp geeft aan aan of voor wie iets is. 

Meewerkend voorwerp (MV)

Meewerkend voorwerp

Een meewerkend voorwerp is iemand die meewerkt met het onderwerp. Het meewerkend voorwerp ontvangt iets.

Leon geeft een cadeau aan Emma.

Let op! Niet iedere zin heeft een meewerkend voorwerp.

Meewerkend voorwerp (MV)

Meewerkend voorwerp met 'aan'

Een meewerkend voorwerp kan beginnen met 'aan' of 'voor', maar dat hoeft niet altijd. 

Als 'aan' of 'voor' niet aan het meewerkend voorwerp voorafgaat, kan je het 'erbij denken' / het toegevoegen.

Meewerkend voorwerp (MV)

Is dit een meewerkend voorwerp?

'We willen een cadeaubon kopen voor de trainer.'

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp

Is dit een meewerkend voorwerp?

'Heeft de docent jou een voldoende gegeven?'

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp

Geeft antwoord op de vraag:

Wanneer/Waar/Hoeveel/Hoe/Waarom/Waarheen/

Waardoor/Waarmee

We kijken verdere uitleg via een instructievideo.

De bijwoordelijke bepaling (BWP)

Wederkerend voornaamwoord

Een wederkerend voornaamwoord is een werkwoord waar 'zich'voor het hele werkwoord staat. Voorbeelden zijn: zich ergeren/zich vergissen/zich verloven.

We kijken verdere uitleg via een instructievideo.

Wederkerend voornaamwoord (wkvnw)

Zelf aan de slag

Maak de opdrachten die zelfstandig in stilte.

We kijken de gemaakte opdrachten daarna klassikaal na.