A2/H2: Samengestelde zinnen: hoofd- en bijzin.

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2,3

Introductie

Les over zinnen en zinsstructuur.

Grammatica 

Grammatica zinsdelen: 

Samengestelde zinnen; hoofd- en bijzinnen

Grammatica woordsoorten: 

Voegwoorden

Voorkennis

- Wat is een enkelvoudige zin?

- Wat is een samengestelde zin? 

- Wat is het verschil tussen een hoofd- en een bijzin?

- Wat zijn voegwoorden?

Enkelvoudige zin

• Zin met één persoonsvorm
  

Samengestelde zin

• Zin met twee of meer persoonsvormen
  

Voorbeeld enkelvoudige zin

• Het wordt slecht weer vandaag.
  
  
• Ik ga vandaag naar de Action.
  
  
• Hij kijkt veel naar Star Wars.
  

Voorbeeld samengestelde zin

• Het wordt vandaag mooi weer en we gaan lekker naar het strand. 
  
  
• Hij kijkt veel naar Star Wars en schrijft daar over op zijn website.
  

Samengestelde zin

• Bestaat uit twee of meer zinnen.
• Kunnen nevengeschikte zinnen zijn, of ondergeschikte zinnen.
  

Nevenschikking

- Zinnen kunnen los van elkaar voorkomen.

- Je zou in principe tussen alle zinnen een punt kunnen zetten.

Onderschikking

- De zinnen kunnen niet los van elkaar voorkomen.

- De zinnen zijn afhankelijk van elkaar.

Voegwoorden

• Voegwoorden zijn een soort cement.
  
• Je kunt met voegwoorden zinnen aan elkaar plakken.

Voegwoorden

1. Joris loopt altijd naar school, terwijl hij een elektrische fiets in de schuur heeft staan.

2. Omdat Joris slechts 5 minuten hoeft te lopen, heeft hij zijn fiets niet nodig.

3. Joris vindt lopen leuk en Joris houdt niet van fietsen.

Nevenschikkende voegwoorden (2 hoofdzinnen)

• en
• maar
• want 
• of*
• dus

Onderschikkende voegwoorden (hoofdzin/bijzin)

• aangezien
• als
• dat
• doordat
• terwijl
• toen
  
• omdat

Oefenen

Opdracht: Benoem de zin (hoofdzin/bijzin) + onderstreep de voegwoorden en zet erboven of ze onderschikkend of nevenschikkend zijn. 

1. Janneke moest vanmorgen naar het ziekenhuis, omdat ze plotseling was uitgegleden op de trap.

2. Aangezien Joppe een mooi cijfer had gehaald voor Nederlands, maakte hij zich minder zorgen over zijn aankomende rapport.

3. Diek heeft het hele weekend lekker buiten in de sneeuw gespeeld, maar daarna was hij de sneeuw wel een beetje zat.

Opdracht: Benoem de zin (hoofdzin/bijzin) + onderstreep de voegwoorden en zet erboven of ze onderschikkend of nevenschikkend zijn. 

1. Janneke moest vanmorgen naar het ziekenhuis, omdat ze plotseling was

 uitgegleden op de trap.

2. Aangezien Joppe een mooi cijfer had gehaald voor Nederlands, maakte hij

 zich minder zorgen over zijn aankomende rapport.

3. Diek heeft het hele weekend lekker buiten in de sneeuw gespeeld, maar

 daarna was hij de sneeuw wel een beetje zat.

1. hoofdzin - bijzin. VW = omdat = onderschikkend

2. 

Oefenen

Zet verbindingslijntjes + onderstreep en benoem voegwoord.

Aan de slag

Ga verder met het huiswerk van de vorige keer (H4 grammatica zinsdelen - opd. 1 t/m 4)

Klaar?

Maak opd. 1 t/m 3 van
 H4 grammatica woordsoorten - voegwoorden (blz. 126-127)

Aan de slag

Grammatica H5: voegwoorden

Maak opd. 1 + 2 (blz. 158)

Klaar?

- Leren voor de toets.

- Oefenen op www.cambiumned.nl

- Lezen uit je leesboek