bipolaire stoornissen, depressie en borderliner

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

Begrijpen van bipolaire stoornissen, depressie en borderliner

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je de symptomen van bipolaire stoornissen, depressie en borderliner identificeren en de meest voorgeschreven medicijnen begrijpen.

Introduceer de leerdoelen van deze les.

Wat weet je al over bipolaire stoornissen, depressie en borderliner?

Depressie, bipolaire stoornis en bordeline

Depressie

Depressie is een aandoening die een persoon kan maken om zich verdrietig, hopeloos en moedeloos te voelen. Het kan ook fysieke symptomen veroorzaken, zoals veranderingen in eetlust en slaappatronen.

Beschrijf de symptomen van depressie en laat enkele afbeeldingen zien die de stemmingen van een persoon illustreren.

Oorzaken van een depressie

• Erfelijkheid
  
• Jeugdtrauma’s, sociale omstandigheden
  
• Chronische ziekten
  
• Bijwerking medicijnen
• Vrouwen 2x zoveel kans
  
  
• Bij ouderen: vaak niet herkend

Anti-depressiva

• Bij depressie: serotonine ↓ hersenen
  
• Bijv. Prozac, Seroxat
  
• Werkt pas na (enkele) weken
  

 door de balans van chemicaliën in de hersenen te herstellen.

Veel antidepressiva werken door de heropname van serotonine te blokkeren, waardoor er meer serotonine in de hersenen aanwezig blijft en de stemming verbetert.

0

Bipolaire stoornis

Een bipolaire stoornis is een aandoening die een persoon in staat stelt om extreme stemmingen te ervaren, van manie tot depressie.

Beschrijf de symptomen van bipolaire stoornis en laat enkele afbeeldingen zien die de stemmingen van een persoon illustreren.

Bipolaire stoornis

• Manische en depressieve perioden
• Manie = ontremd

Behandeling bipolaire stoornis

• Lithium nauwkeurig doseren
  
• Strakke structuur
  
• Prikkels doseren
  

Stemmingsstabilisatoren

Stemmingsstabilisatoren worden vaak voorgeschreven voor bipolaire stoornissen omdat ze helpen om de extreme stemmingswisselingen te beheersen. Ze kunnen bijwerkingen hebben, zoals gewichtstoename en slaperigheid.

Beschrijf hoe stemmingsstabilisatoren werken en de mogelijke bijwerkingen die ze kunnen hebben.

Voorbeelden van medicijnen

Voorbeelden van veel voorgeschreven medicijnen zijn Prozac (fluoxetine), Lithium en Zyprexa (olanzapine).

Beschrijf enkele van de meest voorgeschreven medicijnen voor bipolaire stoornissen, depressie en borderline persoonlijkheidsstoornis.

Borderline persoonlijkheidsstoornis

Borderline persoonlijkheidsstoornis is een aandoening die wordt gekenmerkt door intense emoties en impulsief gedrag. Mensen met deze aandoening hebben vaak moeite om relaties te onderhouden en hebben een laag zelfbeeld.

Beschrijf de symptomen van borderline persoonlijkheidsstoornis en laat enkele afbeeldingen zien die de stemmingen van een persoon illustreren.

Symptomen bordeline

• Impulsiviteit
• Stemmingswisselingen
• Zwart-wit denken
• Extreme verlatingsangst
• Zelfbeschadiging
• Identiteitsproblemen
• Dissociatieve verschijnselen
• Psychotische verschijnselen

Hoe omgaan met bordeline?

- Praat zoveel mogelijk in de IK vorm

- Gebruik korte zinnen, dit maakt de boodschap helder

- Luister aandachtig

- Stel grenzen

- Toon respect

- Bespreek wat je moeilijk vindt en wees eerlijk en duidelijk

Oorzaak Bordeline

- Biologische, psychische en sociale factoren

- Borderline komt in je familie voor

- In je jeugd ingrijpenede ervaringen hebt meegemaakt en of je onveilig hebt gevoeld

- Mishandeling, seksueel misbruik of scheiding van je ouders

Antipsychotica

Antipsychotica worden vaak voorgeschreven voor mensen met borderline persoonlijkheidsstoornis omdat ze kunnen helpen bij het verminderen van impulsief gedrag. 

Ze kunnen bijwerkingen hebben, zoals slaperigheid en gewichtstoename.

Beschrijf hoe antipsychotica werken en de mogelijke bijwerkingen die ze kunnen hebben.

Gevolgen van onbehandelde symptomen

Onbehandelde symptomen van bipolaire stoornissen, depressie en borderline persoonlijkheidsstoornis kunnen leiden tot ernstige gevolgen, waaronder zelfmoordpogingen en zelfbeschadiging.

Beschrijf de mogelijke gevolgen van onbehandelde symptomen van bipolaire stoornissen, depressie en borderline persoonlijkheidsstoornis.

behandelingen

 behandelingen naast medicatie voor deze aandoeningen, zoals therapie en veranderingen in levensstijl. 

Beschrijf enkele alternatieve behandelingen voor bipolaire stoornissen, depressie en borderline persoonlijkheidsstoornis. Bespreek waarom het belangrijk is om met een arts te praten over de beste behandelingsopties.

Conclusie

Het begrijpen van bipolaire stoornissen, depressie en borderline persoonlijkheidsstoornis is belangrijk voor het zoeken naar de juiste behandeling. Medicatie kan een effectieve behandelingsoptie zijn, maar het is belangrijk om de risico's en waarschuwingen te kennen voordat je begint met het nemen ervan.

Vat de belangrijkste punten van de les samen en leg uit waarom het begrijpen van deze aandoeningen belangrijk is voor het vinden van de juiste behandeling.

Quiz

Test je kennis over bipolaire stoornissen, depressie en borderline persoonlijkheidsstoornis met deze quiz.

Maak een korte quiz om de kennis van studenten over de stof te testen.

Een kernsymptoom van depressie is:

1. Sombere stemming, meerdere dagen per week
2. Sombere stemming grootste deel van de dag
3. Slapeloosheid of overmatig slapen
4. Terugkerende gedachtes aan de dood

De diagnose depressie wordt gesteld als er sprake is van symptomen, waarvan minimaal 1 kernsymptoom, gedurende ten minste 2 weken achter elkaar.

1. Juist
2. Onjuist

In 60% van de gevallen is een depressie na 6 maanden voorbij.

1. Juist
2. Onjuist

Noem een niet-medicamenteuze behandeloptie bij depressie

Bij een bipolaire stoornis is er sprake van afwisselend:

1. schizofrenie en depressie
2. depressie en manie
3. manie en schizofrenie

Noem minimaal twee symptomen van een manische episode

Wat kan iemand met een bipolaire stoornis helpen?

1. Vaste dagindeling
2. Medicatie
3. Aanleren contra-gedrag
4. Antwoord A, B en C zijn goed

Hoeveel groter is de kans op een bipolaire stoornis als je een familielid hebt met een bipolaire stoornis?

1. 10x
2. 2x
3. 6x
4. Er is geen verhoogde kans

Wat is geen oorzaak van een bipolaire stoornis?

1. Erfelijkheid
2. Verslavende middelen
3. Veel stress
4. Opvoeding

Een bipolaire stoornis wordt gekenmerkt door ......

1. Veelvuldig liegen en bedriegen
2. Sterke stemmingswisselingen
3. Een zeer diepe depressie
4. Ongegronde hevige angsten

Wat helpt bij een bipolaire stoornis?

1. Veel met vrienden afspreken
2. een vast dagritme aanhouden
3. Je door je gevoel laten leiden
4. ik weet het niet

Bij combineren van lithium met een NSAID is er sprake van een interactie. Wat gebeurt er met de hoeveelheid lithium in het bloed?

1. Gaat omhoog
2. Gaat omlaag
3. Blijft hetzelfde

Mw. Hupkes gebruikt lithium. Het is warm. Mw. zweet veel en is trillerig. Wat adviseer je?

1. Minder drinken, want lithiumspiegel is te laag
2. Meer drinken en zout nemen, zoals bouillon

Drink voldoende water en blijf gehydrateerd, omdat uitdroging de lithiumspiegel kan verhogen.

Een lithiumspiegel is een meting van de hoeveelheid lithium in het bloed.

De lithiumspiegel kan worden beïnvloed door verschillende factoren, zoals de dosis, nierfunctie, uitdroging, de hoeveelheid zout in uw dieet en interacties met andere medicijnen. Een te hoge lithiumspiegel kan leiden tot toxiciteit, terwijl een te lage lithiumspiegel de medicatie minder effectief kan maken. 

Wat betekent 'cumulatie'?

1. stapeling, er komt langzaam steeds meer geneesmiddel in het bloed
2. snelle opbouw van dosering geneesmiddel
3. langzaam, na verloop van tijd optredende vergiftiging
4. plotselinge onstane snel verlopende vergiftiging

De omschrijving 'zintuigelijke waarneming zonder zintuigelijke prikkel' hoort bij:

1. waan
2. hallucinatie
3. schizofrenie
4. tardieve dyskinesie

Noem de drie positieve symptomen van schizofrenie

Welke bijwerkingen komen vooral veel voor bij klassieke antipsychotica?

1. Gewichtstoename
2. tremoren Vertraagde bewegingen Verminderde bewegingen
3. Sufheid, slaperigheid

hoelang kan je bordeline hebben

1. kan jaren lang duren
2. levenslang
3. max 5 jaar

Iemand met Bordeline kan aan automutilatie doen:

1. Waar
2. Niet waar

Wat zijn kenmerken van een bordeline persoonlijkheidsstoornis? Noem er drie.

1. excentriek gedrag
2. verlatingsangst
3. instabiele relaties
4. zwart-wit denken

Hoe ontstaan een bordeline persoonlijkheidsstoornis?

1. combinatie sociale situatie en woonplaats
2. onbekend
3. combinatie erfelijkheid en jeugdtrauma
4. combinatie gezinssituatie en aanpassingsgedrag

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.