Zo getrouw mogelijke weergave van de werkelijkheid (realisme-effect).
Eigentijdse werkelijkheid, aandacht voor personages uit alle lagen van de bevolking.
(Filosofische) aanname werkelijkheid en waarheid waarneembaar --> moderne wetenschap.
De teksten over sociale mobiliteit en (in)stabiliteit.
De realistische roman ontwikkelde door van nog belerend (Renaissance) naar objectief en naturalistisch.
Slide 4 - Tekstslide
Naturalisme (Zola)
reactie op en onderdeel van Romantiek
determinerende omstandigheden (de vrije wil van de mens wordt aan banden gelegd erfelijkheidsfactoren en sociaal milieu)
temperamentleer
geen moralistische verteller/ ruimte- en tijdsbepalingen zijn concreet, levensecht en realistisch
Slide 5 - Tekstslide
1880-1940
Slide 6 - Tekstslide
De cultuurbeweging die tijdens WO-I tot ontwikkeling kwam wordt het modernisme genoemd.
- talrijke stromingen - radicaal nieuwe kunst - bloeide vooral tijdens de roaring twenties
4
Slide 7 - Tekstslide
19e eeuwse beeldende kunst
- realistisch / impressionistisch - Gaf de werkelijkheid zo goed mogelijk weer - toegankelijk
vroeg 20e eeuwse beeldende kunst
- Beeldende kunst moest gevoelens uitdrukken ten koste van de werkelijkheid - d.m.v. kleuren, vormen of afbeeldingen. - verwijst naar zichzelf - lastig te begrijpen (werd verboden door vele dictatoriale bewinden)
- Expressionisme staat tegenover het impressionisme - Uitdrukken van een gevoel d.m.v. het weergeven van beelden.
Poésie pure: gedichten waarin het niet gaat om het weergeven van concrete inhoud, maar waarin een sfeer, een beeld wordt opgeroepen. - Leidt soms tot absurdisme (Kafka)
2
Slide 10 - Tekstslide
Impressionisme
Wel rijm, metrum en regelmatige strofebouw
Normale zinnen
Veel bnw
Onderwerpen en beeldspraak vaak ontleend uit de natuur
Traditionele poëzie
Expressionisme
Geen of minder rijm, metrum, regelmatige strofebouw
Onvolledige, niet grammaticale zinnen
Emotie / gevoel wordt direct geuit d.m.v. ongewone woordcombinaties (violette schemer)
Onderwerpen en beeldspraak vaak ontleend uit het stadsleven
Vrije vers
3
Slide 11 - Tekstslide
H. Marsman (1899-1940)
'Groots en meeslepend wil ik leven' --> vitalisme
Verafschuwde Hollandse bekrompenheid en verheerlijkte de hartstochtelijk levende, wilskrachtige persoonlijkheid.