9.1 Startles 5V 2122

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 9.1: Hart en bloedsomloop

Doel 9.1

Je leert hoe het bloed door het lichaam stroomt

Je leert de namen van de verschillende bloedvaten

Functie bloedvatenstelsel

Een eencellig organisme kan vrij eenvoudig voedsel uit de omgeving opnemen en afvalstoffen weer afgeven. Voor het verbranden van die voedingsstoffen is zuurstof nodig. Ook dit kan makkelijk uit de omgeving worden opgenomen (door het celmembraan). De CO2 die ontstaat kan ook makkelijk weer naar buiten. Bij meercellige organismen heb je de bloedsomloop nodig om de benodigde stoffen naar alle cellen te brengen vanaf de bron, of om stoffen weer te brengen naar de plek waar het het lichaam kan verlaten.

Functie bloedvatenstelsel

Transport:

• Zuurstof (O₂) van longen naar alle lichaamscellen
• CO₂ van alle lichaamscellen naar de longen
• Voedingsstoffen van darmen naar alle lichaamscellen
• Afvalstoffen van alle lichaamscellen naar uitscheidende organen
• Regulerende stoffen naar het doelorgaan

Functie bloedvatenstelsel

Bescherming:

Bloed bevat gespecialiseerde cellen die infecties onschadelijk kunnen maken (H21 Afweer)

Bloedvaten

Naamgeving van het orgaan waar het bloedvat naartoe (slagader)/ vanaf stroomt (ader).

Behalve: Aorta, onderste en bovenste holle ader, poortader, krans(slag)ader, hals(slag)ader

Hoeveel aanvoerende bloedvaten heeft de lever en hoeveel afvoerende?

1. 1 aanvoerend, 1 afvoerend
2. 1 aanvoerend, 2 afvoerend
3. 2 aanvoerend, 1 afvoerend
4. 2 aanvoerend, 2 afvoerend

Bloedvaten - namen

Zuurstofrijk/ zuurstofarm

Voedingsstoffenrijk/ -arm

In de organen zitten haarvaten - daar alleen vindt de stoffenuitwisseling plaats.

In tweetallen

Een suikermolecuul komt in je darmen in het bloed en wordt in je nieren verbruikt. Noem alle bloedvaten en onderdelen van het hart die het molecuul passeert. Schrijf op in een lijst onder elkaar, maak gebruik van BINAS tabel 84A.

Bij nakijken: 1 pt voor elk juist onderdeel, -1p voor elke fout. 

Antwoord

(haarvaten in de darmen) - poortader - haarvaten in de lever - leverader - onderste holle ader - rechterboezem - rechterkamer - longslagader - haarvaten in de longen - longader - linkerboezem - linkerkamer - aorta - nierslagader - (nierhaarvaten).

Mens

Gesloten, dubbele bloedsomloop.

Dubbele bloedsomloop

Kleine bloedsomloop:

zuurstof halen/ CO2 brengen

Hart - longen - hart

Grote bloedsomloop:

zuurstof brengen/ CO2 halen

Hart - organen - hart

Doel 9.1

Je hebt geleerd hoe het bloed door het lichaam stroomt

Je hebt de namen van de verschillende bloedvaten geleerd

Begrippen 9.1

open bloedsomloop, gesloten blodesomloop, enkelvoudige bloedsomloop, dubbele bloedsomloop, kleine bloedsomloop, grote bloedsomloop, slagaders, aders, aorta, kransslagader, haarvaten

Huiswerk

In de online methode.

Kies een leerweg (default B).

9.1: 3, 4, 5