Overtuigende teksten lezen > Schiermonnikoog

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2,3

Overtuigende teksten lezen

Schiermonnikoog

stap 30

Na deze les:

* Herken je overtuigende teksten.
* Kun je feiten en meningen onderscheiden.

* Kun je een tegenargument in een tekstdeel herkennen.
* Ken je het verschil tussen objectieve en subjectieve teksten.

Overtuigende teksten

In een overtuigende tekst, of betoog, laat de schrijver duidelijk weten wat zijn mening is. Hij vertelt wat hij van het onderwerp vindt en hoopt dat jij het met zijn mening eens bent.

Voorbeelden van overtuigende teksten: beoordeling, ingezonden brief, folder, artikel in een krant of tijdschrift.

Feiten en meningen

Als je een overtuigende tekst leest, moet je goed letten op het verschil tussen feiten en meningen.

Feit
- Controleerbaar.

- Iets dat waar is.

- Je kunt opzoeken of controleren of het echt zo is.

Mening
- Persoonlijk.

- Iets waar je het wel of niet mee eens bent.

- Je kunt erover nadenken wat je er zelf van vindt.

Sleep het feit of de mening naar het juiste vakje

Feit

Mening

Het is in ons lokaal nu 19 graden Celsius.

Ik vind het hier lekker warm.

Het is hier ijskoud!

Ik heb gewoon kippenvel!

De teksten die bij de vragen in deze les horen, vind je in de drive in het mapje van jouw Waddeneiland.

Kijk bij week 1.

Lees "Konijn met brief achtergelaten in tuin Krimpen" grondig.
Schrijf de hoofdzaak van alinea 2 op.

De hoofdzaak is het belangrijkste uit een alinea.
Deze vind je in de kernzin van de alinea.

Schrijf de bijzaken van alinea 2 op.

Is de eerste zin van alinea 3 de kernzin?
Licht je antwoord toe.

Schrijf in je eigen woorden op wat iemand doet als hij iets dumpt.

Wat was voor de "dumper" waarschijnlijk de reden het konijntje te dumpen?

"Waarom iemand zo'n beestje dan gewoon ergens dumpt in plaats van bij een opvang af te geven?"
Uit hoeveel delen bestaat het antwoord op deze vraag? Leg uit hoe je aan je antwoord komt.

Schrijf de hoofdgedachte van de tekst op.

Wat is de functie van de titel?

Vind je het een passende titel? Leg je antwoord uit.

Objectieve en subjectieve teksten

Je hebt nu geleerd dat een tekst feiten of meningen kan bevatten.

Een tekst is objectief of subjectief.

Objectieve tekst	Subjectieve tekst
feiten	mening van de schrijver
informerende, uiteenzettende teksten	aansporende, activerende teksten

Argumenten

Een mening is wat iemand van iets of iemand vindt. Om zijn mening goed duidelijk te maken en lezers over te halen of te overtuigen, gebruikt een schrijver argumenten. Dat zijn redenen waarom je iets vindt.

Voorbeeld: Tijdens de schooltijden moeten mobiele telefoons in de kluisjes worden opgeborgen (mening), want te veel leerlingen kunnen zich niet concentreren met hun mobiele telefoon in de buurt (argument).

Tegenargumenten

Als iemand het niet eens is met het argument, kan hij een tegenargument gebruiken.

Voorbeeld: Het opbergen van mobiele telefoons in kluisjes vind ik geen goede oplossing (mening), want leerlingen moeten zelf de verantwoordelijkheid nemen (tegenargument).

Meningen in teksten

Meningen kunnen op verschillende manieren in teksten zijn verwerkt.

1. De schrijver brengt zijn eigen mening naar voren.
2. De schrijver geeft niet zijn eigen mening, maar beschrijft wel de mening(en) van anderen.
3. De schrijver beschrijft de mening(en) van anderen en voegt daar zijn eigen mening aan toe; hij reageert op de mening(en) van anderen.

Let op!
Alleen als de eigen mening van de schrijver in de tekst staat, is de tekst subjectief.

Lees "Nooit meer rollen" grondig.
Wat is de kernzin van de tweede alinea?

Schrijf de zin op die de hoofdzaak van de derde alinea aangeeft.

Welk tekstverband geeft het signaalwoord "toch" (regel 17) aan?

Noteer de delen van dit verband op de volgende manier:
Uitspraak =
Tegenstelling =

Wat is de hoofdgedachte van deze tekst?

Hoeveel argumenten noemt de schrijver voor het afschaffen van de roltrap?
Noteer ze allemaal.

Ben je het met de argumenten van de schrijver eens?
Licht je antwoord toe met een eigen argument.

Wat is het tekstdoel van "Konijn met brief achtergelaten in tuin Krimpen"?

Is de tekst een objectieve of een subjectieve tekst?
Leg je antwoord uit, maak gebruik van de theorie.

"Over een week of zeven, misschien acht, mag het nu nog naamloze pluizenbolletje geadopteerd worden, want het zijn groepsdieren."
Noteer het deel dat de uitspraak weergeeft.

"Over een week of zeven, misschien acht, mag het nu nog naamloze pluizenbolletje geadopteerd worden, want het zijn groepsdieren."
Noteer het deel dat de reden bij de uitspraak weergeeft.

Vind je de reden bij de uitspraak passen? Leg je antwoord uit.

Wat is het tekstdoel van "Nooit meer rollen"?
Licht je antwoord toe.

Is deze tekst een objectieve of een subjectieve tekst?
Leg je antwoord uit, maak gebruik van de theorie.

Wat is de mening/uitspraak die in "Nooit meer rollen" wordt gegeven/gedaan?

Met welk(e) argument(en) wordt de uitspraak onderbouwd?

Bedenk zelf twee tegenargumenten bij de mening van de schrijver.

Wat heb je geleerd?

* Je herkent overtuigende teksten.
* Je kunt feiten en meningen onderscheiden.

* Je kunt een tegenargument in een tekstdeel herkennen. 

* Je kent het verschil tussen objectieve en subjectieve teksten.

Wat bereid je voor voor de volgende les?

Zoek een betogende tekst in een krant, tijdschrift of online.
Noteer de volgende dingen:

* de naam van de schrijver;
* de bron;
* de mening van de schrijver;
* de redenen die de schrijver geeft voor zijn/haar mening.

Plak de link naar of een afbeelding van je tekst in een Google Doc en noteer daar je antwoorden in. Deel je document met je docent.

Succes!