5.1 De renaissance

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Kenmerkende Aspecten:

• Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling
• Het begin van de Europese overzeese expansie
• De hernieuwde orientatie op de klassieke oudheid
• De protestantse Reformatie die de splitsing van de Christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had

5.1 De renaissance (1300 - 1600)

• vooral: mentaliteitsverandering tov de Middeleeuwse mens
• van: obsessie voor leven na de dood (memento mori) >
• belangstelling voor het leven op aarde in het nu ('carpe diem')
• heroriëntatie op de werken van de Klassieke Oudheid o.a. doordat
• oude teksten terug werden gevonden (kloosters/kruistochten)

Rafaël: De school van Athene

herwaardering van de Klassieke cultuur

• de klassieke werken gaven handvaten voor het verbeteren van het leven op aarde.
• belangstelling van geleerden voor antieke cultuur, poëzie en geschiedenis noemen we humanisme 
• vb: 'Vitruviusman' (Leonardo de Vinci)

5.1 De renaissance (1300 - 1600)

• vooral: mentaliteitsverandering tov de Middeleeuwse mens
• van: obsessie voor leven na de dood (memento mori) >
• belangstelling voor het leven op aarde in het nu ('carpe diem')
• heroriëntatie op de werken van de Klassieke Oudheid >
• humanisme > humain = de mens (staat centraal - 'uomo universalis')
• renaissance begon in Italië (Boccaccio en Dante, basis gelegd voor modern Italiaans: zij schreven niet in het Latijn, de taal van de kerk))

opdracht:

Leg aan de hand van een beeldelement uit waarom dit zelfportret (1535) past binnen de renaissance.

Toelichting: I M zijn de initialen van de schilder, de A staat voor Amsterdam

leg met 1 beeldelement uit waarom dit schilderij past binnen de renaissance

Jacob Corneliszoon van Oostsanen 

(1533)  

            Christelijke kunst in de ME

renaissance in de beeldende kunst:

• ipv uitbeelden symbolische betekenis, natuurgetrouwe weergave 
• gevolg: aandacht voor perspectief, licht en kleuren
• meer aandacht voor anatomie en menselijke emoties, zie Michelangelo

Pieta, Michelangelo, 1499

details van de

 Piëta

Leonardo da Vinci

Homo universalis (Universele mens)

Mona Lisa (1504)

zelfportret Da Vinci (1512)

renaissance in de politiek

• in de ME: politiek is onderdeel van een goddelijk plan
• Klassieken: machthebbers handelen in  belang van de gemeenschap
• Machiavelli (1469 - 1527): staat moet voor stabiliteit zorgen en
• het welzijn van de staat is belangrijker dan die van het individu
• geen voorschriften gebaseerd op de christelijke moraal

slotopmerkingen:

1. renaissance kon zich verspreiden door boekdrukkunst
2. kritischer houding t.o.v de kerk o.a Erasmus (vertaling Vulgaat)