PO - Middenbouw - Allemaal Burgers -WvR 2024

• Burgerschapskunde
• Mentorles
• Basisschool
• Groep 3-6

Introductie

Burgerschap staat weer bovenaan de menukaart van het onderwijs! Het is de bedoeling dat scholen – met alle ingrediënten en kookgereedschappen die zij tot hun beschikking hebben - goede burgers van de leerlingen “bakken”. Iedereen is anders en heeft andere dingen nodig om te kunnen bloeien. Hoe zorgen we ervoor dat de school een fijne plek is voor iedereen? Wat vinden we samen belangrijk? Op een speelse en creatieve manier gaan we aan de slag met onze schoolcultuur. Wat voor burger bak jij?

Instructies

Let op!

Heb je een groep 3-klas? Kies voor deze les of de kleuterles. Jij kan het beste inschatten of deze les op niveau is of misschien iets te hoog gegrepen.

Doel van de les        

Op een speelse, creatieve manier ontdekken wat wij belangrijk vinden in de school. Aan de slag met onze schoolcultuur!

Werkvormen
Klassikale introductie en brainstorm, overleggen, keuzes maken en reflecteren, creatieve opdracht met knippen en plakken.


Benodigdheden / voorbereiding

• Print de bijlage en kopieer het kopieerblad ‘Werkblad’ en het kopieerblad ‘Knipvel’ 8 x (voor groepjes van 3 à 4 leerlingen) op A3-formaat in kleur voor jouw klas. Let op: niet dubbelzijdig!
  
• Extra nodig: scharen en lijm
• Bekijk of je slide 03 in de les laat, kijk of deze passend is voor jouw klas.

Let op! Heb je een RespectBox ontvangen? Dan vind je het "Kopieerblad Allemaal Burgers middenbouw" in de box. Kopieer deze 8x.

Bijlage 1 Pdf met twee kanten:
•    Kopieerblad Werkblad Allemaal Burgers PO middenbouw
•    Kopieerblad Knipvel Allemaal Burgers PO middenbouw

Kennis:
De leerlingen...
... leren dat iedereen anders is
… leren dat diversiteit positief is
… leren wat het is om een ‘burger’ te zijn
... weten dat anderen andere meningen (kunnen) hebben

Vaardigheden:
... oefenen met samenwerken en samen keuzes maken
... oefenen met een eigen mening vormen
… oefenen met knippen, arrangeren en plakken

Houding:
Reflectief, respectvol, nieuwsgierig, actief, open en creatief

Burgerschap
Met deze les werk je aan de volgende actuele burgerschapskerndoelen:
•    Kerndoel 1. Veilige schoolcultuur:
•    Zorgen voor een veilige schoolomgeving met aandacht voor diversiteit en inclusie.
•    Stimuleren van kritische denkvaardigheden, morele en ethische oordeelsvorming en het offline en online respectvol communiceren daarover.

•    Samen met leerlingen vormgeven van een democratische cultuur

•    Kerndoel 2. Diversiteit:

•    In gedrag rekening houden met ervaringen en perspectieven van anderen.

•    Kerndoel 3. Democratische waarden:
•    Kennis over de ontwikkeling en de betekenis van de democratische waarden vrijheid, gelijkheid en solidariteit.
•    Verkennen van de grenzen aan vrijheid, gelijkheid en solidariteit op individueel, collectief en planetair niveau.

•    Verkennen op basis van morele en ethische perspectieven wat met rechtvaardigheid en verantwoordelijkheid handelen betekent voor jezelf

•    Kerndoel 5. Democratische betrokkenheid

•    Communiceren op een respectvolle wijze

•    Kerndoel 6. Maatschappelijke vraagstukken:
•    Uitdrukken van persoonlijke idealen en opvattingen.
•    Reflecteren hoe de eigen identiteit en waarden het handelen kunnen beïnvloeden.

Werkbladen

Knipvel2024_Burger middenbouw.pdf

Laten we beginnen met een voorstel rondje! Wie zit er hier allemaal bij mij is de les. Wil iedereen zich even kort voorstellen voordat we samen aan de slag gaan?

Introductie:

Zoals sommigen van jullie vast wel weten staat burgerschap weer bovenaan de menukaart van het onderwijs! Het is de bedoeling dat scholen – met alle ingrediënten en kookgereedschappen die zij tot hun beschikking hebben - goede burgers van de leerlingen “bakken”.

Iedereen is anders en heeft andere dingen nodig om op te kunnen bloeien. Hoe zorgen we ervoor dat de school een fijne plek is voor iedereen? Wat vinden we samen belangrijk? Op een speelse en creatieve manier gaan we aan de slag met onze schoolcultuur. Wat voor burger bak jij?

De basis van deze les is ontworpen voor de middenbouw van de basisschool en natuurlijk wat aangepast voor jullie.

Allemaal burgers

Leg klassikaal uit

Er zijn superveel verschillende burgers te bedenken. Iedereen vindt wat anders lekker.

Vraag aan de klas:
Wat voor verschillende hamburgers kennen we allemaal?

Brainstorm klassikaal, denk aan:
hamburger van rundvlees, kipburger, vegaburger, paddestoelenburger…
Op wat voor soort broodjes?
Wat voor soort sausjes heb je allemaal?
Wat kan er nog meer allemaal op?
Wie maakt het thuis anders?

Van burgers naar burgers

Leg klassikaal uit:
In Nederland hebben we het ook over 'burgers' als we het over inwoners hebben. Wij zijn allemaal burgers van onze stad, provincie en het land waar we wonen.
Burgers hebben rechten en plichten en daarom leren we op school ook dingen die te maken hebben met 'goed' burgerschap!

Iedereen is anders!

Leg klassikaal uit:
Precies zoals we net hebben gehoord: de een eet vegetarisch, de ander niet. De ene is dol op kaas en sausjes terwijl de ander graag wat minder poespas heeft.

Net als burgers, zijn wij mensen ook allemaal anders. We hebben allemaal een andere achtergrond, andere persoonlijke voorkeuren, we vinden andere dingen lekker en hebben verschillende normen en waarden.

Vraag de klas: bestaat de perfecte burger?

Let op: Deze les gaat over diversiteit in wat we doen en vinden en niet over identiteit. Bij het verschillen benoemen dus liever niet toespitsen op identiteit maar op gedrag en voorkeur.

Op school / op werk!

Iedereen is anders en vindt andere dingen fijn, ook bij ons in de klas en hier op school.

De ene wil graag dat het stil is terwijl de ander zich op zijn best voelt met heel veel geklets om zich heen! Hoe zorg je er dan voor dat iedereen zich goed voelt? Dat is nog best ingewikkeld!

Maar samen moeten we ervoor zorgen dat het fijn is voor iedereen en dat kunnen we pas doen als we van elkaar weten wat we fijn vinden en nodig hebben.

Wanneer voel jij je fijn en ga je graag naar school? Wat vinden we belangrijk?

Op tafel liggen werkbladen met allemaal woorden en afbeeldingen. Bekijk deze goed. Welke twee zijn voor jou het belangrijkst om je goed te voelen op school of op werk? Kies twee elementen die het meest tot je spreken op dit moment. Probeer er vooral niet te lang over na te denken!

Vorm tweetallen

Bespreek met degene naast je welke twee plaatjes/ woorden je hebt gekozen!

Vertel elkaar wat je zo belangrijk vind aan de plaatjes of woorden die je hebt gekozen. Interview elkaar hierover.

Haal nu klassikaal op wat er is besproken. Vraag aan een aantal 'leerlingen' wat diegene van de ander heeft gehoord. Heeft je iets verbaasd of verrast? Had er iemand hetzelfde of juist iets totaal anders?

Knippen en plakken!

Kies nu met je duo maatje 4 of 5 onderdelen uit die jullie sámen belangrijk vinden op school/werk. 

Knip nu jullie favoriete plaatjes uit en plak ze samen op jullie burger!  Wat wordt de volgorde van jullie burger? Misschien jullie nog wat? Schrijf of teken het erbij!

Schrijf tot slot jullie namen op het werkblad.

Welke burgers hebben we allemaal?

Klassikaal bespreken
Bespreek klassikaal de uitkomsten.
Elk groepje vertelt welke keuzes ze hebben gemaakt en waarom.

Stel vragen om interactie te stimuleren, zoals:

• Waarom hebben jullie deze plaatjes/ woorden gekozen?
• Gebeurt het al? Doen we dat al?
• Moet er iets veranderen om dit beter te maken?
• Wat vinden jullie het belangrijkste plaatje/woord?
• Etc.

Allemaal andere burgers!

Klassikale evaluatie:
We hebben gezien welke burgers we hier willen bakken. (Benoem enkele belangrijke/ terugkerende punten die genoemd zijn.)

Werken we in op school aan deze dingen? Wat doen we wel, wat niet? Wat zouden jullie meer willen?

Zo bespreek je met de klas wat jullie samen echt belangrijk vinden aan jullie schoolcultuur!

TIP: Hang de burgers op in de klas! Of op een zichtbare plek in de school. De kleuters en de bovenbouw maken ook burgers, het is leuk om dit samen te etaleren!