Hoofdstuk 1 - paragraaf 1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo g, t, havo
• Leerjaar 2

Startopdracht

• Open je aantekeningenschrift. 
  
• Werk stil en voor jezelf
•  Maak een 'woordweb' over 'landschappen'

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan je:

1. De verschillen tussen een jong en een oud gebergte uitleggen.
2. Uitleggen wat endogene en exogene krachten zijn.
3. Uitleggen wat convergentie, divergentie en subductie is.
4. Uitleggen hoe gebergten en laagvlakten ontstaan.

Verschillende soorten landschappen

Weinig Reliëf:

Laagvlakte - lager dan 200 meter

Veel Reliëf:

Heuvellandschap - tussen 200 en 500 meter

Middelhoog gebergte - tussen 500 en 1500 meter

Hooggebergte - hoger dan 1500 meter

Landschappen kunnen ontstaan/veranderen door twee verschillende processen:

Endogeen: processen die plaatsvinden in de aarde

Exogeen: Processen die plaatsvinden buiten de aarde

Endogene kracht: plaattektoniek

Gebergten ontstaan bij

Convergente plaatbewegingen

en subductie

Exogene krachten: het weer, de regen en de zee.

Door het weer (bijv. wind of regen) en de zee, vindt slijtage plaats aan het landschap (erosie/verwering).

Hooggebergten worden daardoor langzamer hand steeds minder hoog --> middelgebergten --> heuvellandschap.

Gesteenten: sedimentgesteente

Door het slijten van het landschappen, komen kleine deeltjes los dit noemen we sediment.  

Dit sediment wordt door de wind, rivier of zee vervoert en elders afgezet. Door de jaren heen bouwt het sediment zich op en drukken de bovenste lagen op de onderste lagen. 

Door het gewicht ontstaat er druk en wordt sedimentgesteente gevormd.

Stollingsgesteente

Wanneer magma buiten de aardkorst komt, noemen we het lava.

Stollen: het afkoelen van lava

Als lava afkoelt en hard wordt ontstaat er een nieuw gesteente: stollingsgesteente

Voorbeelden van stollingsgesteenten

Graniet: Op het land --> stolt langzaam --> licht

Basalt: Op de zeebodem --> stolt snel --> zwaar

Maken:

Bladzijde 14-19: opdracht 1 t/m 4 + 6